Ez don hamahiru ertzetako bat
Abel Enbeitak Alea astekarian galdetu zuen zenbat garen euskara kultur hizkuntza izatea nahi dugunok. Nago gutxiegi galdetu eta aztertzen dugula. Maiz erabilera aipatzean bestelako hamaika mila daturi erreparatzen diogu, eta balirudike euskaldun batentzat euskara kultur hizkuntza izan ala ez izan, ez duela (ahozko) erabileran eragiten. (Ahozko erabilera “hutsa” eta gainerako erabilerak gehien bereizten dituen herrietako bat gara, seguru nago).
Zergatik jaisten da ume eta gaztetxoen artean erabilera arnasgune batean? Beste jatorri batzuetako familiak herrira heldu direlako, edo umeek gero eta kultur (edo akultur) produktu gehiago kontsumitzen dutelako erdaraz telebistan, Interneten eta abarren?
Ez naiz arazo kolektiboak pertsonifikatu zale, baina izen-abizendun adibideak emango ditut, ez, ordea, inori errua egozteko asmoz: Iban Garcia youtuber azkoitiarrak bere bideoak gaztelaniaz egiten ditu (EITBrentzat ari ez bada) eta Zuhaitz Gurrutxagak eta Ander Izagirrek Subcampeón (Txapeldunorde) argitaratu dute berriki gaztelaniaz.
Barka gaizki esanak, baina iruditzen zait euskalgintza oraindik ere oso gizonezkoa eta oso zentrokoa dela
Duela urte batzuk galdetu nien bi ume euskaldun-zaharri youtuber edo antzeko zerbait egingo ote ziren... euskaraz. Behi-begiez begiratu ninduten: “Mesedez, zenbat jarraitzaile horrela?”.
Willis Drummond-ek utzi duela eta, Jurgi Ekizak Kazeta.eus-en hau esan du: “Talde anitzek erdi euskaraz eta erdi erdaraz egiten dute, erranez 'hau da ene errealitatea'. Bistan da gure errealitatea dela, hala Willis Drummondek ere hamar kantutatik bederatzi frantsesez eginen lituzke”. Eta Cira Crespok Berria egunkarian: “Ze historia gutxi egin duten euskaldunek euskaldunentzat; hau da, euskaraz. Irudi du irakurle erdaldunen oniritzirik gabe ezin daitekeela historiarik egin”.
Bikoiztutako filmak ETB1etik desagertzen joan ziren, eta lau katu friki baizik ez ziren ohartu. Netflix euskaraz nahi dugu (ados, e!), baina ETB1en aurrekontua ETB2rena baino zenbat aldiz da txikiago? Oraindik helduen alfabetatze eta euskalduntzea ez da doan, eta EAE santuan euskara ez da eskola-hizkuntza ume guztientzat.
Datorrela, arren, Ez don hamahiru ertzetako bat... Izan ere, eta barka gaizki esanak, baina iruditzen zait euskalgintza oraindik ere oso gizonezkoa eta oso zentrokoa dela. Lorea Agirre eta Idurre Eskisabelek proposatu zuten beste bide bat, azken urteetan gehien hazi eta eragin duen mugimendu feministarekin bat. Euskarak, ertzetan ere (lurralde zein gorputz), hizkuntz gatazkaren lehen lerroan hartzen du arnasa.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Turistek neurrigabeko prezioak dituzten apartamentu eta hotelak bete dituzte. Eta zu gurasoen etxean, etsita, konpainia handiek eta espekulatzaileek alokairua puzten duten bitartean.
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Irudi batek mila hitzek baino gehiago balio omen du. Pascual Serrano kazetari eta idazleari irakurri nion ez dagoela hori baino gezur handiagorik. Duela hamar urte pasa idatzi zuen hori, irudiak berba osorik jan behar zuela ikusten hasiak ginenean. Tira, gezurtatu daitezkeela... [+]
Sexu-langileen Nazioarteko Egunaren harira, sexu-langilea den kide batek estigma apurtzeko tailer bat eskaini zuen ekainaren 2an. Kideak oinarrizkoa den eta agian horregatik horren presente ez dugun auzi bati heldu zion: gauza bat dela zerbait baimenik gabe egin diezazuten eta... [+]
Etorkizun laburrekoak kezkatuago gaude etorkizunarekin etorkizun luzekoak baino. Bizitzaren CCCLXIX. legea da. Aho-korapiloa ematen du, bizitzaren legeak, ordea, ez ditut nik idazten, bizitzak berak baizik.
Lege horrek, taxuzko lege guztien antzera, salbuespenak baditu, baina... [+]
Lehengoan mezu bat idatzi nion METAri. Di-da, pentsatu eta egin. Mark Zuckerbergek ez du lorik egin ordutik, ez baitzen edozelako mezua izan, lehor samar idatzi nion. Borde, ia. Instagrameko bideo baten bidez jakin nuen METAk bere erabiltzaileek partekatutako informazioa... [+]