Iratxe Aguilera (1996, Gasteiz) da Kai Nakai. Musikari arabarrak euskarazko musikarekin eta ahalduntzeko letrekin astindu ditu gerriak eta bazterrak. Disko berria prestatu bitartean, uneko kanta entzutetsuenen bertsioak egin ditu sareetan. Reggaetoia baino, musika industria dela matxista dio: “Ez da kanpoko gauza, Euskal Herriko festibaletako artista gehienak gizonezkoak dira, eta ez da emakume artistak falta direlako”.
Zein toki du euskarak reggaetoiaren mundu zabalean?
Gutxi, oso gutxi. Gaur egun, hemengo musika eszenan espazio txikia du, baina nahi duen tokia izan dezakeela uste dut. Horixe aldarrikatzen dut. Askok diote reggaetoia euskaraz egiteak euskal kultura zapaltzen eta zapuzten duela, baina aizu, txiki... gaurkotu zaitez! Gaur egun, hainbeste musika genero eta fusio daude, nahi duguna egin dezakegula, eta euskal gazteriak hori behar du, hori eskatzen du! Horregatik, sor dezagun hori ere.
Kai Nakai izenarekin aritzen zarete oholtza gainean. Nondik dator, eta noiz ekin zenion bideari?
2020an hasi nintzen Kai Nakairen proiektuarekin. Txikitatik maite izan dut asko musika, baita oholtza gaineko ikuskizuna ere, eta betidanik amestu izan dut abeslari izatearekin. Gaur egun topera nabil; hain justu orain, hurrengo diskoa prestatzen ari gara.
Munduan birala egin da Shakira eta Piquéren arteko afera. Abestia egin zen ezagun, eta euskarara ekarri zenuen zuk. Milaka ikustaldi izan ditu zure bideoak.
Udan hasi nintzen uneko abestirik entzutetsuenak euskaratzen. Disko berrian lan egiten dudan bitartean, sareetan ezagutzera emateko modu ona dela uste dut. Hartara, publikoari begira geldialditxoa egin beharrean, gero eta jende gehiagori erakutsi diezaioket zelan abesten dudan. Eta bada beste puntu garrantzitsu bat ere: euskara entzutea asko gustatzen zaio bai hemengo eta bai kanpoko jendeari.
Emakumeen ahalduntzea oso presente dago zure letra eta abestietan. Reggaetoia hankamotz dago feminismoan?
Nire ustez aurreiritzi asko daude, baina reggaetoia beste musika genero bat da eta ez da berez matxista. Nire musikan konprobatu dezakezue. Musikaren industria da orokorrean matxista, eta ez da kanpoko fenomenoa soilik: hemen, Euskal Herrian, festibal eta jaialdietan, oholtzaren gainean dauden gehienak gizonezkoak dira, eta ez da emakumezko artistak falta direlako. Gauza asko aldatu beharko ditugu.
Kanta entzutetsuen bertsioek ala kanta propioek, zerk funtzionatzen du gehiago?
Biek ondo funtzionatzen dute elkarrekin, elkarren osagarri izan daitezkeelako. Artista moduan nire diskografia propioa daukat, sorkuntza propioarekin, baina eduki ezberdina eskaintzen dut sare sozialetan. Nire musika gustuko dutenek bertsioak ere gozatuko dituzte, eta bertsioen bitartez ezagutzen nautenek, nire musika ezagutu eta sorpresa ederra eramango dute.
Sare sozialetan reel edo TikTok ugari plazaratu dituzu. Musika egin eta zabaltzeko garai berriak datoz?
Sare sozialek askotariko aukerak ematen dizkigute eta, nire kasuan, kontziente naiz erraztasuna daukadala eduki ezberdina modu ezberdinean sortzeko. Asko disfrutatzen dut egiten gainera, eta emaitzarekin oso gustura geratu ohi naiz. Horri esker jende askoz gehiagorengana heldu naiteke, eta artista moduan hazi, ospea irabazi.
Orain, disko berria egiten ari naizen garai honetan, desagertuta egongo nintzateke berez, jarraitzaileengandik nahiko aparte. Nahiago dut sareetan pixka bat aktibo egon eta denbora aprobetxatu.
"Euskal Herrian, festibal eta jaialdietan, oholtzaren gainean dauden gehienak gizonezkoak dira, eta ez da emakumezko artistak falta direlako"
Arabarra, emakumea eta euskalduna. Ardi beltza sentitu zara inoiz musika eszenan?
Ez, ez naiz horrela sentitu. Badakit erronka ez dela makala, baina mundu honetan lan asko egin behar da. Banekien ez zela erraza izango, baina ondo ateratzen ari zait. Konfiantza daukat nire buruarengan eta prozesuan sinesten dut. Emakume arabar eta euskaldun hau urrun ailegatuko dela uste dut, hala esaten dizut. Ikusiko dugu urte batzuen buruan ea non gauden!
Disko berria grabatzen ari zarela kontatu diguzu. Zerbait aurreratu dezakegu?
Urrian edo azaroan kaleratu eta aurkezten hasteko moduan egongo garela esango nuke, baina hainbat pieza hilabete batzuk lehenago promozionatzen eta argitaratzen joango naiz, orain arte egin bezala. Uste dut diskoa oso lan polita izango dela, kolaborazio berezi askorekin gatoz-eta.
Musika urbanoa, euskaraz eta emakumeak ahalduntzeko mezuekin; horixe da Iratxe Aguilerak Kai Nakai taldearen bidez plazaratzen duena. Unean une, bogan dauden ekintza edo gertaerei kantatzen die abeslari arabarrak. Oraintsu euskaratu eta sareratu ditu, esaterako, BenidormFest2023 jaialdiko finalisten abestiak. “Hurrengo urtean Euskal Herria ordezkatzen egotea espero dut”, erantsi du sare sozialetan. 2021ean Maitia izeneko lana kaleratu zuen kaseta interaktibo baten formatuan. 2020an, aldiz, Baimenik gabe diskoa argitaratu zuen bederatzi kanturekin. Disko berria prestatzen ari da orain, udazkenean sareratzeko. Ilusio handiz ari da lanean.
Duela 150 urte, 1875eko martxoaren 7an jaio zen Maurice Ravel musikagile eta konpositorea, Ziburun. Mundu mailan ospetsu dira haren lanak, bereziki Boleroa. Sarri aipatzen da Parisen bizi izan zela, kontserbatorioan ikasi zuela aro berri bateko irakasleekin, munduko txoko... [+]
Zuloa
Merina gris
Sonido Muchacho, 2025
-------------------------------------------------------
Euskal Herrian ez da orain arte horrelako musika elektronikorik egin. Esango nuke Merina Grisek historian euskaraz egin den elektronika eta hyperpop diskorik landuena egin... [+]
Gazteagotan baino lotsa handiagoa dauka, baina horrek ez dio saltsa askotan ibiltzeko gogoa kentzen Leire Zabalza Santestebani (Iruñea, 1990). Beste gauza askoren artean, Motxila 21 musika taldeko kidea da. Nabarmendu du musika gauza asko aldarrikatzeko bide izan... [+]
Bidai on bat
Braulio
Autoekoizpena, 2024
-----------------------------------------------------
Nik ez nioke talde bati Braulio izena jarriko; eta seguruenik inork gutxik hasiko luke lan bat sei minutuko iraupena duen kanta batekin. Baina hauei parra die eta horri esker... [+]
Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).
--------------------------------------------
Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]
Ostegunean prentsaurrekoa egin dute antolatzaileek Maiatzaren 3an Bizkaia Arena-BEC!en egingo den ekitaldiaren xehetasun gehiago aurkezteko. Ikuskizuna euskal herrian ezagunak diren hogei pertsona baino gehiagok parte hartuko dute eta 14.000 ikuslerentzat izango da.
Ilezko prakak, gerritik oinetaraino, latexa besoetan eta soinean, eta adatsa laranja gori. Horrela aurkeztu du La Furiak bere bosgarren lan luzea: Ultra. Horrek guztiak ederki islatzen du rap abeslariaren apustua: dena eman, bere irizpideen arabera.
Gauzak ez dira izatez errazak, eta, izango da batagatik edo besteagatik, baina, azken boladan, mingainari behar baino gehiagotan egin diot kosk bi kontu hauengatik: sold out-aren kultura eta FOMOa –azken hori agian azaldu behar da, ez baita hainbestetan esana: esperientzia... [+]
Ultra
La Furia
Baga Biga, 2024
---------------------------------------------------------
Cascanteko La Furia-k bosgarren diskoa plazara atera du. Mimoz eta erraietatik, berarentzat funtsezkoak diren osagai horiekin, prestatu du honako pozima, pozoitsua eta aldi berean... [+]
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
Asteazkenean izan behar zuen epaiketa dataz aldatu dute Lizarrako alkateak azken momentuan jarritako helegite baten ondorioz. Orain taldeari "gorrotoa sustatzea" ere egozten zaio eta lau urterainoko kartzela-zigor arriskua dute kideek.
Kolektiboki antolatzeko grina aspalditxotik gorpuztu da, besteak beste, kulturaren esparruan. Jendea batzeko abaguneak dira kontzertuak, eta horregatik, musika kolektiboei egingo diegu txokoa erreportaje honetan. Gaia hain zabalean hartu ordez, Araban ipiniko dugu fokua,... [+]