Atera tortura tiraderatik

Argazkia: Irekia / Eusko Jaurlaritza

2023ko urtarrilaren 24an - 12:05
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

2016an Kriminologiaren Euskal Institutuak EAEn 1960tik 2015era izandako tortura kasuei buruzko txostena entregatu zion Eusko Jaurlaritzari: 4.009 tortura salaketa zituen eta horietatik 3.577 dokumentatuak eta gordeta dituzte institutuan. Lan itzela. Eta itzela bezain larria ondoren gertatu zena: Jaurlaritzak sartu zuen txostena tiradera batean eta gaur arte. Bai, balio izan du tortura bisualizatzeko, besteak beste, eta ez da makala hori, bereziki torturatuentzat, baina kito.  Ez da urrats esanguratsu gehiago eman ez aitortzan, ez erreparazioan, ezta ez-errepikapenaren bermean ere.

Sistematikoa zen. Horregatik, datorren astean beste ETA bat sortuko balitz, nahikoa litzateke dagokionak tekla bati sakatzea torturaren makina ostera abian jartzeko: ideologoak bere lana egingo luke, planifikatzaileak ere bai, eta zeresanik ez torturatzaileak; eta baita ezikusiarena egiten duten epaileek eta auzi medikuek ere; edo tortura ukatzen duten alderdiek, instituzioek eta komunikabideek. Sistema horrentzat Espainian tortura ez da existitzen, beraz, zertarako ikertu eta azaleratu? Edo bai, baina salbuespena da, horregatik zigortu dira hogei kasu eskas eta guztiak 1979 eta 1984 artekoak –Kepa Urrarena izan ezik, 1992koa–.

Horregatik ez da ikertzen. Espainiak tortura ez ikertzeak ez gaitu harritzen, baina aipatu txostena enkargatu duen Eusko Jaurlaritzak ez egitea askoz harrigarriagoa da, are gehiago ETA desagertu zenetik biktimen eta memoriaren bueltan egindako lana egin denean. Bale, agian 2016an ezin zitekeen gehiago egin, sinesgarritasun bat zuten Jonan Fernández eta Paco Etxeberria txostenarekin atera eta listo; baina ondorengo sei urteetan ere ez? Ez instituzioek, ez epaile instruktore edo fiskalen batek... Inork ez du tiradera ireki.

Ertzaintzaren 310 tortura kasu. Urkullu lehendakariak eta EAJk sinesgarritasuna ematen diote enkargatutako txostenari, baina batez ere Espainiako Estatua interpelatzen duela deritzote, nahiz eta txostenak sinesgarritasuna ematen dien Ertzaintzaren aurkako 310 salaketei. Lehendakariak beti defendatu du ez dagoela Ertzaintzaren aurkako tortura zigor epairik, eta Ertzaintzaren buru Jorge Aldekoak 310 kasu horiek ukatu zituen txostena aurkeztu eta hurrengo egunean.

Torturatuak akuilu. Kosta ahala kosta antolatzen ari dira, Nafarroako Torturatuen Sarea aitzindari, eta erakusten dute haiek lehen lerroan jarri gabe auziak tiraderan jarraituko duela secula seculorum. Beste lurraldeetan ere badira mugimenduak antolatzeko. Eta badirudi bi erronka nagusi daudela orain: bat, EAEko txostena tiraderatik ateratzea eta ikertzea; bi, Nafarroan Euskal Kriminologia Institutuak aurkeztu berri duen txostenak –891 pertsona torturatu 1979tik 2015era– ez dezala beste tiradera batean amaitu.


Azkenak
2025-03-28 | Sustatu
La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko du Puntueus-ek

Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]


Abenduaren 27an Bilbao Arenan milaka euskaltzale batzeko dei egin du Kontseiluak

Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]


“Ez genuen komunik, ez urik, ez argindarrik... eta hori ere kendu digute!”

Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]


Olatz Salvador
Konfort gunea

Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.

------------------------------------------------

Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]


Intza Gurrutxaga Loidi, EHE-ko kidea
“Oldarraldiaren aurrean, hainbat administraziotatik, adibidez, koldarraldia dator”

Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]


Bidasoako haur eta gazteen psikiatriako kontsultaren itxierak haserrea piztu du

Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.


2025-03-28 | Irutxuloko Hitza
Metroaren lanetako gainkostua 33,3 milioi eurokoa dela adierazi du Eusko Jaurlaritzak

EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


Atzera bota dute Zaragoza eta Araba arteko goi tentsioko linearen proiektua

Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]


2025-03-28 | ARGIA
200.000 euro lortzeko kanpaina abiatu du Integrazio Batzordeak

Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]


AEBn ekoizten ez diren autoei %25eko muga-zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez. 


2025-03-27 | Arabako Alea
Greba mugagabea hasi dute Gasteizko lorezainek

%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.


Borrokak balio du: Israel Premier Tech, ez aurten, ez inoiz

Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]


Biharamunen lantegia
Zer ikertu herritarrek erabakitzen dute

Ikerketa parte-hartzailea eta gogoetatsua bultzatzen du Biharamunen Lantegia kooperatibak, eta zientzia eta ikerketa herriarengana hurbiltzeko lan egiten du. Duela urte eta erditik egoitza Bidarten dauka, eta Institut Curie-rekin elkarlanean Iker Herria ikerketa zentroa sortzeko... [+]


Eguneraketa berriak daude