Bi urte joan dira Errusiak Ukraina ofizialki inbaditu zuenetik eta denak adierazten du Errusiak lortu duela aurrea hartzea Ukrainari. Errusia gai izan da gerra industria baliatzen herrialdeko ekonomia haizatzeko, bere baliabide energetikoei beste aterabide bat bilatzeko eta –egurra eta azenarioa eskuan– gizarte errusiarraren zati handi bat gerraren bueltan kohesionatzeko.
Oraindik luze joko ei du gerrak eta bi herrialdeek odolusten jarraituko dute, baina Ukraina Errusia baino gehiago. Gerraren luzeran, gainera, zerikusi handiagoa izan dezake urte bukaeran AEBetako hauteskundeetako emaitzak, bateko tanke eta besteko droneak baino. Ukraina dagoeneko Mendebaldearen oso menpekoa da –ia 200.000 milioi euroko dirulaguntza jaso du bi urteotan AEBetatik eta EBtik–, eta gerraren luzatzeak are eta menpekoago bihurtuko du. Errusia, aldiz, bera ari da bere burua finantzatzen bere baliabideekin, baliabide humano gehiago ditu eusteko, eta gerra industria garatuago du. Haizea eta denbora bere alde ditu negoziazio mahaian indartsu agertzeko, inork ez baitu zalantzarik gerra negoziazio mahaian bideratuko dela.
Ez dakigu nola bukatuko den gerra, baina badakigu, ostera, Europan izaten ari den eragina itzela dela, eta izango duela datozen urteetan, batez ere estatuen berrarmatzea oraindik ez dakigun neurriraino bultzatuko duelako: 2014an EBko estatuek 197.000 milioi euro inguru gastatu zuten defentsa politikan, gaur egun, 350.000 bat milioi. Aurrekontuaren gutxienez %2 gastu militarrera bideratzea eskatzen die NATOk bere kideei, gehienak hortxe dabiltza jada, Polonia %4an dago adibidez, eta Alemaniak dio %3,5 gastatuko duela. Gerretan batzuek asko galtzen dute, eta beste batzuek asko irabazi.
Gastu militarrak goranzkoa hartzen duenean, gastu sozialak behera egiten du. Eta alderantziz. Hori argi ikusi zen Bigarren Mundu Gerraren ondorengo Europan. Horrela finantzatu zen Europako mendebaldean gastu soziala, bereziki 1945-1975eko “hiru hamarkada loriatsuetan”, langileek Europan inoiz ezagutu duten garai berdinzaleenean. Neoliberalismoak 1970eko hamarraldian gizarte kapitalistaren gidaritza hartu zuenetik, aldiz, kontrako norabidean goaz apurka. 2008ko krisiak erakutsi zuen ondoen hori. Indar neoliberalenak pixka bat erlaxatu ziren pandemia ostean, baina bueltan datoz, euren austeritate politikak eta gastu sabaiak lehen lerroan jarrita. Ataka horretan, hortaz, nekez pentsa daiteke pentsioak, osasun eremua eta ingurumena gogotik sufritu barik aterako direnik atake berri honetatik.
Alegia, politika sozialen aldeko apustu ahalik eta sendoenak eta irmoenak egin beharko direla epe ertainera begira. Beraz, apirilaren 21etik aurrera nork bultzatuko ditu hobeto horiek Eusko Jaurlaritzatik: orain arteko EAJ-PSE bikoteak, EH Bildu-PSE-Sumar-Podemosek edo EAJ-EH Bilduk? Beste aukerarik ez dago. Gero, kontua izango da zein eratako presioa egiten dien kaleak batzuei edo besteei, politika sozialak ahalik eta indartsuenak izan daitezen.
Ukrainaren ondoren Polonia?
Europar Batasunak Ukrainako gerra hauspotu du Kiev armaz hornituta, eta menia oraindik airean delarik, gerraren zikloan murgilduta dago bete-betean. Hori bai, bere diskurtsoa modulatzen ari da, eta gero eta gehiago hitz egiten du balizko su-etenaz... [+]
Zedarriak enpresari taldeak armagintza sustatzera deitzeak eta Jaurlaritzak horrekin bat egiteak "haserrea" sortu diela diote sinatzaileek. Mundu mailako egoera "inoiz baino larriagoa" dela uste dute, eta "Euskal Herriaren etorkizuna oztopa dezakeen... [+]
Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]
Joan den ekainaren amaieran bukatu genuen Conversión de la industria militar en Euskal Herria para no fabricar más guerras (Armagintza industriaren moldaketa Euskal Herrian, gerra gehiago ez sortzeko) liburuaren lehenengo zatiak Gerra badatorrela! du izenburu, bertan... [+]
.jpg)
Historia errepikatzen dela idatzi zuen Marxek, “lehenik tragedia gisa, gero fartsa moduan”. Armagintzaren eta militarismoaren inguruan errepikapen hutsa ez, espiralean goraka doan buklea ari gara bizitzen, fartsatik asko duena, eta tragedian amaitzeko gero eta aukera... [+]
“Ez dugu gerraren aurrean etsi nahi, ez dugulako hilerrietako bakea nahi”, dio manifestuak, eta agintariei irtenbide politiko baten alde lanean jartzeko eskatu diete. Sinatzaileen artean daude Delàs institutua, Gernika Gogoratuz edo Ongi Etorri Errefuxiatuak... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Defentsarako gastua handitzeko Europako herrialdeen apustuaren atzean, asko dago propagandatik, eta askoz gehiago interes ekonomikotik. Kontrakoa sinetsarazi diguten arren, XVIII. mendean Ingalaterran Industria Iraultza jaio zenean, armak eta gerra izan zituen oinarri, eta ez... [+]
Hitlerren armadak milioika sobietarren heriotza ekarri zuen Bigarren Mundu Gerran Sobiet Batasuna inbaditu zuenean. Gerra amaituta, Iosif Stalinen obsesioa zen Alemania eta Errusia artean babes herrialde-lerro bat osatzea; horra, besteak beste, Varsoviako Itunaren sorrera... [+]
Trumpen garaipenak, Ukrainako gerraren birkokatze geopolitikoa eragiteaz gain, Europaren apustu belikoa agerian utzi du.
Mikel Jauregi Industria sailburuaren ustez, euskal enpresek “lan ona” egin dezakete Europaren “segurtasun estrategia babesten”. Eusko Jaurlaritzako bozeramaile Maria Ubarretxenak, berriz, berrarmatze asmoek “aukera berriak” ekar ditzaketela... [+]
Ukraina da munduan arma gehien erosten dituen herrialdea; munduko erosketa guztien %8,8. Merkatuaren ia erdia kontrolatzen duena, berriz, AEB dira: Europak erosi dituen armen erdia baino gehiagok jatorri estatubatuarra dute.
Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]
Ursula Von der Leyen Europako Batzordeko presidenteak Europa berrarmatu plana aurkeztu du, kontinentea "erresilientea eta segurua" bihurtzea xede duena. Bost zati ditu planak, eta estatu kideek 150.000 milioi euro jasoko dituzte mailegutan. Arau fiskalak moldatuko... [+]