Pantxo zezena
Pello Añorga
Ilustrazioak: Jokin Mitxelena
Denonartean, Iruñea, 2023
----------------------------------------------------
Pello Añorgak eta Jokin Mitxelenak ibilbide luzea eta emankorra dute euskarazko haur liburugintzan. 40 urtetik gorako kolaborazio horren beste emaitza bat dugu Pantxo zezena albuma.
Liburuko azaletik bertatik ikus dezakegu Pantxo adar luzeak dituen zezen indartsua dela, baina, aldi berean, Pantxo baserrian lasai bizi den animalia dugu: “Pantxo zezena baserrian bizi zen beste animaliekin batera: antzarrekin, ardiekin, zerriekin, astoekin eta behiekin. Txikia izan arren, adarrak zituen handiak, eta orroka ibiltzen zen larre berdean, gustura”. Pantxoren bizi lasaia, baina, erabat aldatzen da pañeludunak agertu eta kamioi batean sartzen dutenean herriko festetan korrikalarien atzetik ibil zedin. Eta hain ondo egin zuen bere lana Pantxok, egun bakarrean ez, baizik eta egunero atera nahi izan zutela zezen plazan korrika egitera. Harik eta Pantxok planto egin arte.
Indarrez behartu zuten orduan eta Pantxok plazatik ihes egin zuen, banderilla bat bizkarrean sarturik, baserri aldera bere adiskideen laguntzari esker berriro libre eta larrean gustura egon arte.
Ferdinando zezenaren aire bat hartu diot nik Pantxori; liburu hura (Munro Leaf eta Robert Lawsonen artean egina) debekatuta egon zen herrialde askotan (Francoren Espainian esaterako; edo Hitlerren Alemanian erretzeko agindu zuten) indarkeriaren kontrako mezua zabaltzen omen zuelako; oraingo Pantxo honek ez du jendea adarkatu nahi, ez du zilipurdika bota nahi, nekatu egin da horrela aritzeaz; eta bere askatasuna, lehengo bizitza, berreskuratu nahi du.
Testu labur eta aberatsa, istorioa kontatzeko (irakurtzeko) oso aproposa eskaini digu Añorgak. Mitxelenak, berriz, irudi indartsuak eta zezenari garrantzirik handiena eskainita, ederki lortzen du kontakizunaren indarra eta mezua islatzea.
Alde horretatik, beraz, esperientzia atsegina izango du liburu honetara barneratzen den irakurleak; atsegina edo sentsazio eta sentimenduen gorabeheratsua, baina horrez guztiaz gain plazerezkoa testu eta irudien aldetik eta, Pantxok bezala, amaieran irribarre batekin lasaitua.
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Viriditas tituluaren azpian Landareen mundu zoragarria ikusarazi ziguten emakumeak azpititulua irakur dezakegu. Tapa gogorra duen liburu handi bat da, zeinetan landareen eta emakume baten ilustrazioek hartuko duten lila koloreko portadaren erdigunea. Suma daiteke liburuaren... [+]
BARBARO IRAUN
Louisa Yiusfi
Txalaparta, 2023
-------------------------------------------------
2022an Louisa Yousfik argitaratu zuen Rester barbare lana, eta Itziar Diez de Ultzurrunek eta Txalapartak euskaraz plazaratu zuten 2023an, Ainhoa Nadia Douhaibiren... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]
1991n argitaratu zuen Bernardo Atxagak Behi euskaldun baten memoriak. Liburuak ibilbide luzea eta arrakastatsua izan du euskaraz nahiz bestelako hizkuntzatan. Alemanian gehien saldutako liburuen artean egon zen, J. Eccleshare editore britainiarrak irakurri beharreko obratzat... [+]
Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]
Lehengusinarekin eta haren senarrarekin landa aldera egindako irteera batean hasi zen dena. Horiek afaltzera joan eta ez ziren etxera itzuli. Haien bila atera eta horma batekin topo egin arte ibili zen protagonista. Hortik aurrera, hormak ez dio aurrera egiten uzten eta bi... [+]
Feminista eta anti-arrazistatzat duzu zure burua? Bururatu zaizu inoiz ezagutzen duzun feminismoaren historia zuria eta kolonialista dela? Kultura ez-zuriei buruz duzun ezagutza edo begirada zalantzan ipini dituzu? Ahalduntze feministaren inguruko irakurketa kritikorik egin... [+]
Soinean daramate etxea barraskiloek, bizkar-zorro kiribildua bailitzan, bizitzeko beharrezko dituztenak hara eta hona garraiatuta. Etxeak, ordea, kraskatu eta bitan bana daitezke. Bikoiztu ere egiten dira tarteka, behin-behinekoz bada ere gotorleku izatetik zama izatera igarota... [+]
Afaltzen ari zirela entzun zuten ate hotsa. Zeruko izarrek sabbata heldua zela zioten”, horrela hasten da Gaizka Arostegiren nobela labur hau, Gestapoko "zakurrek” Sara eta bere gurasoen etxeko atea jotzen duten unean. Irakurleak ondorioztatuko zuen moduan,... [+]
Oihane Jakaren poema liburua ireki eta eskaintza bi aurkituko ditugu. Aitari bata, seme-alabei bestea. Aipagarria da, topatuko ditugun poemekin lotura zuzena baitute.
Liburuaren egiturak hiru atal ditu: Hamaika urte, Hamaika hilabete eta Hamaika egun. Hamaika zenbakia asko... [+]
Karmele Mitxelenak Marrubizko uda ipuina argitaratu zuen Xaguxar bilduma honetan 2022an. Liburu hartan, neska-mutiko batzuen udako abenturak kontatzen ziren. Orain, aldiz, Aitona Floren liburua istorio askoz barnekoiagoa dugu, Danel mutiko protagonistaren ikuspuntutik... [+]