Bigarren ataletik
Ofentsiba inperialista globalaren garaian bizi gara. Gehienetan, inperialismoa bere aurpegi esplizitu eta basatienarekin lotzen da: gerra inperialista. Inperialismoa, ordea, prozesu askoz konplexuagoa da, erdigune inperialistak "periferien" gainean duen dominazio-harremanean adierazten dena. Inperialismoak gerra esan nahi du, baina beste hainbat aurpegi ditu: dependentzia ekonomikoa, baliabideen eta lan-indarraren esplotazioa, eta kulturaren desjabetzea. Desjabetze kulturala funtsezkoa da inperialismoarentzat. Inperialismo kulturala, batetik, kultura dominantearen inposaketa da, eta bestetik, tokian-tokiko kultura, erritual, ohitura eta bizimoduen suntsipena. Halaber, kontakizun baten inposizioa ere bada, Historia (Bakarra eta Ofiziala) bihurtzen den kontakizuna.
Inperialismoak historian eragiteko duen modua errebisionismoa da. Horren boterea ez da historia asmatzea, baizik eta "denbora historikoaren" erabilera interesatua egitea. Chimanda Ngozi Adichie-k planteatzen duen moduan, "herri bat desjabetzeko modurik sinpleena bere historia bigarren ataletik kontatzen hastea da". Zentzu berean, Mourid Barghouti-k dio: "Hasi historia bigarren ataletik kontatzen, eta Amerikako indiarren geziak kriminal bihurtuko dira, eta zurien armak biktima"; era berean, "beltzek zurien aurka senti dezaketen amorrua benetako ankerkeria bilakatuko da".
Historia bigarren ataletik hastea inperialismo kulturalaren marka da. Bigarren atalak estatu kolpeak, esku-hartze militarrak, atxiloketak, torturak eta genozidioak legitimatzen dituelako
Historia bigarren ataletik hastea inperialismo kulturalaren marka da. Bigarren atalak estatu kolpeak, esku-hartze militarrak, atxiloketak, torturak eta genozidioak legitimatzen dituelako. Ofentsiba inperialistak gauzatutako gatazka guztiak bigarren ataletik hasiz kontatzen dizkigute Mendebaldeko hedabide eta politikari guztiek. Hori horrela, Ukrainako gerra 2022ko otsailean hasi zela esaten digute, Errusiaren inbasioarekin, ez, ordea, 2014an Donbassen aurkako bonbardaketekin. Era berean, Israel eta Palestinaren arteko "gatazka" Gazatik Tel Avivera jaurtitako koheteekin hasi zela diote, eta ez Israelen kolonizazioarekin eta apartheid politikarekin. Libia, Siria, Afganistan eta Iraken "ezegonkortzea", bestetik, botere-hutsune eta gerra zibileko testuingurutik hasi zela xuxurlatzen digute, eta ez inbasio inperialistarekin. Eta Afrikako kontinenteak bizi duen miseria "tribuen gatazkekin" hasi zela oihukatzen digute, eta ez inperialisten kolonizazio, gerra, estatu kolpe eta genozidioekin.
Gaur egun, inperialismoaren aurka borroka egitea gure historiaz birjabetzea ere bada, kontakizun bakarrarekin hautsiz eta bigarren ataletik hasten den historia suntsituz. Historia lehenengo ataletik kontatzeko beharra dago, hartatik abiatzeak emango baitigu historia gudu-zelai eta askatasun-tresna bihurtzeko aukera.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]