Inoiz amaitzen ez den jolasa
Txikitan, mila eta bat jolas genituen egunerokotasunean jolasteko. Batzuk korrika jolasten genituen, beste batzuk baloiarekin, panpinekin, gomarekin edota hitzekin. Bada hitzekin jolasten genuen jolas bat, konturatu naizena bizitza guztirako izango dela. Ez gara ohartzen jolas horretan gabiltzanik, baina denok “jolasten” dugu, batzuetan nahita eta beste askotan nahi gabe.
Ze jolasez ari naizen? Ez dakit zuek nola deitzen zenioten jolas horri, baina guk “telefono escacharrao” deitzen genion. Euskara jatorrean, “telefono hautsia”, “hondatutako telefonoa” edota “telefonoaren jolasa”.
Eta zertan datza jolas hori? Ilaran edo korroan nahi beste lagun jarri eta hasierako pertsonak esaldi bat esan behar dio aldamenekoari belarrira. Horrek hurrengoari eta horrela ilara edo korro guztian pasako da hasierako pertsonak asmatu duen esaldia belarriz belarri, azken pertsonarengana heldu arte. Azken horrek ozen esan behar du esan diotena eta egiaztatzen da ea aurreneko pertsonak esan duen esaldi bera den.
bertsio berritu faltsu asko ekiditeko, txikitan bezala, ondo etortzen da hasierako informazioa amaierakoarekin alderatzea
Askotan barrez lehertzen ginen, hasierako esaldiak ez baitzuen amaierakoarekin zerikusirik. Horrela konturatzen ginen bidean nola galtzen edo transformatzen zen informazioa. Txikitan ez genion inportantziarik ematen jolas horri, jolas hutsa baitzen, momentukoa eta askotan barre algarekin amaitzen zena. Gainera, ez genion inori kalterik egiten.
Baina gaur egun, egunero egiten dugun gauza da. Aldamenekoak hitza edo esaldia esan beharrean, askotan pasarteak, bizipenak kontatzen dizkigute. Eta guk, dena ulertu dugulakoan, hurrengoari informazio hori pasatzen diogunean, bidean pasarte asko galtzen dira. Ez duzue ala uste?
Zenbat aldiz pasa zaizue, “urlia ospitalera sartzen ikusi dute”; hurrengo astean, “urliari zerbait aurkitu diote eta ez dira berri onak” esaten dizute eta urliari galdetu diozunean ea zelan dagoen, harrituta begiratu zaitu. Ospitalean froga sinple batzuk egitera bakarrik joan delako.
Eta ez naiz urliari buruz bakarrik ari. Norberak ere askotan norbere bizipenak kontatzen dituenean, zenbat aldiz entzun duzue esandakoaren bertsio berritua? Txikitan ez bezala, orain min eman dezake. Esaten denak askotan ez duelako egiaren itxurarik ere.
Horregatik, bertsio berritu faltsu asko ekiditeko, txikitan bezala, ondo etortzen da hasierako informazioa amaierakoarekin alderatzea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Ekonomialariei asko gustatzen zaizkie merkatuen jokabideak adierazten dituzten grafikoak, kurbak alegia. Deigarria egin zait zentzu horretan Pluralistic webguneko “The future of Amazon coders is the present of Amazon warehouse workers” artikuluan (Amazonen... [+]
Ikaslez lepo zegoen Leioako Hezkuntza Fakultatea pasa den asteazkenean, Samantha Hudson zetorrelako. 1999an jaiotako Mallorcako artista, abeslari eta influencer transgeneroa da. Kantatzen Duen Herria topaketetako izarrak ilara amaigabea zuen selfie eta autografoak emateko, eta... [+]
Bekatu bat aitortu behar dut hemen. Duela lau urte, ohitura berri bat sarrarazi nuen nire bizian: igande gauetan, kaka kanoi baten antzera "informazio" jarraikia hedatzen duen CNews telebista kate ultraeskuindarra begiratzen hasi nintzen. Hasieran ordu erdi bat astero... [+]
Kointzidentzia harrigarriak daude bizitzan. Izan ere, zenbat ikusle elkartu litezke Arriaga antzokian? Zenbat komun ote daude solairu bakoitzean? Zein probabilitate dago Gipuzkoako emakume bik sartu-irtenean leku eta istant berean kointziditzeko, 35 urtean elkar ikusi barik egon... [+]
Transfeminismoak argia eta konplexutasuna ekarri ditu gorputz, genero eta desirei buruzko eztabaidetara. Hala ere, itzalak ere sortu ditu. Ustezko koherentzia politiko erradikal baten izenean –askotan hegemonia oso zehatz bati lotua–, diskurtso transfeminista batzuek... [+]
Garai kuriosoak bizi ditugu eta bizi gaituzte, zinez. Hezkuntza krisian dela dioten garaiak dira eta, gutxien-gutxienean, aliritzira, ba aizue, 2.361 urte ditu gaurgero boladatxoak.
Ez zen ba debalde joan Aristoteles bere maisu maite Platonen akademiatik lizeo bat muntatzeko... [+]
Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Berriki zabaldu da Gazako lurralderako Egiptok egindako hirigintza-antolaketa plana. Marrazki batean jaso dira etorkizuneko kale, eraikin eta iruditeria, oraindik metraila eta lehergailuen usaina darion errealitate baten gain. Hirigintza proposamena, beste bonba jaurtiketa bat... [+]
Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]
Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.
Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]