Ekofaxismoa al datorkigu?
Kapitalismoak sortutako krisi ekosoziala ondoez globala ari da eragiten planeta osoan. Baliabide material eta energetikoen "gailurrek", hazkunderako eta metaketarako mugak ezarriz, natura eta gizartearen arteko desorekak ekartzen dituzte. Estraktibismoaren gurpil eroak, klima aldaketak, eta bioaniztasunaren galerak ere bai. Zaintza eta elikaduraren krisiak, demokraziaren ahultzea, arrazismoa, xenofobia, nekropolitika eta gerrak panoramika kezkagarri horren parte dira. Zibilizazio krisi konplexu eta anitza.
Elite kapitalisten "bizimodu inperialak" gero eta jende gehiago miseriara kondenatzen duen bitartean, populismo eskuindarra gora doa mundu osoan.
Talde ultraeskuindarrek begirada desbideratu nahi dute bizitzen ari garen desjabetze eta kanporatze prozesutik. Tentsio, indarkeria, beldur eta histeria-giroan bakarrik ezkuta daiteke prozesu hori, Yayo Herrerok dioenez.
Horrela, diskurtso ekologistaren berragerpena sumatzen dugu populismo autoritario berrietan. Etnoekologismoa zurientzat eta europarrentzat. Gai ekologikoen monopolio "komunista" desegin, eta arrazakeria eta xenofobia nazioaren eskubideen defentsan erabili.
Diskurtso ekologistaren berragerpena sumatzen dugu populismo autoritario berrietan. Etnoekologismoa zurientzat eta europarrentzat
Zer egin? Historiatik ikasi eta azterketa egokia egin. Nazismo alemaniarrean eta falange espainiarrean adibide historikoak ditugu, ekologia eta eskuin muturraren erlazio horiek ulertu ahal izateko. Aldiz, ekofaxismoa ez da kategoria edo kontzeptu lagungarria, nire aburuz. Faxismo berriak ari dira agertzen nonahi. Lurralde-faxismoa (Trump, Bolsonaro, Salvini…) barneko eta kanpoko mugak ezartzen dituena, soberan dauden herritarren artean daudenak bereizteko. Edo Andreas Malm eta Zetkin Collective-ren faxismo fosila. Euren ustez, teknologia fosilak arrazakeriaz josita jaio ziren.
Nago, Emilio Gentile-k dioen bezala, "faxismoaren itzuleraz" edo "faxismo eternalaz" hitz egiteak ez duela zentzu historikorik. Faxismoa benetan izan zenari buruzko desinformazioa areagotzen du eta oraina ulertzea eragozten digu.
Autore batzuek "eskuin muturraren ekologismoa" nahiago dute. Politikoki eta ideologikoki egokiagoa iruditzen zait, non faxismoaren, kontserbadurismoaren eta nazional-populismoaren nahasketa topatzen dugun. Eta bertan, naturalismoa, espiritualtasuna, mistizismoa, autoritatea, autarkia, nostalgia eta manikeismoa, gailu heuristiko bezala.
Europako ultraeskuindarrek jarrera kontraesankorrak dituzte. Negazionismotik ekologismo pragmatikora, beti arrazoi arrazista eta chauvinistak erabiliz. Errua… etorkinek!
Arundhati Roy-k dioenez, "inoiz ez sinplifikatu konplikatua dena edo korapilatu sinplea dena".
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]