Amatasun libre eta nahi izana

PAULA ESTÉVEZ

Feministok zer den eta zer izatea nahi dugun arteko tentsioan bizi gara. Munduaren ezaugarri askori buruz uste dugu, zintzo, ondo ez daudela, justuak ez direla, alda daitezkeela eta aldatu behar direla. Horien artean gurasotasunaren eta bereziki amatasunaren baldintza materialak daude.

Ia emakume guztiek egiten diote inoiz galdera hau euren buruei: ama izan ala ez izan? (Gizonen artean ez da hain ohikoa aitatasunaren aukeraz galdezka ibiltzea, baina oraingoan ez gara hor sartuko). Batzuoi ordu laurden batean pasatzen zaigu duda, erantzuna zentzu batean zein bestean izan, baina beste asko zalantzan gora eta behera ibiltzen dira luzaroan. Emakume askok muinak urtzen dituzte argitu nahian ea erditu (edo adoptatu) ala ez; bakarrik, bikotean, hirukotean, tribuan, orain ala geroago. Ama bihurtzearen alde onak eta txarrak aztertzen eta neurtzen saiatzen dira: mereziko al du? Pozik egongo naiz? Damutuko ote naiz? Une egokia izango ote da? (Oker ez banago, galdera gehienak norbere buruari eta ama moduan izango duen bizitzari buruzkoak dira, ez hainbeste etorriko den umeari buruzkoak).

Gaur, hemen, amatasuna ez da patu ekidinezina emakume gehienentzat: erabaki dezaket ama ez izatea. Baina ama izatea erabakitzen badut (orain, hemen), eta oso bereziki neuk bakarrik izatea erabakitzen badut, bikotekiderik gabe edo hazkuntzan parte hartzeko prest dagoen sare handirik gabe, ziur aski, nire egunerokotasunean uko egin beharko diet plan batzuei. Adibidez, zinemara nahi dudanean joateari, bermuta luzatu eta desorduetan jateari, gradu bat denbora laburrean ateratzeari, edota asko interesatzen zaidan hitzaldiari. Hori biderkatuko da pobre banaiz, edo lanbide xurgatzailea edo ordutegi kaskarrak baditut.

Komunitatea atera dugu xisteratik, bertan dena Yuppiren mundua modukoa balitz bezala, besteak zaintzea eta artatzea soilik maitasunez edo soldata duin baten truke egin behar den zerbait balitz bezala

Pobrezia bidegabekeria da berez, eta baita ere lanen ordutegiak bizitzarekin bateraezinak izatea, edo beharrak dituzten pertsonen zaintza eta arreta prekarizatuta eta bermatu gabe egotea. Horregatik, zaintza-sistema publiko bat erreibindika dezakegu eta aldarrikatu behar dugu, eta horretan ari gara, bizitza duina emateko zaindu behar denari eta modu profesionalean edo ingurune pertsonaletan zaintzen duenari. Baina irudikatu ahal dugun zainketa unibertsal eta bermatuen zerbitzu publikorik onenak, hemen eta orain, eta, ziur aski, imajina daitekeen mundurik onenean ere, ez du inoiz lortuko (eta ez du lortu behar) hartzen ditugun erabaki jakin batzuei lotutako sakrifizio-dosi gutxienekoak erabat ezabatzea.

Zehazki: negar, oihu eta enbarazu egiten duen nire umearekin museo batera edo antzerkira joatea, denetarako eta etengabe eskubidea omen dugulakoan. Eskubide aldarrikapen forman mozorratuta badator ere, neoliberalismoak eragindako infantilizazioaren ondorioa da, I want it all and I want it now (dena nahi dut eta orain nahi dut) leloaren ildotik. Guztion kalterako da: antzezleentzat, gainerako publikoarentzat, ama edo aitarentzat eta haurrarentzat. Gezurra da beti dena ahal izatea, gauza bateraezinak eta uko egitea dakarten erabakiak daude.

Sakrifizioa judu-kristautasunaren programari dagokiola aldarrikatu dugu eztabaidarik gabe. Eta gu hedonistak gara, ez dugu moral judu-kristaua onartzen; beraz, ez-ez-ez, sakrifiziorik-ez. Baina… benetan? Ez genuke berriro pentsatu beharko? Zer lor daiteke bizitzan sakrifiziorik gabe? Komunitatea atera dugu xisteratik, bertan dena Yuppiren mundua modukoa balitz bezala, besteak zaintzea eta artatzea soilik maitasunez edo soldata duin baten truke egin behar den zerbait balitz bezala, inoiz ez obligazioz edo sakrifizio pertsonalez. Sakrifizioaren apologia kristauen esku utzi dugu (beste gauza asko bezala). Eta hor gabiltza, kapitalismoak ezarritako mundu ustez hedonistan galduta.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2025-04-23 | Behe Banda
barra warroak
Unpopular opinion

Ez da lehenengo aldia, aditua izan ei naiz kontraesanetan. Oreka, baietzaren eta ezetzaren arteko muga non marraz daitekeen bilatzen. Analisi topografikoa, neurriz neurri morala triangelatzen. Tatuaje erraldoia bekokian: Bai, baina… Erabaki batera iristeko, inoiz nire... [+]


Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Jon Alonso
Zozo zuriak

Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]


2025-04-16 | Itxaro Borda
Irauteko

Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]


Aitonita eta ortologia

Ansorena´tar Joseba Eneko.

Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]


2025-04-16 | Bea Salaberri
Gerlarako prestatu?

“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.

Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]


2025-04-16 | Karmelo Landa
Aberri Aukera

Ez da Aberri Eguna, Aberri Aukera da euskaldunok behar duguna. Urtean behin errepikatzen dira balizko alderdi zein talde abertzaleen deialdiak, data hauetan, Euskaldunon aberria Euskadi/Euskal Herria da aldarriaren inguruan. Egun bateko kontua izaten da, hala ere. Eta ez batera... [+]


Teknologia
Egitea edo ez egitea

Joan den astean topaketa polit bat izan dut, aspaldi ikusten ez nuen emakume talde batekin, eta egitearen inguruan aritu gara berbetan, teknologia eta sorkuntza espazioei lotuta.

Emakume hauetako nagusiena, jubilatzeko mugan dagoena, programatzailea da eta kodea programatzen... [+]


2025-04-16 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Eraikinaren bizitza

Hainbatetan esan izan didate arkitektoen lanaren gauzarik indartsuena dela ekoizten duguna betikotu egiten dela. Eraikinaren betikotasunak gizakiaren presentzia tenporala gainditzen duela eta geroko etorkizunean iraunkor egingo gaituela. Eta liburu batekin gertatzen ez den... [+]


2025-04-16 | June Fernández
Meloi saltzailea
Chimamanda

Desengainu handia hartu dute euskal feminista askok jakin dutenean Chimamanda Ngozi Adichie idazleak haurdunaldia esternalizatu duela, alegia, surrogate batek ernaldu duela bere haurra, diru truke. Guztiok izan beharko genuke feminista saiakeraren egilea da Adichie, besteak... [+]


Eguneraketa berriak daude