Gilen Konkistatzailearen oinordeko aberatsak
Hastings (Ingalaterra), 1066. Gilen I.a Normandiako dukearen gudarosteak Harold II.a erregearen tropak mendean hartu zituen, eta tronua eskuratu zuen. Gilen I.a Konkistatzailea 1087 urtera bitartean izan zen errege.
Normandiarren konkistaren ondorengo erregealdi horretan, matxinadak matxinada, administrazio eraginkorra antolatu eta sistema feudala zorrotz ezarri zuen Gilenek. Koroak Britainiar Uharteetako lurren jabetza aldarrikatu zuen eta erregeak lurrak zatitu eta normandiar noble leialen artean banatu zituen.
Kevin Cahill ikerketa kazetariak Britainia Handiko lurren jabetzari buruzko ikerlana argitaratu du berriki: Who Owns Britain (Nor da Britainia Handiaren jabea). Eta bertan dio Britainia Handiko populazioaren %1ek baino gutxiagok duela Erresuma Batuko eta Irlandako lurren ia %70aren jabetza. Zehazki 160.000 familien esku dago lurren %66; bestela esanda, populazioaren %0,3 da Britainia Handiaren bi herenen jabe. Eta familia horien artean gehienak Gilen Konkistatzailearen armadako nobleen oinordekoak direla ikusi du Cahillek ikerlanari esker.
Gobernuak, sistema ekonomiko eta politikoak etengabe aldatu dira mila urtetan, baina ondasunak gutxi batzuen esku iraun du, hau da, sistema berriek banaketa desorekatu zaharra indartu besterik ez dute egin
Gobernuak, sistema ekonomiko eta politikoak etengabe aldatu dira mila urtetan, baina ondasunak gutxi batzuen esku iraun du, hau da, sistema berriek banaketa desorekatu zaharra indartu besterik ez dute egin. Eta, esan bezala, lurjabe gehienak oraindik aristokraziako kideak dira, baina gainera Ingalaterrako Eliza, errege-etxea eta zenbait enpresa handi ere lurjabe nagusien artean daude. Horrez gain, Cahillek hainbat oztoporekin egin du topo ikerketan ari zela eta azpimarratu du lurren jabetzaren inguruan gardentasun falta handia dagoela. Lurren Erregistro ofizialetik kanpo daude oraindik hainbat jabetza.
Cahillek dio gai hau interes historiko hutsetik haratago doala, ez dela soilik arazo etikoa, eta ondorio politiko, ekonomiko eta sozialak dituela. Alegia, duela mila urte Gilen erregeak egindako banaketak gaur egungo arazo askori eragiten diela: etxebizitzen krisiari, ingurugiroari, desoreka sozialari…
Beste detektibe triste baten telesail bat ikusi berri dut. Eskoziako irla urrun batean gertatzen dira trama guztiak. Badakizue nola funtzionatzen duten fikzio horiek: hildako asko, jende arrunta baina ez hainbeste, eta paisaia berde iluna. Oraingo honetan duela urte pila bat... [+]
Japonia, VIII. mendea. Nara Aro betean furoshiki terminoa erabiltzen hasi ziren, baina Edo Arora arte (XVII-XIX. mendeak) ez zen hedatu. Furoshiki objektuak ohialetan biltzeko artea da, baina bere etimologiak garbi uzten du bere jatorria: furo hitzak bainua esan nahi du eta... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
Hamarkada askotako eskaeraren ostean, Parisko Marceau etorbidearen 11. zenbakian dagoen jauregi historikoa EAJren esku geratu da azkenean. Jeltzaleentzat, balio monetariotik harago, balio sinboliko itzela du eraikin horrek, erbestearekin eta faxismoaren kontrako borrokarekin... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.
Duela 3.300 urteko egiptoar momia batean Yersinia pestis-en arrastoak topatu berri dituzte, hau da, VI. mendean Justinianoren izurria eta XIV. mendean Izurri Beltza eragin zuen bakterioarenak.
Adituek orain arte uste zuten garai hartan izurria soilik Eurasian hedatu zela,... [+]
Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]
Burgosko Gamonalen 2014ko urtarrilean gertaturikoa M15 mugimenduak eta antzekoek hauspotutako protesta soil batzuk izan zirela uste duena, oso erratuta dabil. Auzoaren memorian arakatzea besterik ez dago konturatzeko zer nolako eragina izan zuten iraganeko galera sentimenduak,... [+]
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]
Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]
Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
1937 eta 1940 artean, Eusko Jaurlaritzak bere zerbitzu sozialen bidez, Iparraldeko osasun zentro handiena izango zena zabaldu zuen Bidarten: La Roseraie ospitalea. Helburua zen Hego Euskal Herritik gerraren ondorioz uholdeka zetozen zauritu eta elbarriak artatu eta... [+]