Mundu honetan
Neska jaiotzea
Alice Dussutour
Ttarttalo, 2023
----------------------------------------------
Hitzaurrean Clèmentine Beauvaisek esaten duen moduan, neska jaiotzea eta neska egiteaz ari da Dussutour liburu honetan. Feminismotik Beauvoirri hartu diogun emakumea egin egiten da esaldiak zentzu osoa hartzen du liburuan; izan ere, sistema heteropatriarkal kapitalistak (bai, oraingoan osorik jarri nahi izan dut hitz potolo guztiekin) nolakoak izan behar dugun erakusteko munduko komunitate desberdinetan dituen trikimailu batzuk erakusten dizkigu hainbat adibideren bitartez: tabuak, inposaketak, tradizioa, sinismenak, boterea... Horrez gain, emakumeek horri aurre egiteko dituzten estrategiak ere ikus ditzakegu. Horregatik, haserrea eta amorrua sortzeaz gain, esperantza eta goxotasuna ere pizten ditu liburuak, baita bizitza hobeago bat amesten jarraitzeko ilusioa ere.
Gaur egungo mundu zabaleko bost kokaleku eta bost pertsonaia aukeratzen ditu autoreak emakume jaiotzearen ondorioez eta albo kalteez hitz egiteko. Nepalgo Kaneilak, Euskal Herriko Elaiak, Afganistango Mahnooshek, Kenyako Makenak eta Mexikoko Luisak kapitulu bana dute. Kapitulu guztiek egitura bera dute (bi atalez osatua): lehenengo, pertsonaia bakoitzak bere testigantza emango du lehenengo pertsonan. Testigantzaren hasieran egoera gordinena kontatzen dute protagonistek eta bukaeran zirrikitu bat irekitzen zaio itxaropenari. Horren ostean, egileak "dokumentazioa" deitu dion zatia hasiko da: hitz batzuen esanahiak argitzen dira, galdera batzuk erantzuten eta datu batzuk ematen.
Bi atalak daude ilustraturik. Kolore deigarriz osatuta dago, bistara deigarriak eta erakargarriak. Koloreen erabilera plano samarra dela esango nuke, baina beraien funtzioa ongi betetzen dute. Irudi batzuk testuen lagungarri izango dira eta beste batzuetan orri osoa hartuko dute. Kasu honetan iradokitzaileagoak direla iruditu zait niri.
Eta, kolofoi gisa, egilearen hitzostea eta kapitulu bakoitzari dagokion dokumentazio eta bibliografia gehigarria aurki daiteke: elkarteak, filmak, pertsonaia ezagunak, liburuak, jardunaldiak eta abar.
Irakurketa erraza duen arren, ez da esperientzia arina. Entretenitzeko baino, informazioa eskuratzeko liburua izanik, entziklopedia baten moduan funtziona baitezake. Heldu eta haur eta gazteek elkarrekin irakur dezaketen materiala da, eskolan, etxean edo irakurle taldeetan. Askorako eman dezakeela uste dut.
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Viriditas tituluaren azpian Landareen mundu zoragarria ikusarazi ziguten emakumeak azpititulua irakur dezakegu. Tapa gogorra duen liburu handi bat da, zeinetan landareen eta emakume baten ilustrazioek hartuko duten lila koloreko portadaren erdigunea. Suma daiteke liburuaren... [+]
BARBARO IRAUN
Louisa Yiusfi
Txalaparta, 2023
-------------------------------------------------
2022an Louisa Yousfik argitaratu zuen Rester barbare lana, eta Itziar Diez de Ultzurrunek eta Txalapartak euskaraz plazaratu zuten 2023an, Ainhoa Nadia Douhaibiren... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]
1991n argitaratu zuen Bernardo Atxagak Behi euskaldun baten memoriak. Liburuak ibilbide luzea eta arrakastatsua izan du euskaraz nahiz bestelako hizkuntzatan. Alemanian gehien saldutako liburuen artean egon zen, J. Eccleshare editore britainiarrak irakurri beharreko obratzat... [+]
Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]
Lehengusinarekin eta haren senarrarekin landa aldera egindako irteera batean hasi zen dena. Horiek afaltzera joan eta ez ziren etxera itzuli. Haien bila atera eta horma batekin topo egin arte ibili zen protagonista. Hortik aurrera, hormak ez dio aurrera egiten uzten eta bi... [+]
Feminista eta anti-arrazistatzat duzu zure burua? Bururatu zaizu inoiz ezagutzen duzun feminismoaren historia zuria eta kolonialista dela? Kultura ez-zuriei buruz duzun ezagutza edo begirada zalantzan ipini dituzu? Ahalduntze feministaren inguruko irakurketa kritikorik egin... [+]
Soinean daramate etxea barraskiloek, bizkar-zorro kiribildua bailitzan, bizitzeko beharrezko dituztenak hara eta hona garraiatuta. Etxeak, ordea, kraskatu eta bitan bana daitezke. Bikoiztu ere egiten dira tarteka, behin-behinekoz bada ere gotorleku izatetik zama izatera igarota... [+]
Afaltzen ari zirela entzun zuten ate hotsa. Zeruko izarrek sabbata heldua zela zioten”, horrela hasten da Gaizka Arostegiren nobela labur hau, Gestapoko "zakurrek” Sara eta bere gurasoen etxeko atea jotzen duten unean. Irakurleak ondorioztatuko zuen moduan,... [+]
Oihane Jakaren poema liburua ireki eta eskaintza bi aurkituko ditugu. Aitari bata, seme-alabei bestea. Aipagarria da, topatuko ditugun poemekin lotura zuzena baitute.
Liburuaren egiturak hiru atal ditu: Hamaika urte, Hamaika hilabete eta Hamaika egun. Hamaika zenbakia asko... [+]
Karmele Mitxelenak Marrubizko uda ipuina argitaratu zuen Xaguxar bilduma honetan 2022an. Liburu hartan, neska-mutiko batzuen udako abenturak kontatzen ziren. Orain, aldiz, Aitona Floren liburua istorio askoz barnekoiagoa dugu, Danel mutiko protagonistaren ikuspuntutik... [+]