Israelen espioitzak eta mehatxuak, Nazioarteko Zigor Auzitegia kikiltzeko xedez

  • The Guardian, +972 eta Local Call komunikabideek plazaratu ikerketa berriak xeheki azaleratzen digu Israelgo Gobernuak 2015az geroztik bideraturiko Nazioarteko Zigor Auzitegiko (NZA) kargudunen aurkako espioitza, pirateatze informatiko eta mehatxuak. Urte horretan bihurtu zen Palestina NZAko kide eta horrek ikaratu zuen Israel, hain zuzen, kide diren estatuen barneko krimenak ikertu ditzakeelako epaitegi horrek –Israel ez da kide–. Israelgo Benjamin Netanyahu Lehen ministroaren eta Yoav Gallant Defentsa ministroaren kontrako atxilotze aginduak galdetu izana da NZAren ikerketa juridikoaren emaitza.

NZAko prokuradore Karim Khanek eskaturiko atxilotze aginduek Israelen eta AEBen kritika gogorrak eragin ditu. Argazkia: NZA

Maiatzaren 20an jakiten genuen Israelgo Benjamin Netanyahu Lehen ministroaren eta Yoav Gallant Defentsa ministroaren kontrako atxilotze aginduak galdatzen zituela Nazioarteko Zigor Auzitegiko prokuradore Karim Khanek. Gazako Zerrenda eremu hetsian bideratu genozidioa ikusirik, beharrezkoa eta halabeharrezkoa. The Guardian, +972 eta Local Call komunikabideek hortik zortzi egunetara plazaratu ikerketa esku artean hobeki ulertzen da prokuradoreak momentuan luzatu abisua: "Berriz diot, bertan behera utzi behar dira auzitegi honetako arduradunak oztopatzeko, beldurtzeko edo bidegabeko influentzia bideratzeko ahalegin guztiak".

Kazetaritza lan horren ondorioa irakurri dezakegu ikerketaren berri dakarren Spying, hacking and intimidation: Israel’s nine-year ‘war’ on the ICC exposed [Espioitza, pirateria informatikoa eta larderia: bederatzi urteko Israelen 'gerra' NZAren aurka] erreportajean: "Israelek bere informazio agenteak bideratu ditu NZAko goi kargudunen zaintzara, pirateatzera, presionatzera, difamatzera eta omen mehatxatzera, eta hori auzitegi horren inkestak desbideratzeko".

Palestinaren eta Israelen arteko gatazka politikoko eta horri buruzko ikerketako eragile esanguratsuen adierazpenetan oinarrituriko ikerketa fidagarria atera dute hiru komunikabideek elkarlanean: 25 bat jenderekin hitz egin dute eta horien artean dira Israelgo informazio zerbitzuetako langile batzuk, gobernuko arduradun izandako ala diren batzuk, baita NZAko goi-arduradun batzuk eta ikerketari hurbil diren abokatu eta diplomazialari zenbait. Ikerketan agertzen denez, Israelgo Gobernuko segurtasun nazionalerako aholkulariek marrazturiko estrategia horretan dabiltza Shin Bet Israelgo espioitza agentzia, Aman informazio militarrerako zuzendaritza eta ziber-informazioan dabilen 8.200 izeneko unitatea. Maltzurki lapurturiko informazioa bideratzen diete Justizia, Kanpo Harremanen eta Afera Estrategikoen ministerioei.

Kondenak saihesteko abiaturiko joko zikina

2015eko urtarrilean abiatu zuen estrategia hori Israelek, hain zuzen, Palestina NZAko kide onartu zutenean. Israelgo ordezkariek "terrorismo diplomatikotzat" jo zuten erabakia eta egitura honen aurkako "gerra" abiatu zuten, Hagatik Israelen aurka bideratzen ahalko zituzten ikerketak zapuzteko xedez. Hain zuzen, gerra krimenen edota gizateriaren kontrako krimenen harira epaitzeko aukera bideragarri bihurtzen zuen Palestinaren integratzeak, bakarrik estatu kideetan bideraturikoak dituelako ikertzen eta zigortzen ahal auzitegi horrek. Israel ez da kide, AEBak ere ez, funtsean. Iturri baten adierazpenak frogatzen du Israelen Gobernuan dagoen kezka hori: "Goi-kargudun batzuk beldurrez ziren Zisjordaniarako postu batzuk hartzerakoan, Hagan epaituak izateko beldurrez ziren".

Emailak pirateatzea eta telefono deiak entzutea izan da Israelen zelatatze-bideetarikoa. Jakinik, Gazara, Zisjordaniara eta Jerusalem ekialdera sartzea debekatuta diela NZAko ordezkariei Israelek, bai ala bai emailez eta telefono deiez komunikatu behar izaten dute inkestaren bideratzaileek. Ikerketako iturrietariko batek kontatzen die nola arbel zuri batean markaturik zituzten jarraitu beharreko 60 bat izen, erdiak palestinarrak eta beste erdiak Nazio Batuen Erakundeko zein NZAko ordezkariak. Testigu batek argiki aitortzen die: "Fatou Bensouda [2012tik 2021era NZAko prokuradore izandakoa] segitzeko bideak baliatu ditugu, informazio militarrerako agente gisa ez da, alta, legitimoa". Palestinako Gobernuz Kanpoko Erakundeetakoak ere jarraitzen zituzten, krimenen frogak bideratzen zizkielako auzitegiari. GKE horien artean da, besteak beste, giza eskubideen alde lanean dabilen Al-Haq elkartea, 2021ean Israelek "talde terrorista" gisa sailkaturikoa.

Bildutako informazioak baliagarri zitzaizkien, besteak beste, auzitegiko ordezkariekin 2017tik 2019ra ukandako bilera sekretuetarako. Hain zuzen, hitz egin beharrekoaren eta leporaturikoaren berri ukanik, bideratu zezaketen barne mailako ikerketa bat aitzinetik –NZAren osagarritasun printzipioari esker, Hagako auzitegiak ezin dezake pertsona bat ikerketu eta zigortu, estatu mailan jadanik abiaturik baldin bada ikerketa haren kontra–.

2019an bukatu ziren bilera klandestino horiek, gerra krimenari buruzko ikerketa abiarazteko "bidezko oinarriak" zeudela adierazi zuenean Bensoudak. Orduan, intentsifikatu zituen Israelek espioitza eta presioa, prokuradorearen aurkako mehatxu argiak eta pertsonalak ere bideratuta. Mossad inteligentzia agentziako zuzendari Yossi Cohenek berak presioa egiten zion, "modu zitalean", errepikaturiko telefono dei eta abisatu gabeko bisiten bidez. Ondoko abisua luzatu zion: "Hobe zenuke laguntzea eta guk zu zaintzen uztea. Zure eta zure familiaren segurtasuna konprometitu lezaketen ekimen horiei ez lotzea hobe zenuke".

AEB-ak beti hor, ondoan

Estrategia horretan AEBek duten rola ere argitara dakar ikerketak: diru eta bisa murrizketak, 2020an Trumpen administrazioak Bensoudaren eta auzitegiko beste goi-kargudun batzuen aurka harturiko zigor ekonomikoak, atxilotze aginduen eskaera ez luzatzeko "sekulako presioak" jaso izana, eta abar.

Bensoudaren kargualdia bukatu eta Khanek lekukoa hartu zion 2021ean. Israelek Palestinaren aurka bideraturiko gehiegikeriak ez zituen, iduriz, lehentasunetan, baina gauzak aldatu zituen urriaren 7aren biharamunetan. Zazpi hilabete eta 35.000 hilen ondotik eskatuko zituen atxilotze aginduak –Israelgo baita Hamaseko arduradunen kontra ere–. Mota askotako presioei eta mehatxuei aurre egiteko erabakia esanguratsua da eta Gazan bizi duten larritasunaren heinaz ohartzeko balio beharko liguke. Are gehiago, jakinda lehen aldia dela Mendebaldearen aliatu baten aurkako atxilotze agindua eskatzen duela Hagako auzitegiko prokuradore batek.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Gazaren aurkako sarraskia
Trumpen Gazarako proposatutako garbiketa etnikoak hautsak harrotu ditu nazioartean eta AEBetan

AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]


Trumpek berriz esan du palestinarrak Gazatik kanporatu behar direla: “Zergatik nahiko lukete itzuli?”

Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroaren bisitarekin batera egin ditu adierazpenak AEBetako presidenteak, Etxe Zurian. Zerrendan bizi diren 1,8 milioi palestinarrak Egipto edota Jordaniara lekualdatzea proposatu du.


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-27 | Leire Ibar
Dozenaka mila palestinar Gaza iparralde suntsitura itzultzen ari dira

Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]


2025-01-20 | Leire Ibar
Su-etena indarrean, Israel eta Hamas hasi dira bahituak trukatzen

Igandetik indarrean da Hamasek eta Israelek nazioarteko bitartekaritzarekin adostutako su-etena. Lehen egunean 69 emakume eta 21 nerabe askatu ditu Israelek, horietako bederatzi adingabeak, eta Hamasek hiru israeldar. Gazara laguntza humanitarioko 630 kamioi ere sartu dira.


Gazarako su-etena adostu arren, akordioaren bozketa gibelatu du Israelek

Adosturiko puntu batzuk aldatzen saiatzea leporatu dio Benjamin Netanyahuk Hamasi, baina azken honek informazioa gezurtatu egin du berehala. Urtarrilaren 15eko arratsaldean adostutakoaren arabera, hiru fase lituzke meniak eta igandean abiatzekoa dute. Bizkitartean, erasoekin... [+]


2025-01-15 | Axier Lopez
Bilboko Portua blokatu du LAB sindikatuak, Gazako genozidioarekin negozioa egin ez dezaten aldarrikatzeko

Sindikatu abertzaleko 100 bat kidek Portuko sarrera blokeatu dute Santurtzin, eserialdi baten bitartez. Ekimen horren bitartez Palestinari elkartasuna erakutsi eta genozidioa salatu dute.


Nolakoa zatekeen sekula eraso gabeko Palestina?

Zeresana ematen ari da Rami Younis kazetari eta aktibista palestinarraren LYD animaziozko film-dokumentala. Fikziozkoa da, Israelek inoiz okupatu gabeko Lyd hirian kokatua, zeinean ez den sekula ere britainiarren koloniarik egon, eta juduak eta arabiarrak elkarrekin bizi diren;... [+]


2025-01-14 | Leire Ibar
Israelek Gazan zuzenean hildakoak 64.260 izan direla estimatu dute The Lanceteko ikerketa batean

Gazan 2023ko urria eta 2024ko ekaina artean Palestinako Osasun Ministerioak adierazitakoa baino %40 hildako gehiago izan direla azaldu dute The Lancet aldizkarian argitaratutako ikerketa batean. Zuzeneko heriotzak soilik hartu dituzte kontuan azterketan, hau da, bonbaz edo tiroz... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


‘Prentsa' bereizgarria zeraman autoa jomugatzat hartu eta beste bost kazetari hil ditu Israelek Gazan

Gutxienez 201 dira 2023ko urriaz geroztik Israelek Gazan hildako kazetariak. Abenduaren 26 honetan hildako azken bostak Al-Quds telebista katean zebiltzan lanean.


Israelek hildako 17.000 haur palestinarren izenak irakurriko dituzte Iruñean 30 orduz jarraian

Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.


2024-12-19 | Axier Lopez
Palestinaren askatasunaren aldeko 10 orduko elkarretaratzea egingo dute Lekeition

Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.


Eguneraketa berriak daude