Udal hauteskundeak pasa eta astebetera, badirudi prest gaudela aztertzeko hauteskunde berri hauek utzi dituzten emaitzak, datozen lau urteetan udalerrien politika instituzionala markatuko dutenak. Azterketa posible guztietatik kezkagarriena, zalantzarik gabe, Herrialde Katalanetan eskuin muturrak izan duen gorakada da.
Vox eskuin muturreko alderdiak 395 zinegotzi lortu ditu Kataluniako, Valentziako eta Baleareetako herri eta hirietan. Kataluniako autonomia erkidegoan 3 zinegotzi izatetik 124 izatera igaro dira, 114.413 boto irabazi dituzte 2019ko hauteskundeekin alderatuta, eta botoen %5,01 lortu dituzte. A priori sinets dezakegu hori guztia procès-aren erreakzioaren eta independentismoaren gorakadaren ondorio besterik ez dela. Hala ere, uste dut irakurketa oker eta autokonplazentea dela.
Vox lau hiriburuetako osoko bilkuretan sartu da: hiru zinegotzi Tarragonan, bi Bartzelonan eta Lleidan, eta bat Gironan. 20.000 biztanletik gorako Kataluniako gainerako 63 udalerrietan, berrogei udaletan lortu dute ordezkaritza, batez ere Llobregat Beherea, Vallès Occidental eta Tarragonès industria-eskualdeetan.
Datu horien arabera, Santiago Abascalen alderdiak ordezkaritza lortu du aurkeztu den Kataluniako 133 udaletatik 76tan. Herrialdean 947 udalerri daudela kontuan hartuta, Voxen eskuin muturra horien %8an bakarrik egongo da, baina zifra hori ez da gutxietsi behar, kontuan hartuta udalerri horiek biztanleriaren %65 biltzen dutela, hain zuzen ere.
Eskuin muturra hazten ari da hauteskundeetan parte hartzetik kanpo utzitako auzokideen aurkako gorroto diskurtsoei esker
Bi gai dira funtsezkoak emaitzak ulertzen saiatzeko eta lehenbailehen horiek lehengoratzen hasteko. Lehena da Voxek boto gehienak lortu dituela errenta baxuko auzoetan. Hala ere, ez da ahaztu behar emaitza oso onak lortzen jarraitzen duela oso errenta altuak dituzten auzoetan ere, Bartzelonako auzoetan, esaterako. Eta zera galdetzen diogu geure buruari: nola lortu dezake klase popularren botoen zati handi bat, señoritoek zuzentzen duten eta klase popularren interesen aurkako neurri ekonomikoak defendatzen dituen alderdi batek?
Bi faktorek azaltzen dute. Lehenik, auzo horietako arazoak konpontzeko auzokideek erantzun eskasa izan dute azken hamarkadetako gobernuen aldetik. Hau da, Vox zigor eta antisistema boto bihurtu da jende askorentzat. Bigarrenik, abstentzio orokor handia izan da –bereziki leku horietan–, Katalunian %44,44koa izan baita –2019an baino bederatzi puntu gehiago–, eta leku askotan ordezkaritza lortzea erraztu dio.
Bigarren gaia da okupen, inoren kargura ez dauden adin txikikoen eta komunitate migratzaileen aurkako diskurtsoa. Horri esker, ezkutatu egin ditu jendartearen aurkako proposamenak, eta babesa irabazi du baztertuenak elkarren aurka jarrita. Ultraeskuinak botoen %11 baino gehiago lortu dituen Kataluniako zortzi udalerrietatik bostetan, migratzaileak herritarren %12,5 eta %35 artean dira. Ondorioa argia da: eskuin muturra hazten ari da hauteskundeetan parte hartzetik kanpo utzitako auzokideen aurkako gorroto diskurtsoei esker.
Amaitzeko, bi egitate nabarmendu behar dira: Ciudadanosek 220 zinegotzi eta 155.808 boto galdu ditu aurreko udal hauteskundeekin konparatuta; hamar zinegotzi bakarrik lortuta, bazterreko alderdia izatera pasatu da, eta Voxek etekina atera dio horri. Azkenik, eta nire ustez kezkagarriena dena da, bere diskurtsoa gero eta txertatuago dagoela boto-emaile gazteenen artean. Beraz, egoera ikusita, argi dago estrategia poliedrikoak behar direla eskuin muturraren erreakzioa geldiarazteko, beranduegi izan baino lehen.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Jakina da lan ikuskariak falta ditugula geurean. Hala ere, azken egunotan datu argigarriak ematea lortu dute: lan ikuskaritzaren arabera, EAEko enpresen %64ak ez du ordutegien kontrolean legedia betetzen. Era berean, lehendakariordeak gaitzetsi du, absentismoaren eta oinarrizko... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Trumpen itzulera pizgarri izan da sendotuz doan eskuin muturreko erreakzionarioen mugimenduarentzat. Izan ere, historikoki, faxismoaren gorakada krisi ekonomikoekin lotuta egon da, baita sistemaren zilegitasun politiko eta ideologikoaren krisiarekin ere. Gaur egun, geldialdi... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]
Gizakiok berezkoa dugu parte garela sentitzeko beharra. Parte izateko modu hori jasotako hezkuntza, ingurua... formateatzen joaten da.
Identitateak ezinegon asko sortzen du gizakiongan. Batzuetan, banaketak ere eragiten ditu, ezin dugulako jasan beste baten identitatearen... [+]
Fermin Muguruza jarraitzen duzu sareetan. Madrilgo kontzertuko bideo bat ikusi duzu bere kontuan: dantzari batek “Kongo askatu!” oihukatu du, bandera esku artean. Haren profila bilatu duzu: @c.kumaaa. Bilboko manifestazioaren deialdia zabaldu du. Ez zara joango,... [+]
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
Heldu zaigu EAEn 2025-26 ikasturterako ikastetxeetan matrikula egiteko garaia, eta etxe askotan etxeko txikienak urrats berria emango du hemendik gutxira, irailean, eskolaratzea, alegia. Euskal Eskola Publikoaz Harro Topaguneko kideok apustu sendoa egiten dugu eskola publikoaren... [+]
Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege berria onartu zenetik, aurrerantzean hezkuntza doakoa izango dela behin eta berriro entzuten/irakurtzen ari gara. Eragile desberdinei entzun diegu, baita Hezkuntza Sailari ere, eta hedabideei eskaintzen dizkiegun elkarrizketatan... [+]
Hilabetearen hasieran egin zuen EH Bilduk III. Kongresua, Iruñean. “Ez ohiko ondorioak” ateratzeko balio duen “ohiko kongresua” omen da, edo horrela jaso dute behintzat Zutunik ponentzian, zuzendaritzak proposatu eta militantziak aho batez onartu... [+]