Nor zen Adolf Eichmann?

Karl Adolf Eichmann (Solingen, Alemaniako Inperioa, 1906 - Ramleh, Israel, 1962) Alemania naziko SSetako goi-mailako ofiziala izan zen, bereziki ezaguna Azken Konponbidea edo Azken Soluzioa deitu zitzaioneko “arduradun logistiko” gisa izendatu izan delako. Deportatuak kontzentrazio-esparruetara eramateko garraio-plangintza bere ardura zen. Reinhard Heydrichekin eskuz esku aritu zen lanean; bien artean planifikatu eta garatu zituzten kontzentrazio- eta sarraski-esparruen kokapenak, distantziak, ibilbideak eta denborak. Deportatuen hilketak azkartu behar baziren, prozesua azkartzen “bereziki abila” omen zen Eichmann.

Ibilbidea Alderdi Nazian
26 urterekin afiliatu zen Alderdi Nazian, bizitoki zuen Austrian. Handik urtebetera nazionalsozialista naziak boterera heldu ziren Alemanian, Hitler jarri zen agintari, eta egun gutxiren buruan Austriak legez kanpokotzat izendatu zuen alderdia. Beraz, beste asko bezala, Alemaniara pasatu zen Eichmann. Alderdi Naziaren barnean postu bat baino gehiago izan ondoren heldu zen Segurtasun Zerbitzuan lan egitera, 1930eko hamarkadaren erdialdera. Bulego horrek erakunde juduen “zaintza” zuen helburu, zeina, hasiera batean bederen, elkarte sionista antolatuekin negoziatzean zetzan. Juduak bota nahi zituzten herrialdetik, ahal bazen emigrazio plan bat osatu eta judu burgesekin akordiora helduta, eta elkarrizketak denboran luzatu ziren. Ikuskapen bisita bat edo beste egin zuten Palestinara, juduen estatua sortzeko asmotan. Elkarte horiekin harreman zuzena edukita heldu zen gerora kontzentrazio esparruetara deportatuko zituen juduen bizilekua jakitera.

Kanporatze-prozesua areagotu egin zen behin III. Reich-ean, 1938an, Alemaniak Austria anexionatu zuenean. Emigrazio juduaz arduratzen zen bulego esanguratsu bat ireki zuten Vienan, Eichmann egin zen arduradunetako bat, eta barne-kalkuluak egin ostean, juduen emigrazio edo kanporatze plan masibo bat osatu zuten: Austriako 110.000 judutarrek haien lurrak utzi zituzten urtebete eskasean. Ekintza “arrakastatsua” izan zen Alderdi Naziarentzat, eta ospea Eichmannentzat. Beraz, “Alemania juduengandik askatzeko” estrategiaren kargudun egin zuten 1939an.

II. Mundu Gerra lehertu zen segituan, eta egoera konplikatzen hasi zitzaien naziei, juduen aurkako plan guztiak martxan jarri ahal izateko. Gerra gogortzen hasi zen Ekialdean, Sobietar Batasuna inbaditzeko asmoa zuen Hitlerrek, eta ez zuten bideragarri ikusten emigrazio eta deportazio planekin jarraitzea. Hortaz, 1942an, Reich-aren Segurtasun Bulego Zentraleko buru Heydrichek, urgentziazko bilera deitu zuen Berlinen, Wannseen, eta goi-kargudunek hor hartu zuten Azken Soluziora pasatzeko erabakia. Eichamann presente zegoen bilera horretan, eta berari esleitu zioten ardura postu handietako bat.

Sei milioi judutar inguru erail zituzten naziek. Orduko hartan Europan bizi ziren hiru judutarretik bi.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Historia
1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Iruzurgile ala matxino?

Judea, K.o II. mendea. Erromatar probintziako giro nahasi betean, Gadalias eta Saulosen kontrako epaiketa egin zuten, iruzurra eta zerga-saihestea leporatuta. Epaiketaren berri grekeraz idatzitako 133 lerroko papiro batean jaso zuten (argazkian). Dokumentu nabateoa zela... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-06 | dantzan.eus
Lazkaon aspaldi galdu ziren inauteriak berpiztuko dituzte

Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]


Mayotteko papergabeak: Chido zikloiaren biktima ikusezinak

Gurera ekarri dugu Achille Mbenbe politologo kamerundarraren "nekropolitika" terminoa. Heriotzaren prismatik begiratzen die herritartasunari eta botereari, eta argi uzten digu pertsona multzo batzuen biziak gutxietsiak, balio gabekoak eta beraz, lasai asko desagertu... [+]


Vasagårdeko eguzki-harriak

Danimarkako Vasagård aztarnategian 600dik gora harri grabatu aurkitu dituzte arkeologoek. Datazioen emaitzen arabera, duela 4.900 urtekoak dira, eta garai hartan Alaskan sumendi baten erupzio bortitza gertatu zela ere jakina da. Erupzio horren ondorioek Europa iparraldeko... [+]


Napalmaren erredura sakonak

Vietnam, 1965eko otsailaren 7a. AEBetako aire-armadak lehenengoz napalma erabili zuen biztanleria zibilaren kontra. Ez zen gasolina gelatinatsua erabiltzen zen lehen aldia. Bigarren Mundu Gerran hasi ziren bonbekin batera jaurtitzen eta,  Vietnamen bertan, Indotxinako... [+]


Erorien Monumentua eraistearen aldeko plataformak EH Bilduren, PSNren eta Geroa Bairen jarrera salatu du

Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.


2025-01-29 | Cira Crespo
Ez esan kolonizazioa

Beste detektibe triste baten telesail bat ikusi berri dut. Eskoziako irla urrun batean gertatzen dira trama guztiak. Badakizue nola funtzionatzen duten fikzio horiek: hildako asko, jende arrunta baina ez hainbeste, eta paisaia berde iluna. Oraingo honetan duela urte pila bat... [+]


Furoshiki, arte jasangarria

Japonia, VIII. mendea. Nara Aro betean furoshiki terminoa erabiltzen hasi ziren, baina Edo Arora arte (XVII-XIX. mendeak) ez zen hedatu. Furoshiki objektuak ohialetan biltzeko artea da, baina bere etimologiak garbi uzten du bere jatorria: furo hitzak bainua esan nahi du eta... [+]


Eguneraketa berriak daude