Mitoen itzalean
Gustukoen ditudan komikigileez galdetzen didatenean ez dakit zer erantzun. Ez dut autore fetitxerik. Penagarria da arrazoia: gehienetan, komiki –edo nobela– bat irakurri eta denbora gutxira ahaztu egiten zait egilea nor den, berretsi ahal izan dudan moduan Aztarna Faltsuak-ekin, testu hau idazteko bigarrenez irakurtzen hasi naizenean. “Ea, norena zen? Bruno Duhamel. Izena ezaguna zait ba, eta ilustrazio hauek, lehenago ikusiak ditut antzekoak, kolore-gama zabal hau, ilunabarrak argitutako Arroila Handiaren ikuspegi panoramiko eder hauek...”. Wikipedian irakurri dut Harriet argitaletxeak –nork bestela!– autore frantziarraren hainbat komiki dituela euskarara ekarriak –Miel Angel Elustondok itzuliak–, eta jabetu naiz horietako bat etxean dudala gordeta: Itzulera, Lanzarote izan zitekeen uharte bolkaniko batean kokatua.
Aztarna faltsuak western modernoak Frank Paterson du protagonista. Hamabost urtez AEBetako mendebaleko ikuskizun batean Johnson marshallaren rola jokatu du, baina lana serioegi hartzen bukatu: turista baten aurrean bere arma atera zuen eta orain langabezian dago. Lankide ohiek, agur-opari moduan, bidaia antolatua ordaindu diote Mendebalde Zaharreko eszenatoki ikonikoetara. Talde koloretsua du bidaide, zeina Duhamelek baliatzen duen jo-puntuan jartzeko masa turismoa, armekiko atrakzioa, arraza- eta sexu- aurrejuzguak, erreserbetako indiarren patua, pertsonaia historikoak mito bilakatzeko tendentzia... Autobusak lehen geldialdia egitearekin bat hautsiko da haien arteko armonia, marine ohi bati zuzendutako iruzkin zirtolari eta gainerakoen ezezagutza agerian utziko duten Franken azalpen historiko zehatzengatik. Pertsonaien izaerak aitzakia paregabea lirateke istorio umoretsua marrazteko, baina Duhamelek beste bide batetik jo du, nahiz eta komiki osoa zipriztintzen duen ukitu satirikoak irri txikiak eragingo dituzten irakurleengan. Ez dakigu Aztarna faltsuak western generoari omenaldia ote den, ala desmitifikazioa. Biak, ziurrenik.
Zer den mitoa eta zer errealitatea, zer benetan gertatua eta zer aztarna faltsua, etengabe egiten du horrekin jolas komikigile frantziarrak, Franken barne-bidaia ardatz izanik, zeinak norabide susmagaitza hartuko duen, indiar batek eskura zituen substantzia aluzinagarrien efektupean.
Gustukoen ditudan komigileez galdetzean, badakit orain zer erantzun.
Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024
-------------------------------------------
Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]
DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024
----------------------------------------------
Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024
---------------------------------------------
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024
----------------------------------------------
Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]
Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]
Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024
---------------------------------------------
Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]
Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020
-------------------------------------------------------
Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
(Itzulpena: Fernando Rey)
Txalaparta, 2024
------------------------------------------------
Barrengaizto izenburua aukeratu du Fernando Reyk Beatrice Salvioni-ren La malnata itzultzeko. Reyk dio idazlearen ahotsa izaten ahalegindu dela,... [+]
PELLOKERIAK
Ruben Ruiz
Ilustrazioak: Joseba Beramendi, Exprai.
Elkar, 2022
-----------------------------------------------
Ruben Ruizek kontakizun laburrez osaturiko obra berri bat eskaini digu. Ez dira mikroipuinak, kontakizunek, modu independentean irakur badaitezke... [+]
Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022
--------------------------------------------------
Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Gazte-egarri da euskal kultur sistema. Horixe zioen Leire Vargasek Berria-n idatzitako zutabean. Odol freskoa nahi du industriak: askotarikoa eta dibertsoa. Azkenean, baina,... [+]
Norberak maite duena. Hitza gogoan, irakurketa biziz
Miren Billelabeitia
Pamiela, 2022
------------------------------------------------
Miren Billelabeitia institutuko irakaslea da, literaturzalea eta Literatura unibertsala irakasgaia ematen du duela zenbait urtetatik... [+]
Snarkaren ehizan
Lewis Carroll
Irudiak: Henry Holiday
Itzulpena eta edizioa: Manu LÓpez Gaseni
Pamiela, 2024
-------------------------------------------------------
Udaberrian argitaratu zen esku artean dugun obra hau. Alizia herrialde miresgarrian,... [+]
Argialdiak
Miriam Luki
Susa, 2023
-------------------------------------------------