Mabel Rodríguez (Sabadell, 1989) hamaika borrokatako militantea da. Soziologia ikasi zuen Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan eta aditua da feminismoan eta generoan. Puntes Rebels elkartearen eta horrek argitaratu duen bortzgarren egutegiaren harira elkarrizketatu dugu.
Noiz eta nola sortu zen Puntes Rebels?
2016an Judit Carcolse eta Laia Ramirok, La Monda Lironda laborategi sortzailearen bitartez, 2016ko Emakumearen Egutegia sortu zuten, Sabadell-eko Udalak eskatuta. Hurrengo urtean, jende anitzek galdetzen zuen errepikatuko ote zuten eta beren kabuz egitea erabaki zuten. Aurreneko edizioa 2019koa izan zen, deialdi bat egin zuten premisa batekin: “Historikoki gizonezkoentzat izan den eremu batean parte hartzeagatik geure bizitzetan influentzia izan duten emakumeak aldarrikatzea”.
Zuk 2019ko udaberrian parte hartu zenuen, lehen aldiz.
Bai, bigarren egutegian. Garai hartan uste nuen alderdi politikoak feminismoan militatzeko espazio seguruak zirela. Eta Clara Campoamor irudikatu nuen. Espainiako Diputatuen Kongresurako aurkeztu zen Front Republicà koalizioko bigarrena nintzen. Pentsatzen nuen sufragio femeninoaren erronka ase zuen emakumea izanik, miresgarria zela eta aldarrikapena merezi zuela. Puntes Rebels egitasmoan parte hartzea, hain zuzen ere, erakunde politikarekin desengainua bizitu nuen une hartan, salbatzailea izan zitzaidan. Ordura arte, ez nuen ezagutzen egitura bera ere feminista zenik. Puntes Rebels sare feminista bat da, emakumeak buruzagi dira, baina gizonezkoek ere laguntzen dute. Bertan lokarri bereziak sortzen ditugu, eta sentimenduak, zaintzak eta kontziliazioak tokia dute.
Egutegian irudikapen bat egiten duzuela erran duzu. Zertan datza?
Partaideetako bakoitzak ikerketa bibliografikoa egiten du erreferente baten gainean. Historiaren bidaia horrek laguntzen dio partaideari irudikatzen duen emakumearen azalean jarri, eta bere inguruan gogoeta bat egiten. Prozesu polita da. Modu honetan, egutegiaren argazkia egiten dugun unean partaideak berregiten du une estatiko hori baino harago. Hagitz hunkigarria da. Gaur egun 90 lagunek baino gehiagok lan egiten dugu boluntario moduan.
"Emakumeak ikusezin bilakatzea emakumeen kontrako indarkeria bat ere bada, estrukturala, eta oharkabean gertatzen denez, indarkeria gisa antzematea zaila da"
Podcast bat ere sortu zenuten iaz.
Bai, egutegia aurkezteko ekimen desberdin bat pentsatzen ari ginela, aukera suertatu zen zuzenean grabatutako podcast bat egiteko, Ràdio Sabadell hiriko irratiaren eskutik. Esperientzia arrakastatsua izan zen eta hilabetean saio bat grabatzen hasi ginen, hilabete horretako egutegiaren errepasoa eginez. 2022an hilean hileko emakumearen biografia luzatu dugu podcastaren horretan.
Eta 2023an ere jarraituko du?
Bai, baina aldaketaren bat izango du. Izan ere, konturatu ginen interes gehien tertuliak sortzen zuela. Beraz, hemendik aurrera, podcasta hasiko da nortasun propioa izaten eta, egutegiaren hilabeteez eta irudikatutako emakumeez harago, gizarte gaiak eta gaurkotasuna jorratuko ditugu sakonean, hileko emakumearekin harreman zuzena izan edo ez.
Egutegia salgai dago 80 toki desberdinetan Espainiako Estatuan. Nolakoa izan da hazkunde hori?
Oraindik ez dugu sinesten! Bigarren edizioan erabaki genuen egutegia Espainiako hizkuntza minorizatu guztietan publikatzea, gaztelerarekin batera. Horrek ahalbidetu zuen salmenta puntuak toki gehiagotara zabaltzea. Era berean, edizio bakoitzeko partaideek ikaragarrizko lana egiten dute euren lurraldeetan salmenta guneak aurkitzeko.
Aurten, lehen aldiz, Pikara Magazinerekin kolaboratu duzue. Nola suertatu zen?
Gure egutegia solidarioa da: onura guztiak zuzenean doaz
proiektu feminista batera. Urtero, deialdi bat egiten dugu taldekideek proposamenak egiteko eta bozketa egiten da, irabazlea aukeratzeko. Aurreneko aldiz jarri zen hautagaien artean Pikara Magazine eta irabazi egin zuen. Guk, dena den, ezagutzen genuen aurrez, gure Euskal Herriko salmenta puntua ere bazelako.
2023ko edizioan bistaratu nahi izan duzue isilarazita dauden emakumeen memoria. Zergatik?
Emakumeak ikusezin bilakatzea emakumeen kontrako indarkeria bat ere bada, estrukturala, eta oharkabean gertatzen denez, indarkeria gisa antzematea zaila da oraindik. Hor jarri nahi izan dugu fokua: ez ikustarazteak eta emakumeak ez izendatzeak erran nahi du ez direla existitzen, eta beraz, emakumeen izenak eta historia aldarrikatuz borrokatzen dugu indarkeria horren kontra.
Abenduaren bukaeran Euskal Herrian izanen zarete egutegia aurkezten. Zer daukazue pentsatuta?
Abenduaren 29an, arratsaldean, Pikara Magazinerekin batera aurkeztuko dugu egutegia, Bilbon. Ekitaldi horren bitartez gure proiektua azaldu ahal izango dugu. Ilusio handia egiten digu Euskal Herrian txoko bat izateak. 2020az geroztik egutegia katalanez, gazteleraz, galegoz eta euskaraz argitaratzen dugu. Hizkuntza guttituak aldarrikatzeko apustua eginez. Eta aurten keinu bat egin nahi izan diogu euskarari, egutegi guztietan hilabeteen izenak euskaraz ere jarriz.
“Feminismoa unibertsitate garaian ezagutu nuen; gero, feminismoan eta generoan formazio ugari egin nituen jardunaldien eta kongresuen bitartez. Ondorioz, nire aldarrikapenak leunak ziren, partidistak. Feminismo erabat zuzena praktikatzen nuen, zaratarik gabea, bigarren olatuko feminismotik edaten zuena eta borroka nagusia emakumeen burujabetza lan-merkatuan zuten presentziarekin neurtzen zuena. Gerora, amatasunak balore guztiak aldatu zizkidan. Urte gehiegitan amatasuna emakumeentzat atzerakada zela aldarrikatzen zuten diskurtsoak aditu ondotik, konturatu nintzen haur bat artatzea, eta bere ongizatean eta heziketan babesa ematea sekula bizi izan nuen gauzarik iraultzaile eta feministena zela. Sistema da atzerakada antinaturala bizi duena, lan hori erdigunean ez jartzeagatik.”
Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]
“Ikertzaileen esperientziak komunikabideekin eta sare sozialekin duten harremanean” izeneko txostena argitaratu du FECYTeko Science Media Centre Españak (SMC), EHUko Gureiker ikerketa-taldearekin lankidetzan egindako inkesta batean oinarrituta. Emaitzen... [+]
Erasoen aurrean “kikilduko ez direla” eta "nazkaturik" daudela adierazi dute Lezo eta Errenteriako feministek eta autodefentsa feminista eta ekintza zuzena aldarrikatu dituzte.
Baztango Madame Birrots taldea emakumez osatuta dago. Landa eremutik eta ikuspegi feministatik mintzo dira.
Tabernan zaude, barran, eskatu nahian. Mostradorean beste pertsona batzuk ere berdin. Laster izango da zure txanda, baina zuri tokatu arren, zerbitzariak ez dizu galdetu ea zer nahi duzun, salto egin dizu eta zure atzean etorri den gizona atenditu du. Ergel aurpegia geratu... [+]
Bilbon bazterkeria arriskuan dauden kolektiboekin lanean aritu nintzen bost urtez, arrakala digitalaren inguruan, batez ere emakumeekin. Bidean, bortizkeria matxistekin eta beste arazo askorekin aurkitu nintzen. Oso modu organikoan, indarkeria matxista pairatzen zuten... [+]
Bukatu da (bukatzen ari da) tomatearen sasoia eta unea aprobetxatu nahi nuke uda honetan izandako kezka eta amorruak orriotara ekartzeko.
"Oñatiarra da, karisma handia du, baita babes soziala ere", seinalatu dute idatzi batean, sare sozialetako kontu berri baten bidez hedatu dena. Leku ugaritako neska gazteak elkartu dira salaketa egiteko. EITBk bertan behera utzi du, kautelaz, pertsona hori ageri... [+]
Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]
Milaka lagun bildu dute Indarkeria Matxistaren Kontrako Egunean deitutako manifestazio eta elkarretaratzeek. Gizon, hedabide eta erakundeei zuzendu zaie Mugimendu Feminista.
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
Azaroaren 20an Donostiako Le Bukowski tabernan abiatuko dute elkarlanean egindako jaialdia. 40 artista, aktibista, pentsalari eta kolektibok hartuko dute parte. Amaiera Gasteizen izango da, ZAS espazioan.