Urrutiko intxaurrak

Zomorrotu
Aintzane Usandizaga
Txalaparta, 2023

----------------------------------------------------------

Aintzane Usandizagak argitaratu duen helduentzako bigarren ipuin bilduma da Zomorrotu. 77. orrialdean azaltzen da zer den zomorrotzea: “norbaitekin liluratuta egon ostean” gertatzen dena, interesa galtzea, aspertzea, arrunt bilakatzea. Liburuaren azaleko Pili Aguadoren ilustrazioak ordea, beste irakurketa bat ekartzen digu: pertsona batek bere mozorroa edo maskara altxatzean atzean agertzen den aurpegi biluzia erakusten digu erdizka. Izan ere, hori da liburu honetan topatuko duguna. Pertsonaia batzuek idealizatuta zituzten pertsonek, bizimoduek, harremanek edo lanek distira galduko dute eta argi-ilunekin agertuko zaizkie bat-batean. 

Bost narrazio luze dira, ataletan banatutakoak, eta pertsonaia batzuk ipuin batean baino gehiagotan agertuko dira. Lehen, bigarren edo hirugarren mailako pertsonaiak izango dira txandaka. Mai eta Maddalenen istorioa da zentralitate handiena duena agian, eta Begori buruz gehiago jakiteko gogoarekin geratu naiz. Horregatik uste dut ez dela nobela bat, horretarako gehiago garatu beharko liratekeelako pertsonaien arteko sareak eta istorioen hariak garatu.  

Akiles eta Egin genezakeen onena iruditu zaizkit borobilenak. Su txikian egositakoak amaierako kolpera heldu arte. Bizitzan aurrera joan ahala eraikitzen dugun egunerokoa zein erraz erori daitekeen edo, nahi izatera, zelan eraitsi genezakeen ikus dezakegu. Gainera, familia eta lanari buruzko gogoeta egiteko aukera ematen digute testuok, gure jendartean oinarrizko zutabe diren bi eremu eta harreman-sareak biak. Harreman sexu-afektiboei eta adiskidetasunari buruz hausnartzeko beta ere eskaintzen digute ipuinok, gaztaroan eta helduaroan, eta bi aro horien artean, gertatzen diren zenbait egoera ekartzen dituelako egileak.

L irakurtzean asko gozatu dut egilearen umore finarekin eta bertako zenbait irudirekin; protagonistaren eta autoeskolako irakaslearen arteko tira eta birekin, adibidez.

Baina interesgarriena orriotan zomorrotzea edo mozorroa jaustea da. Zer egin norberaren zaurgarritasuna azaltzen denean? Aspaldiko fantasia gauzatu eta gero? Miresten duzun pertsona ezagutzean? Ametsak betetzeko aukera heltzen bada? Zure bizitzaren bolanteari eusten diozunean?


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
2024-07-30 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


Arrats dibertigarria

"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa. 

Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]


Erasoari aurre egiten

Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]


Viriditas berdea da

Viriditas tituluaren azpian Landareen mundu zoragarria ikusarazi ziguten emakumeak azpititulua irakur dezakegu. Tapa gogorra duen liburu handi bat da, zeinetan landareen eta emakume baten ilustrazioek hartuko duten lila koloreko portadaren erdigunea. Suma daiteke liburuaren... [+]


Arrazakeriak ez ditu suntsitu

BARBARO IRAUN
Louisa Yiusfi
Txalaparta, 2023

-------------------------------------------------

2022an Louisa Yousfik argitaratu zuen Rester barbare lana, eta Itziar Diez de Ultzurrunek eta Txalapartak euskaraz plazaratu zuten 2023an, Ainhoa Nadia Douhaibiren... [+]


Sorginen duintasuna aldarri

Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
[+]


Begirada gurutzatu eta engaiatuak

Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]


Mo bueltatu da

1991n argitaratu zuen Bernardo Atxagak Behi euskaldun baten memoriak. Liburuak ibilbide luzea eta arrakastatsua izan du euskaraz nahiz bestelako hizkuntzatan. Alemanian gehien saldutako liburuen artean egon zen, J. Eccleshare editore britainiarrak irakurri beharreko obratzat... [+]


Lora dadin deika

Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]


Betiberdina

Lehengusinarekin eta haren senarrarekin landa aldera egindako irteera batean hasi zen dena. Horiek afaltzera joan eta ez ziren etxera itzuli. Haien bila atera eta horma batekin topo egin arte ibili zen protagonista. Hortik aurrera, hormak ez dio aurrera egiten uzten eta bi... [+]


‘Salbatzaileen tenplua’ eraisteko ordua

Feminista eta anti-arrazistatzat duzu zure burua? Bururatu zaizu inoiz ezagutzen duzun feminismoaren historia zuria eta kolonialista dela? Kultura ez-zuriei buruz duzun ezagutza edo begirada zalantzan ipini dituzu? Ahalduntze feministaren inguruko irakurketa kritikorik egin... [+]


Oskolak malgutzeko liburua

Soinean daramate etxea barraskiloek, bizkar-zorro kiribildua bailitzan, bizitzeko beharrezko dituztenak hara eta hona garraiatuta. Etxeak, ordea, kraskatu eta bitan bana daitezke. Bikoiztu ere egiten dira tarteka, behin-behinekoz bada ere gotorleku izatetik zama izatera igarota... [+]


Judutarren jazarpena gure artean

Afaltzen ari zirela entzun zuten ate hotsa. Zeruko izarrek sabbata heldua zela zioten”, horrela hasten da Gaizka Arostegiren nobela labur hau, Gestapoko "zakurrek” Sara eta bere gurasoen etxeko atea jotzen duten unean. Irakurleak ondorioztatuko zuen moduan,... [+]


Babesten gaituen itsasoa

Oihane Jakaren poema liburua ireki eta eskaintza bi aurkituko ditugu. Aitari bata, seme-alabei bestea. Aipagarria da, topatuko ditugun poemekin lotura zuzena baitute.

Liburuaren egiturak hiru atal ditu: Hamaika urte, Hamaika hilabete eta Hamaika egun. Hamaika zenbakia asko... [+]


Aitona hil egin da?

Karmele Mitxelenak Marrubizko uda ipuina argitaratu zuen Xaguxar bilduma honetan 2022an. Liburu hartan, neska-mutiko batzuen udako abenturak kontatzen ziren. Orain, aldiz, Aitona Floren liburua istorio askoz barnekoiagoa dugu, Danel mutiko protagonistaren ikuspuntutik... [+]


Eguneraketa berriak daude