Holokausto, apartheid, ‘nakba’
Estatu palestinar bat, bi estatu edo batere ez. Horiek dira Palestinako gatazkaz aritzean irudikatzen diren irtenbideetakoak. Egungo Gazak eta Zisjordaniak osa dezakete Palestinako Estatua; edo izan daiteke Zisjordaniako A eremua bakarrik –Palestinako Agintaritzako kontrolpeko eremua–, lurralde horretako %18ko azalera hartzen duena; edo palestinarrak eta israeldarrak hartuko dituen estatu bakarra. Eta beste hainbat molde ere ehun daitezke, baina joan den astean Israelgo Parlamentuak esan zuen ezetz, palestinarrek ez dutela estatu bat izateko eskubiderik, eta aukerarik ere ez. Errealismo gordina, ez AEBen edo Europar Batasunaren nahaste-borraste konplizea.
Ez da berria, jakina, 1948tik sionismoa lantzen ari den estrategia da, Israelgo gizartean gero eta proiekzio handiagoa duena: Eretz Israel edo Israel Handia, Jordan Ibaitik Mediterraneorainoko Estatu Judua, edo gehiago, 2018an Knessetak –Israelgo Legebiltzarrak– Israelgo Oinarrizko Legearen bidez modernizatutako ikuspegia. Eta 2022an eratu zen Benjamin Netanyahuren koalizio gobernuaren helburu nagusia, egunetik egunera gauzatzen ari dena, bai Gazaren suntsipenarekin, bai Zisjordaniako kolonizazioaren etenbako sakontzearekin.
Urriaren 7tik gaurdaino kontaezinak dira Eretz Israel erraztuko duen nakba berri baten alde diputatu, gobernukide edota intelektualen adierazpen argi eta gogorrak. Agian, muturrekoenetakoa Amichai Eliyahu Hondasun eta Jerusalemgo Aferetarako ministroak irratian esandakoa: Gazan bonba nuklearra jaurtitzea aukera moduan ikusten zuen. Avi Dichter Nekazaritza ministroa eta Israelgo zerbitzu sekretuaren buru ohia ere garden mintzatu da: “Gazan nakba indarrean jartzen ari gara: Gaza nakba 2023. Horrela bukatuko da”. Eta nazioarteko komunitatean oraingoz ez da ikusten nakba berri hori geldiarazteko inongo asmorik.
Jewish Current hedabidean Rabea Eghbariah palestinar pentsalariak egindako elkarrizketa interesgarrian aipatzen du palestinarrek badituztela sionismoak 1948an erabilitako biolentzia fundazionala deskribatzeko hitzak, horien artean iqtila (deserrotzea), tahjeer (desplazamendua), edo tashrid (kanporatzea), eta horiek guztiak biltzen dituena nakba dela. "Holokausto" entzutean nazien Alemania datorkigu burura, eta "apartheid" Hegoafrikarekin lotzen dugu. Bada, Eghbariah-ren esanetan, nakba da Israelgo Estatuaren sorreratik palestinarren zapalkuntza prozesua deskribatzen duen hitza, gero eta itzulpen gutxiago behar duena, berez mintzo delako. Nakba, sionismoarentzat Eretz Israelerako bidea da, palestinarrentzat Palestinako Herriaren suntsipena. “Eta non ote gaude gaur egun?”, galdegiten dio Eghbariha-k bere buruari: “Ez gaituzte suntsitu. Suntsipena eta askapenaren arteko espazio horretan bizi gara”.
.
Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]
"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]
Erakunde islamistak Israelek urratu dituen neurrien artean aipatu ditu Gaza bonbardatzen jarraitzea eta aske utzitako preso palestinarren egoera. Trumpek mehatxatu du, preso trukea egin ezean, Gaza "infernu" bihurtuko duela.
Ehunka pertsona mobilizatu ziren Maccabi Tel Aviv talde israeldarrak Gasteizen jokatu duela gaitzesteko. «Israelgo Estatuaren normalizazioari» ekarpena egiten diola kritikatu diote Baskoniaren zuzendaritzari.
AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]
Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroaren bisitarekin batera egin ditu adierazpenak AEBetako presidenteak, Etxe Zurian. Zerrendan bizi diren 1,8 milioi palestinarrak Egipto edota Jordaniara lekualdatzea proposatu du.
Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.
Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]
.jpg)
Igandetik indarrean da Hamasek eta Israelek nazioarteko bitartekaritzarekin adostutako su-etena. Lehen egunean 69 emakume eta 21 nerabe askatu ditu Israelek, horietako bederatzi adingabeak, eta Hamasek hiru israeldar. Gazara laguntza humanitarioko 630 kamioi ere sartu dira.
Adosturiko puntu batzuk aldatzen saiatzea leporatu dio Benjamin Netanyahuk Hamasi, baina azken honek informazioa gezurtatu egin du berehala. Urtarrilaren 15eko arratsaldean adostutakoaren arabera, hiru fase lituzke meniak eta igandean abiatzekoa dute. Bizkitartean, erasoekin... [+]
Sindikatu abertzaleko 100 bat kidek Portuko sarrera blokeatu dute Santurtzin, eserialdi baten bitartez. Ekimen horren bitartez Palestinari elkartasuna erakutsi eta genozidioa salatu dute.
Zeresana ematen ari da Rami Younis kazetari eta aktibista palestinarraren LYD animaziozko film-dokumentala. Fikziozkoa da, Israelek inoiz okupatu gabeko Lyd hirian kokatua, zeinean ez den sekula ere britainiarren koloniarik egon, eta juduak eta arabiarrak elkarrekin bizi diren;... [+]