Ezinbesteko desira ez-errentagarriak

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima
Itzulpena: Iker Alvarez
Igela, 2023

-------------------------------------------------------------------

Kochan protagonistaren desira homoerotikoaren kontzientzia hartzea eta esperimentazioa kontatzen zaigu Maskara baten aitortza-n. Bigarren Mundu Gerrako azken urteetako diziplinapean kontzientzia hartze hori posible egingo dion normaltasunaren maskara sortu, eta hor arituko da irakurlea maskararen alde batetik bestera. Igela argitaletxeak ekainean euskarari ekarri zion eleberri hau Yukio Mishima gerra-osteko idazle japoniarraren bigarrena izan zen.

Bada, maskararen atzeko desirara filtro gabeko sarbidea ematen dio irakurleari eta hori iruditu zait zirraragarriena. Usainak eta frakak; gazteak eta helduak; emakume biluzien argazkiekin saiatzea baina soldadu eta santuenekin berotzea; musuak eta sexu grinak; obsesioak eta lotsak; haragiaren nahi etengabea eta minaren erotika. Desiraren zirkulazioaren kartografia literario erotiko zehatza egiten du eleberriak.

Euskal munduaren neurrira egindako eskandalu partikularrak jarraitu zion Igelari eleberria argitaratu eta gutxira eta ezin aipatu gabe utzi. Ereinek, Igelaren jabeak, erabaki zuen editorearen  kontratua bertan behera uztea. Gaizki-ulertuak bitarteko Ereinek argitu zuen: “Aurreneko kasua izango litzateke munduan kaleratutako langile batek erabakitzen duena enpresaren jarduna noiz gelditzen den”. Arazoaren muina, hala ere, beste bat zen: ez ziren ezarritako errentagarritasun helburuak bete.

Irakurtzean, pentsatu nuen ezetz, ez zela lehenengo kasua izango munduan langileek, are kaleratutako langileek ere, enpresa bat gelditzen dutela. Pentsatu nuen: nork geldituko du lantokia ez bada langileak; nola imajinatu editoriala ez dela geldituko editorearen lanik gabe.

Noski, lan indarra abstraktua izanik beti da ordezkagarria. Kendu langile bat eta jarri beste bat errentagarritasunaren miraria egiteko. Alta, arazoa da lan indar hori konkretua ere badela. Mishimaren itzulpen hau da emaitza konkretu horietako bat. Arduratzekoa da diglosia gorriko Euskal Herri honetan Mishimarena bezalako itzulpenak direla ekonomikoki ez-errentagarriak bezainbat kulturalki guztiz funtsezkoak.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Hori dena eta askoz gehiago

Barkamena existituko ez balitz bezala
Mariana Travacio
Erein, 2024

---------------------------------------------------

Izenburuak autolaguntza liburu batena eman lezakeen arren Ereinek narratiba sailean argitaratu duen western itxurako testua da honako hau. Fernando... [+]


Ez da izenik agertzen, inon

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Elkar, 2024

-----------------------------------------------------

Josefa Agirre Etxeberria frankismo garaian neskame aritu zen emakumeetako bat izan zen. Hamalau urterekin deserriratu ondoren, bizitza osoan zehar bizilekuz aldatzera... [+]


Zapata pila!

Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus
EHAZE eta Susa

---------------------------------------------

Ander Lipus antzerkigileak EHAZE eta Susarekin argitaratu ditu bere autobiografia teatrala eta antzerkiari buruzko argitalpenak. Antzerkiaren labirintoan I. Bitakora... [+]


2024-08-09 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


Arrats dibertigarria

"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa. 

Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]


Erasoari aurre egiten

Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]


Sorginen duintasuna aldarri

Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
[+]


Begirada gurutzatu eta engaiatuak

Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]


Mo bueltatu da

1991n argitaratu zuen Bernardo Atxagak Behi euskaldun baten memoriak. Liburuak ibilbide luzea eta arrakastatsua izan du euskaraz nahiz bestelako hizkuntzatan. Alemanian gehien saldutako liburuen artean egon zen, J. Eccleshare editore britainiarrak irakurri beharreko obratzat... [+]


Lora dadin deika

Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]


Betiberdina

Lehengusinarekin eta haren senarrarekin landa aldera egindako irteera batean hasi zen dena. Horiek afaltzera joan eta ez ziren etxera itzuli. Haien bila atera eta horma batekin topo egin arte ibili zen protagonista. Hortik aurrera, hormak ez dio aurrera egiten uzten eta bi... [+]


‘Salbatzaileen tenplua’ eraisteko ordua

Feminista eta anti-arrazistatzat duzu zure burua? Bururatu zaizu inoiz ezagutzen duzun feminismoaren historia zuria eta kolonialista dela? Kultura ez-zuriei buruz duzun ezagutza edo begirada zalantzan ipini dituzu? Ahalduntze feministaren inguruko irakurketa kritikorik egin... [+]


Oskolak malgutzeko liburua

Soinean daramate etxea barraskiloek, bizkar-zorro kiribildua bailitzan, bizitzeko beharrezko dituztenak hara eta hona garraiatuta. Etxeak, ordea, kraskatu eta bitan bana daitezke. Bikoiztu ere egiten dira tarteka, behin-behinekoz bada ere gotorleku izatetik zama izatera igarota... [+]


Judutarren jazarpena gure artean

Afaltzen ari zirela entzun zuten ate hotsa. Zeruko izarrek sabbata heldua zela zioten”, horrela hasten da Gaizka Arostegiren nobela labur hau, Gestapoko "zakurrek” Sara eta bere gurasoen etxeko atea jotzen duten unean. Irakurleak ondorioztatuko zuen moduan,... [+]


Babesten gaituen itsasoa

Oihane Jakaren poema liburua ireki eta eskaintza bi aurkituko ditugu. Aitari bata, seme-alabei bestea. Aipagarria da, topatuko ditugun poemekin lotura zuzena baitute.

Liburuaren egiturak hiru atal ditu: Hamaika urte, Hamaika hilabete eta Hamaika egun. Hamaika zenbakia asko... [+]


Eguneraketa berriak daude