Askotarikoak
Ereinek argitaratu berri duen Luisa Carnésen Hamahiru ipuin liburua irakurri dut egunotan. Carnés 1905ean jaio zen Madrilen. Historiako paradigma aldaketa handia bizi izan zuen autoreak bere bizitzak iraun zuen bitartean: abangoardiaren gorakada, bigarren errepublikaren lorpenak, gerra zibila eta gerraostea besteak beste.
Uxue Razquin Olazaran editoreak idatzitako sarreran lau atal aipatzen ditu. Ez dugu ipuin guztiak aipatzeko lerro nahikorik hemen, beraz, atal bakoitzetik bana aipatuko dugu eta horrela besteen gosez utziko zuek.
Liburua irekitzen duen ipuina Tranbian da. Ipuinik motzenak abangoardiako ezaugarrietako bat erakusten digu: garraio modernoa den tranbian kokatzen ditu pertsonaiak, hiriak eta azkartasunak bat egiten duten espazio horretan. Tradizioa eta modu zaharrak irudikatzen dituen moja eta modernotasuna, grina eta askatasuna irudikatzen duen bikote gaztea “bi Espainiak” irudikatzeko erabiltzen dira, gertatuko denaren esperoan irakurlea intrigaz mantentzea lortzen duena.
Errepublika garaiko ipuinen artean Emakume itsusia da aipatu nahiko nukeena. Maitasun erromantikoaren adibide bat da, desorekan dagoen bikote harreman baten kontakizuna. Beste bizi proiektu batzuen aurretik bikote eta familia proiektua lehenesten du Benitak –zeina itsusia den eta senarrik ere merezi ez duela sinetsi duen– eta horrek ematen dion botereaz baliatzen da Faustino, harekin erosotasunagatik ezkontzeko. Bikote eredu hegemonikoaren kontrako salaketa egiten du Carnések narrazioan, luma fina eta kontakizun deskribatzailea eginez.
Hurrengo atala gerra eta gerraoste garaian idatzitako testuek osatzen dute. Bereziena Salataria iruditu zait. “Nor zen?” galderarekin hasten du kontakizuna. Kartzelan dagoen pertsonaia salatariaren bila dabil eta intriga ondo maneiatzen du autoreak. Elkarrizketak eta barne bakarrizketek osatutako testu biribila da.
Familiako albuma Mexikoko garaikoa da, erbestekoa. Luistxori autobusean gustatu zaion emakumea bere etxera doala konturatzen denean abiatzen da kontakizuna. Behin etxean ama eta andrea familiako albuma ikusten ari dira; konplizitatez eta intimitatez betetako eszena ekartzen digu autoreak. Nerabeak lotsa eta deserosotasuna sentitzen ditu, tonua in crescendo doalarik.
Nazioarteko gaiak lantzen dituztenen artean, eta bukatzeko, Ama ereilearen unea azpimarratuko nuke. Oraindik gaurkotasun handiegia duen kontakizuna da. Ezohikoa den ahots narratiboa darabil, lehenengo pertsona plurala erabiltzen baitu. Ipuinak manifestu forma hartzen du, bakearen aldeko amen izenean idatzita baitago.
Sarriugarteren itzulpen bikaina da. Gustuz eta mimoz egina eta autorearekiko miresmenez josia. Ezagutu eta irakurtzekoa.
Odolaren matxinadak. Gorputza, politika eta afektuak
Miren Guilló
EHU, 2024
Miren Guilló antropologoaren saiakera berria argitaratu du EHUk. Odolaren matxinada da izenburu... [+]
Zero. Transhumanismoa ate-joka erdi aro berrian
Aitor Zuberogoitia
Jakin, 2024
-----------------------------------------------------------
Hasieran saiakera filosofiko-soziologikoa espero nuen, baina ez da hori liburu honetan aurkitu dudan bakarra. Izan ere, biografia... [+]
Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024
---------------------------------------------------------
1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024
Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]
Rosvita. Teatro-lanak
Enara San Juan Manso
UEU / EHU, 2024
Enara San Juanek UEUrekin latinetik euskarara ekarri ditu X. mendeko moja alemana zen Rosvitaren teatro-lanak. Gandersheimeko abadian bizi zen idazlea zen... [+]
Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Itzulpena: Leire Lakasta
Katakrak, 2024
Segundo erabakigarriak
Manu López Gaseni
Elkar, 2024
--------------------------------------------------
Nobela labur hau irakurtzen hasi eta harrapatuta sentitzen zara, eta horretan badu zerikusia idazleak ezarritako erritmo bizi eta azkarrak. Lehen hamar... [+]
Dragoiak eguzkia IRENTSI zuenekoa
Aksinja Kermauner
Alberdania, 2024
-------------------------------------------------------
Hamarnaka liburu idatzi ditu Aksinja Kermauner idazle esloveniarrak. Euskaraz plazaratutako lehenengoa dugu hau, Patxi Zubizarretak itzulia eta... [+]
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024
----------------------------------------------------
Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]
Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022
--------------------------------------------
Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den... [+]
Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024
-------------------------------------------
Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]
DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024
----------------------------------------------
Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024
---------------------------------------------
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024
----------------------------------------------
Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]