Lokarriak solte
Postari dagokiona omen postala, eta zorionekoren batek jasoko du halakorik datozen hilabete beroetan. Gerau ere bagara dohatsu: uda bezperetan heldu zaigu esku artera Julen Apella Santamariaren (Berriz, 1998) lehen argitalpena. Postal bat desertuan (Balea Zuria, 2023) izendatu du poema-bilduma gazte berriztarrak, Donostia Kultura VI. Poesia Saria irabazita plazaratu duena.
Postala izan daiteke, ordea, beste hainbat gauza: errealitate den baina errealitatea desitxuratzen duen txatala, izate akasgabearen promesa aizuna, erakusleihoa turistaren begietan, memoria eta desiraren gorpuztea, une bat beste une guztiengandik deslotuta… Lokarri eta zapatak, iratzargailuak, tren eta errailak, orbelak, suak, aipatutako postalak eta bestetzuk darabiltza Apellak 40 poemetako iruditegia ondu eta gutasunaren (edo gutasunen) eta nitasun poetikoaren arteko tenkak, bizi dugun inguruarekiko begirada zorrotza, errotze eza zein norberarekiko arroztea adierazteko. Zentzu horretan, bereziki deigarri dira itxuraz aurkari diren hitzen elkarketak: “Mugitzea egoteko beste modu bat / baino ez da: gelditasuna / etengabeko asaldura baten menpe”.
Atentzioa ematen du, halaber, irakurleoi berri zaigun ahotsak ahots izatearekiko eta, oro har, hitza eta hizkuntzarekiko duen kontzientziak. Besteak beste, hitz soilak hots higatuak direla diosku Komunikazioa poemak, baina baita soinu gastatu baino gehiago izan daitezkeela ere: “Esan eta sentitu bere xumean hitzek / balio dezaketela mundua esateko / pintzel lodiz bada ere / eta hustasunean gutxienez zubiak eraikitzeko / hankamotz gelditzen direnean”. Beharbada, ildo berean uler genezake Apellak Ez da nahikoa olerkian sortzen jarraitzearen alde egiten duen nolabaiteko aldarria: liburua bera baita esateke zirenak esaten asmatzeko saiakera.
Izan ere, sorkuntzari eta literaturari gorazarre ere bada liburua, orain arte aipatu oro ariketa metaliterario dotorearekin bilbatuta baitakarte orriok. Lerroartean ala esanbidez, han-hemenka dira erreferentzia artistikoak eta idazketaren inguruko hausnarketak. Bidaide horiek alboan, ibilbidea abiatzeko pauso irmoa eman du Apellak bilduma honekin, izan zapatak jantzita ala oin biluziekin.
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024
----------------------------------------------
Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]
Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]
Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024
---------------------------------------------
Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]
Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020
-------------------------------------------------------
Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
(Itzulpena: Fernando Rey)
Txalaparta, 2024
------------------------------------------------
Barrengaizto izenburua aukeratu du Fernando Reyk Beatrice Salvioni-ren La malnata itzultzeko. Reyk dio idazlearen ahotsa izaten ahalegindu dela,... [+]
PELLOKERIAK
Ruben Ruiz
Ilustrazioak: Joseba Beramendi, Exprai.
Elkar, 2022
-----------------------------------------------
Ruben Ruizek kontakizun laburrez osaturiko obra berri bat eskaini digu. Ez dira mikroipuinak, kontakizunek, modu independentean irakur badaitezke... [+]
Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022
--------------------------------------------------
Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Gazte-egarri da euskal kultur sistema. Horixe zioen Leire Vargasek Berria-n idatzitako zutabean. Odol freskoa nahi du industriak: askotarikoa eta dibertsoa. Azkenean, baina,... [+]
Norberak maite duena. Hitza gogoan, irakurketa biziz
Miren Billelabeitia
Pamiela, 2022
------------------------------------------------
Miren Billelabeitia institutuko irakaslea da, literaturzalea eta Literatura unibertsala irakasgaia ematen du duela zenbait urtetatik... [+]
Snarkaren ehizan
Lewis Carroll
Irudiak: Henry Holiday
Itzulpena eta edizioa: Manu LÓpez Gaseni
Pamiela, 2024
-------------------------------------------------------
Udaberrian argitaratu zen esku artean dugun obra hau. Alizia herrialde miresgarrian,... [+]
Argialdiak
Miriam Luki
Susa, 2023
-------------------------------------------------
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Elkar, 2023
--------------------------------------------
Iaz kaleratu zuen Miren Agur Meabek Itzulerak eleberria. Pertsonaia nagusiak gazteak direnez, gazte literatura dela esan genezake, baina literatura ona denean, gazte zein helduentzat da,... [+]
Soka-tira
Testua: Ilan Brenman
Ilustrazioak: Guilherme Karsten
Itzulpena: Ipar Alkain
Denonartean, 2024
-------------------------------------------------
Album honen bukaeran bada Benjamin Franklinen aipu bat: “Sekula ez da izan gerra onik, ezta bake txarrik... [+]
Putzua
Goiatz Labandibar
Erein, 2024
----------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarren Putzua egun batean gertatzen den hazkunde nobela bat da: hilekoa jaisteak markatzen duena, hain zuzen ere. Edo bestela esanda, heroiaren bidaia bat,... [+]