Elena Francis itzuli da?
[Azpi-testu hau LARRUN honetako gai nagusitik dator, Eskuin muturraren neurrira egindako sareak, gorrotoa elikatzeko bazka, eta badago beste azpi-testu bat ere: Kirolari lotuta ere bai...]
Fikziozko izena da Elena Francis, baina bai izan zen Espainia frankistako irratsaio bat: Elena Francisen Kontsultategia. Emakume espainiarrek eskutitza bidaltzen zuten bertara, programako gidariari aholkua eskatzeko: nola egin errusiar entsaladilla on bat, senarra liluratzeko? Eta fruta kontserba? Nola kozinatu ganoraz odolki eta txorizoa lekaleekin jateko?
Hiru galdera erreal horiek eta gehiago jasota daude Las cartas de Elena Francis. Una educación sentimental bajo el franquismo liburuan (Elena Francisen kartak. Frankismo garaian, heziketa sentimentala). Alegia, senarraren begietan, “etxeko andre on bat” nola izan galdetzen ari ziren emakume horiek.
Gaur egungo ikuspegitik begiratuta, kafkiano samarra dirudite halako gertakariek. Baina ez. Horren guztiaren bertsio eguneratua da tradwife fenomenoa –traditional-wife ingelesez; “emazte tradizionala”–, eta mugimendu horrek bere sostengua du gizartean. Ez dirudi bereziki zabaldua eta onartua dagoenik, baina ez da afera erraza.
Tradwife fenomenoaren sustatzaile ezagunenetako bat Estee Williams estatubatuarra da, emakume errepublikanoa, kristaua eta zuria –ez dirudi hori kasualitatea denik–. Etxekoandre zoriontsua da. Bideoetan esaten du ez dela bere asmoa berearen gisako “emakume prototipo bakarra” sustatzea, baizik eta norbera libre dela berea erabakitzeko... baina, bere ustez, gizartean “ezingo genuke guztiok rol bera eduki”.
Sukaldean egin eta errezetak sare sozialetako jarraitzaileei kontatzea gustatzen zaio, ez da dudarik. Gustuz egiten du, eta horregatik, konplexuagoa bihurtzen du eztabaida. Izan ere, gustuz eginda ere, bere senarra etengabe gustarazten ari da, plater goxoak prestatuta, eta mezu horrek, zoriontasunez atonduta, badu laban bat ezkutatuta. Normalizatzen ari baita senarra gustura sentiaraztera behartuta egote hori.
Antzerako polemika batean sartuta egon zen RoRo gisa ezaguna egin den emakume gazte espainiarra, TikToken birala egindakoa. Bere mutil lagunari eta mutilaren lagunei halako eta halako plater gustatzen zaizkiela-eta, orduak eta orduak eman ditu sukaldean. “Maitasuna janariarekin erakustea gustatzen zait”, esan izan du, antza poz-pozik kamera aurrean. Jakina, pozik egiten du, edo horixe dio. Horrek sortu zuen polemika.
Zeresana eman zuen hainbat egunez RoRok Espainian. Gaiari buruz, Esther López Barceló idazle, historialari eta politikari ohiari zera irakurri genion El Salto-n idatzitako artikulu batean: “Gertatzen dena da, bere hautu librean oinarritzen denez, inpresioa eman dezakeela besteontzat ere aukera zilegi eta atsegina dela, izan ere, influencer izateak baliozkotasun soziala ematen dio, eta publikoak erabaki dezake, normal-normal, RoRoren bidea jarraitzea. Azkenerako, mutil lagunaz kezkatzen den neska bat dela dirudi, ezta?”.
Ikusitakoa ikasi egiten omen dela-eta... Zer nolako erantzukizuna eskatu behar zaie influencer-ei?
.JPG)
Lau ardatz nagusiren inguruan egin dute 2024ko azterketa: indarkeria matxista; lurraldea; gerra eta gatazka armatuak; eta eskuin muturra. Euskal Herrian “erresistentziak metatzea” funtsezkoa dela ondorioztatu du Talaia Feministak, eta analisiaren sozializazioaren... [+]
Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.
96 urte zituela eman du azken hatsa Jean-Marie Le Penek aurtengo urtarrilaren 7an. Heriotza bat festatzea ez bada ohikoa ere, hori gertatu da beretzat: milaka herritar batu dira Frantziako Estatuko hainbat hiritan, suziri, kantu eta xanpai botila artean, eskuin muturreko... [+]
96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]
Irailean egin ziren hauteskundeak eta aise nagusitu zen FPÖ alderdia, botoen ia %30 eskuratuta. Bazen aukera ultraeskuinari hesia ipintzeko, baina ez dira ados ipini demokristauak eta sozialdemokratak.
Eraikin osoan zehar egin dituzte margoketa faxistak. Erasoa salatzeko, protesta bat antolatu dute larunbaterako.
Mendebaldeko agintariek gerraren aldeko apustua egin dutela salatzeko mobilizazioak antolatu ditu Gazte Koordinadora Sozialistak Bilbon eta Iruñean. Faxismoaren gorakadaren aurrean mobilizatzeko deia egin du.
Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.
Azken asteetan albiste izan da Gasteizko Errota auzoa, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak egiten baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]
Duela bost urte Bilboko Atxuri auzoan Voxen diskurtsoaren aurka mobilizatu ziren bederatzi gazte epaituko dituzte. Goizean bildu dira Bilboko Probintzia Auzitegiaren aurrean zenbait kide, akusatuen absoluzioa eskatzeko eta faxismoaren gorakada salatzeko.
Lo Que No Te Cuentan de Donosti-k 30 pertsona soilik batu zituen Easo plazan larunbatean, eta haren aurkako deialdi antifaxistak 300. Bestalde, Gasteizko Errota auzoko mobilizazio arrazisten sustatzaileek auzotik irten eta Gasteiz mailako mobilizazioa deitu zuten iragan... [+]
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]
Iragarritako heriotza baten kronika. Donostiako Udalak Egiako Kaleko Afari Solidarioak debekatu ditu, «segurtasunaren» aitzakian. Bizpahiru urte dira Egian segurtasuna guztien ahotan dagoela, eta azken hilabeteotan, talde eskuindarren gorakadarekin, egoerak okerrera... [+]