Frantziako Tourra Bilbotik hasiko da: oro ez da urre
2023ko Frantziako Tourra abiatzeko 100 egun falta direnean, horren atzerako kontaketa egingo duen erlojua aktibatuko dute Bilbon, ekitaldi distiratsu batean. Hala ere, Frantziako Tourrak badu kameren fokuetatik aparteko beste alde ez hain dotore bat ere. Besteak beste, lasterketaren aitzakian prezioak igoko dira, milaka boluntariok doan lan egitea galdegin dute eta oinarrizko kirolak dituen hutsuneak azaleratu dira.
1. Milioika euro bideratu dute instituzioek
El Saltok otsailaren amaieran eman zituen datuen arabera, 14,2 milioi euro bideratuko dituzte Frantziako Tourrera EAEko instituzio publikoek. Eusko Jaurlaritzak eta Bilboko Udalak 3,2na milioi euroko inbertsioa egingo dute, eta Bizkaiko Foru Aldundiak 2,4 milioikoa. EAEko gainontzeko aldundiek eta hiriburuek ere jarriko dute beren partea: Gipuzkoako Foru Aldundiak 1,1 milioi, Donostiako Udalak 850.000 euro, eta Arabako Foru Aldundiak eta Gasteizko Udalak 525.000 euro bakoitzak.
2. Gehiegizko prezioak, bereziki Bilbon
Bilbotik hasiko den Frantziako Tourra ikuskizun turistikoa izango da Euskal Herri osorako, bereziki Bizkaiko hiribururako. Bilbo bisitariak erakartzeko gune bihurtu da, eta ekitaldiak izan ditzakeen eraginak kezka sortu du. EH Bilduk mozio bat erregistratu du martxoko Bilboko Udaleko Osoko Bilkuran eztabaidatzeko, “beharrezkoak diren mekanismoak” ezartzeko etxebizitza turistikoen “legezkotasuna kontrolatzeko” eta prezioen igoera “indiskriminatua” saihesteko.
Berriak jaso duenez, koalizioko kide Jone Goirizelaiak eta Asier Gonzalezek azaldu dute gehiegizko prezioak ordaindu behar direla Tourraren bezperan Bilbon: “2022ko azaroan gaueko 6.200 euroren truke alokatzen ziren apartamentuak, eta aurtengo otsailean ere pisu turistiko asko 4.000 eurotik gorako prezioetan eskaintzen zituzten, baten bat 8.251 eurora arte helduz”.
Hotelen bilaketa kudeatzen duen Trivago plataforman bilaketa azkarra eginda ikus daiteke, adibidez, Bilboko Bed4U hotelean 3.072 euro balio duela gaua pasatzea Tourraren lehen egunean. Konparazio gisa, larunbat honetan, martxoaren 25ean, gehienez 140 euroren truke eskaintzen da logela.
3. Doako boluntario-lanak
“Ez da onargarria doan lan egingo luketen 1.000 boluntario eskatzea”, zioen Arabako Txirrindularitza Federazioko presidente Julia Liberalek, El Correo egunkariaren martxoaren 6ko zenbakian. Izan ere, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako federazioei egin die dei Frantziako Tourrak, orotara 3.000 boluntario “bilatzeko”. Deiak, baina, ez du inolako “ordainsaririk” aipatzen, eta federazioak kexu dira horregatik. Azaldu dutenez, ez dute eskatzen 3.000 boluntarioek dirua jasotzea, baizik eta oinarrizko kirolarentzat materiala edota bestelako baliabideak ematea. “Urte batzuetara, Tourrak gure ziklistentzat ondarea utzi zuela ikusi nahiko genuke”, adierazi du Gipuzkoako Federazioko presidente Santo Osorok, Diario Vasco-k jaso duenez.
ASOk, Frantziako Tourra antolatzen duen enpresak, ia 60 milioi euro irabazi zituen 2020an. Berria egunkariko kazetari Imanol Magrok txio batean dioen moduan, "lanarengatik ordaintzen ez duzunean, normala da 59,5 milioi euro irabaztea".
4. Oinarrian, geroz eta hutsune handiagoak
Oinarrizko kirola aipatuta, urak harro datoz Gipuzkoan. Martxoaren 2an jakin genuen Aiztondo Klasikoa bertan behera geratuko zela, lasterketan lotura lanak egiten dituzten motozaleen egoera dela-eta, besteak beste. Langintza hori ez dago onartuta, ezta araututa ere, eta horrek bultzatuta, denboraldiaren hasierarekin batera, presio modura, lasterketak eten egin ziren, Aiurri agerkarian Jon Ander Ubeda kazetariak azaldu moduan. Ertzaintzak lasterketei aurre egiteko zailtasunen aurrean, federazioak moto bidezko loturak egiten dituzten boluntarioekin lan egiten du. Hauek ordea euren burua eta motoa aseguratuta egotea eskatzen dute. Hori lortzeko egin diren eskaerek fruiturik eman ez dutenez, lasterketak etetea erabaki du Gipuzkoako Txirrindulari Federazioak.
"Arazoak ez dira guri dagozkigunak, oinarrizko ziklismoak oro har sufritzen dituenak baizik eta horren aurrean ezinezkoa zaigu dauden oztopo guztiak gainditzea", zioen Aiztondo Klasikoaren batzorde eragileak plazaratutako oharrak. Gipuzkoako Federazioak ere oharra argitaratu zuen: "Gipuzkoako Errepideko lasterketak bertan behera geratzen dira antolatzaileek gutxieneko segurtasun hori lortzen ez duten bitartean. Ez dugu ahaztu behar ezta ere Frantziako Tourrean ikustea izango dugun txirrindulari profesional horietako askok beraien hasierak txirrindulari eskoletan, kadete, junior eta 23 urte azpiko lasterketetan izan dituztela. Hau da, orain antolatzeko zailtasunak ditugun horietan!".
"Arazoak ez dira guri dagozkigunak, oinarrizko ziklismoak oro har sufritzen dituenak baizik eta horren aurrean ezinezkoa zaigu dauden oztopo guztiak gainditzea". Aiztondo Klasikoaren batzorde eragilea.
Astebetera, iragarri zuten "partxe" bati esker denboraldia has zitekeela, baina motozaleen aferak oinarrizko txirrindularitzak bizi duen egoerari buruzko beltzune gehiago azaleratu du, Federazioak nabarmendu duen moduan: N1 errepidea ezin ukitzea, astean zehar lasterketarik ezin antolatzea, ertzain nahikoa ez izatea...
Gaiarekin lotuta, otsailaren 28an txio zorrotza idatzi zuen Arritxu Iribarrek: "LARRIA. Euskal Herriko Itzulia Eibarren bukatuko da eta igandean jubenilen txirrindulari karrera ezin da egin Eibarren. Tourrak bi etapa Gipuzkoan izango ditu eta Gipuzkoan ezin ditugu neska mutilen kadete, junior, sub23 eta elite mailako lasterketak egin .LATZA".
5. Tourra eta Vuelta ez bezala, Itzulia ez da Ipar Euskal Herritik pasako
Iribarren hitzak ekarri ditugu, ez soilik erreferentzia egiten dietelako bertan behera geratutako lasterketei, baita Tourraz gain Euskal Herriko Itzuliaren ibilbidea aipatzen duelako ere.
Eta horrek lotura du, hein batean, kirol ekitaldi handiak "erakusleiho" izan eta hiriak "mapan kokatzearen" mantrarekin. Duela bi urte idatzi zuen Jon Tornerrek horri buruz blogean:
"Bilbo edo dena delakoa zehazki zein mapatan kokatu nahi dugun kontuan hartu beharko litzateke. Alferrik ari baikara Tourra Bilbora erakartzen (berez, niri, neurekoiki, ongi iruditzen zaidana, ziklismozale amorratua naizenez), inguruko lasterketak bizirauteko larri dabiltzanean, harrobia bultzada baten beharrean, Bilbok ez duenean bizikletan ibiltzeko azpiegitura egokirik eta Bizkaiak belodromo estalirik –Eneko Garatek nabarmendu bezala–, Euskal Herriko Itzuliaren ibilbidEAE hau denean… Mapa, ze mapa? Zein da kirol ekitaldi ponposo hauen bidez sendotu nahi dugun lurraldea, sendotu nahi dugun herria?".
Bada datu kuriosoa honen guztiaren inguruan, Mikel Irastorza kazetariak nabarmendu duenez:
Aurtengo Vuelta Xiberoatik pasako da, Frantziako Tourra ere, Lapurdiz gain. Aldiz, Euskal Herriko Itzulia ez da Ipar Euskal Herrian sartuko. Esanguratsua #euskalherria
— Mikel Irastorza (@mikel_irastorza) January 10, 2023
Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]
Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]
Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.
------------------------------------------------
Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]
Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]
Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.