“Gu geu izaten uzten digute, baina etxean”
Beste kide batzuekin batera Kukuluak LGTBIQ+ eragilea sortu du Tania Gonzálezek (Tutera, 1986) Nafarroako periferian, berak dioen moduan. Taldearen helburua da Tuteran eta Erriberan (Nafarroa) espazio seguruak sortzea. Argi du xedea lortzeko zein norabide hartu behar duen taldeak: “Existitzen jarraitu, eta ikusgaitasuna lortu nahi dugu espazio publikoa hartzeko eta gure presentzia normalizatzeko”.
Nondik jaio zen Kukuluak?
Itxialdia baino lau hilabete lehenago sortu genuen taldea. Espazio seguruak eta ekintza kolektiboak sortzeko beharretik sortu genuen. Jakin bagenekien LGTBIQ+ kolektiboko jende asko dagoela Erriberan eta Tuteran, baina taldea sortu arte ez genituen gauzak elkarrekin egiten. Horregatik, komunitatea sortzeko beharra sentitu genuen.
Zaila da Tuteran eta Erriberan espazio seguruak topatzea?
Uste dut herri eta hiri txikietan zailagoa dela. Hala ere, errealitate asko daude inguruan; nire kasuan familia espazio seguru bat da, baina beste batzuentzat ez, eta gure helburua da bereziki horientzat segurua izatea.
Euskal Herritik kanpo topatu zenuen babesa.
Sexilioa beti existitu da, eta iruditzen zait ohikoago dela leku txikiagoetan. Duela hamahiru urte alde egin nuen sentitzen nuelako errazagoa izanen zela sexualitatea eta interes sozialak eta politikoak kanpoan garatzea. Kanpoan lortu nuen zentzu guztietan naizen bezalakoa sentitzea.
Nola gogoratzen dituzu joan aurretiko urteak?
Asko kostatu zait Tuteran eroso egotea. Ezin nintzen ni neu izan, eta ez nintzen Tuteraren parte sentitzen. Nerabezaroa nahiko konplexua izan zitzaidan: ez nituen espazioak topatzen feminismorako eta LGTBIQ+ mugimendurako. Horregatik, Kukuluak taldea sortu dugu besteei gauza bera ez gertatzeko, babesa sentitzeko jaioterrian.
Zer nolako erronkak dituzue esku artean?
Beste eragileen agenda maiz kontsultatzen dut, baina utopikoa iruditzen zait gurean berdin aplikatzea. Helburu nagusia da talde gisa existitzen jarraitu eta ikusgaitasuna lortzea espazio publikoan, kaleak hartu eta gure presentzia normalizatzeko. "Besta drag" asko antolatzen ari gara espazio publikoa aldarrikatzeko, eta horretan buru-belarri dabil Cornelia Power. Uste dut oraindik ere Nafarroako periferian ez dagoela normalizatua gu ere espazio publikoan egotea.
"Nerabezaroa nahiko konplexua egin zitzaidan: ez nituen espazioak topatzen feminismorako eta LGTBIQ+ mugimendurako. Horregatik, sortu dugu Kukuluak taldea, besteei gauza bera ez gertatzeko"
Eta diskurtsoari dagokionez?
Batzuetan diskurtso landuagoa zabaldu nahiko nuke, baina espazioaren beharren araberako diskurtsoa sortu behar dugu. Horregatik, uste dugu hobe dela zenbait espazioetatik mugitzea, ikusarazteko, eta une jakinetan diskurtso sakonagoa zabaltzea.
Periferiaz mintzo zara. Nolakoa da egoera soziopolitikoa?
UPNk gobernatzen du, eta alderdi horrek, sexu-genero disidentziei dagokienez, soilik politikoki zuzenak diren gauzak egiten ditu egin beharreko gutxienekoa delako. Tuterako instituzioek eremu pribatura mugatzen gaituzte. Hau da, gu geu izaten uzten digute, baina etxean. Euskararekin, LGTBIQ+ mugimenduarekin edo feminismoarekin zerikusia duen guztia baztertzen saiatzen dira. Sistema zisheteropatriarkal zurruna ez dena ertzetan uzten dute. Eta landa eremuan, gehiago.
Landa eremuko bollera zarela esaten omen dizute.
Bai, baina ez naiz bereziki identifikatzen: ez naiz batere landa eremukoa sentitzen. Egia da nire errealitatea deszentralizatuagoa dela, baina ez nuke esango landa eremua denik, niretzat landa eremua ez delako hori. Baina ulertzen dut Iruñekoek zergatik esaten duten. Urrunekoak gara, kanpokoak-edo.
Zergatik uste duzu?
Askotan Iruñerritik kanpo dagoen guztia landa eremutzat hartzen delako; azkenean, botere politikoa eta judiziala Iruñean zentralizatuta daude. Hala ere, ez dut uste mespretxuzko iruzkina denik. Historikoki, esan izan da Erriberatik Iruñera ehun kilometro daudela, eta Iruñetik Erriberara bostehun, inork ez duelako jaitsi nahi. Distantzia sozio-politikoa eta emozional oso handia da, eta distantziak distortsionatuta daudenez, jendea ez da Erriberara hurbiltzen.
Landa eremuarekin ez bazara identifikatzen, zerekin konektatzen duzu?
Bollera naiz hautu politikoa delako. Ez da bakarrik nor gustuko duzun, baizik eta horren atzean dagoen karga politikoa. Bollera periferikoa kontzeptu gisa ere gustuko dut, lurraldeari dagokionez ertzetik sortzen dudalako diskurtsoa.
Zer nolako lekua dauka diskurtso horrek Nafarroako agendan?
Uste dut nahi gabe gutxiago hartzen dela kontuan Iruñeak oso agenda markatua daukalako, eta gu oraindik ez goazelako norabide horretan. Hala ere, azken urteetan aldatzen ari da. Iruñeak diskurtso bat dauka, baina inguruan errealitate asko daude. Guk bat egiten dugu horrekin garrantzitsua delako kolektiboan borrokatzea, baina gure egoerara egokitu behar dugu. Kaleak hartu lehenik: momentuz E28ra begira gaude.
Babesleku bila
Sortzez Tuterakoa da González, baina duela hamahiru urte bertatik alde egin behar izan zuen askatasunez bizi ahal izateko. Lehenik Madrilen topatu zuen bere lekua, eta gerora Mexikon: “Tuteran epaitua sentitzen nintzen; agian nire inpresioa zen, baina egia da 30 urterekin Mexikotik itzuli arte ez nintzela Tuteraren parte sentitzen hasi”. Aldaketa bultza nahi du: besteentzat Tutera eta Erribera espazio seguruak izan daitezen Kukuluak LGTBIQ+ eragilea sortu du. "Uste dut periferia gutxiago hartzen dela kontuan, Iruñeak oso agenda markatua daukalako, eta gu oraindik ez goazelako norabide horretan. Iruñeak diskurtso markatua dauka, baina inguruan errealitate asko daude. Guk bat egiten dugu horrekin, garrantzitsua delako kolektiboan borrokatzea, baina gure egoerara egokitu behar dugu".
Epaimahaiaren esanetan, dokumentala beharrezkoa da "bizikidetzari espazioa emateko", eta era berean, ez ahazteko urte luzez lesbianismoak ez duela ikusgarritasunik izan. Filminen dago ikusgai.
'Queertopia' da aurtengo Zinegoak jaialdiaren izenburua. Queertopiek erakusten dute posible dela errealitate ezberdinak harremanetan jartzeko espazioak sortzea. Alaitz Arenzana jaialdiko zuzendariarekin eta Julen Nafarrate komunikazio arduradunarekin duela 21 urte Bilbon... [+]
Joten erritmora harro erakusten du luma Itxi Guerra aktibista antikapazitistak (Madril, 1998). Gorputz desgaituek bizi dituzten biolentziak balioztatzeko eta sistemari aurre egiteko saretzearen garrantziaz mintzatu da. Gorputzaren bizigarritasuna aldarrikatu du:... [+]
Alemaniako gizonezkoen futbol profesionalean ari diren hainbat futbolari armairutik ateratzekoak ziren maiatzaren 17an. Sekretuan eta kluben bizkar biltzen ari ziren jokalariak, baina espektatiba altuak ezerezean geratu dira, ez da inor armairutik atera. Futbol maskulinoaren... [+]
Maiatzaren 5ean mobilizatzeko deia luzatu dute 800 eragilek Politis komunikabidean plazaraturiko iritzi artikulu baten bitartez. Tartean daude besteak beste, Annie Ernaux idazlea, Hiesaren aurka dabilen Act Up elkartea, Planning Familial talde feminista ezaguna,... [+]
Pasa den otsailaren 24an Egia, Justizia eta Erreparaziorako ekitaldi bat antolatu zuten Bilbon, Mugarik Gabe erakundeak, Bizitu Elkarteak, Feministaldek, Mujeres del Mundok, Zehar Errefuxiatuekin elkarteak eta Colectiva Feminista Para el Desarrollok. Hiru indarkeriak ardaztu... [+]
Gorputzak, identitateak, desirak, justizia soziala, ahalduntzea eta memoria: sei arlo horien bueltako unitate didaktikoak kaleratu dituzte, DBH eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko. LGBT+ pertsonen testigantzak, diskriminazioa eta aldarrikapenak oinarri, “armairuan... [+]
Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]
LGTBI kolektiboko hamar lagunetik bederatzik sekretuan mantentzen du bere sexu-joera laneko nagusien aurrean, eta lautik hiru ez da armairutik ateratzen lankideekin. Zergatiez, beldurrez eta arriskuez hitz egin dute Espainiako LGTBI+ Federazioak egin duen ikerketan.
Etxe honetan askok ezagutzen dute Elena Guinea: 2021eko abenduan aldizkariaren azalean agertu zen, titi bakarrarekin eta irribarretsu, alboan zituela Sandra Barkaiztegi eta Olatz Mercader. Iñurri elkartearen (Min)bizi podcastean entzungo zuten beste hainbatek —Argia... [+]
Santomasetan bi homofobok sudurra apurtu zioten 23 urteko gazte bati eta kasu horren harira hainbat galdera egin dizkio Elkarrekin Podemos-IUk Eusko Jaurlaritzari, LGBTfobiari aurre egiteko neurrien inguruan. Bilboko EHGAMek ere badu zer esana: "Zisheteronorma babesten... [+]
Eliza katolikoak abenduaren 18an argitaratu zuen Fiducia supplicans agirian bikote homosexualak bedeinkatzeko aukera eman zuen. Abenduaren 29an, beste agiri baten bidez, Marc Aillet Baionako apezpikuak Aita Santuaren hitzak bere modura interpretatu zituen. Bere elizbarrutiko... [+]
Eraildako Trans Pertsonen Behatokiak egindako “Trans hilketen monitorizazioa” txostenean 2021eko urriaren 1etik 2022ko irailaren 30era 44 herrialdeetan izandako 327 pertsona transen hilketak salatu dira.
Bermeoko Udalak Elantxoben larunbatean gertatutako erasoa gaitzetsi du, eta Anitzak Bilbao LGTBIQ+ elkarteak asteartean Bilbon gertatutakoa.
Ángeles Cruz zinemagilea da, baina ahaztu itzazu industria horren dinamika patriarkal, arrazista eta kapitalista guztiak. Misteka herri indigenakoa eta lesbiana izanik, "komunitatea" da Cruzek gehien errepikatzen duen hitzetako bat. Hortik egiten du zinema, eta... [+]