Askotarikoak
Ereinek argitaratu berri duen Luisa Carnésen Hamahiru ipuin liburua irakurri dut egunotan. Carnés 1905ean jaio zen Madrilen. Historiako paradigma aldaketa handia bizi izan zuen autoreak bere bizitzak iraun zuen bitartean: abangoardiaren gorakada, bigarren errepublikaren lorpenak, gerra zibila eta gerraostea besteak beste.
Uxue Razquin Olazaran editoreak idatzitako sarreran lau atal aipatzen ditu. Ez dugu ipuin guztiak aipatzeko lerro nahikorik hemen, beraz, atal bakoitzetik bana aipatuko dugu eta horrela besteen gosez utziko zuek.
Liburua irekitzen duen ipuina Tranbian da. Ipuinik motzenak abangoardiako ezaugarrietako bat erakusten digu: garraio modernoa den tranbian kokatzen ditu pertsonaiak, hiriak eta azkartasunak bat egiten duten espazio horretan. Tradizioa eta modu zaharrak irudikatzen dituen moja eta modernotasuna, grina eta askatasuna irudikatzen duen bikote gaztea “bi Espainiak” irudikatzeko erabiltzen dira, gertatuko denaren esperoan irakurlea intrigaz mantentzea lortzen duena.
Errepublika garaiko ipuinen artean Emakume itsusia da aipatu nahiko nukeena. Maitasun erromantikoaren adibide bat da, desorekan dagoen bikote harreman baten kontakizuna. Beste bizi proiektu batzuen aurretik bikote eta familia proiektua lehenesten du Benitak –zeina itsusia den eta senarrik ere merezi ez duela sinetsi duen– eta horrek ematen dion botereaz baliatzen da Faustino, harekin erosotasunagatik ezkontzeko. Bikote eredu hegemonikoaren kontrako salaketa egiten du Carnések narrazioan, luma fina eta kontakizun deskribatzailea eginez.
Hurrengo atala gerra eta gerraoste garaian idatzitako testuek osatzen dute. Bereziena Salataria iruditu zait. “Nor zen?” galderarekin hasten du kontakizuna. Kartzelan dagoen pertsonaia salatariaren bila dabil eta intriga ondo maneiatzen du autoreak. Elkarrizketak eta barne bakarrizketek osatutako testu biribila da.
Familiako albuma Mexikoko garaikoa da, erbestekoa. Luistxori autobusean gustatu zaion emakumea bere etxera doala konturatzen denean abiatzen da kontakizuna. Behin etxean ama eta andrea familiako albuma ikusten ari dira; konplizitatez eta intimitatez betetako eszena ekartzen digu autoreak. Nerabeak lotsa eta deserosotasuna sentitzen ditu, tonua in crescendo doalarik.
Nazioarteko gaiak lantzen dituztenen artean, eta bukatzeko, Ama ereilearen unea azpimarratuko nuke. Oraindik gaurkotasun handiegia duen kontakizuna da. Ezohikoa den ahots narratiboa darabil, lehenengo pertsona plurala erabiltzen baitu. Ipuinak manifestu forma hartzen du, bakearen aldeko amen izenean idatzita baitago.
Sarriugarteren itzulpen bikaina da. Gustuz eta mimoz egina eta autorearekiko miresmenez josia. Ezagutu eta irakurtzekoa.
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024
----------------------------------------------------
Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]
Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022
--------------------------------------------
Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den... [+]
Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024
-------------------------------------------
Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]
DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024
----------------------------------------------
Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024
---------------------------------------------
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024
----------------------------------------------
Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]
Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]
Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024
---------------------------------------------
Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]
Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020
-------------------------------------------------------
Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
(Itzulpena: Fernando Rey)
Txalaparta, 2024
------------------------------------------------
Barrengaizto izenburua aukeratu du Fernando Reyk Beatrice Salvioni-ren La malnata itzultzeko. Reyk dio idazlearen ahotsa izaten ahalegindu dela,... [+]
PELLOKERIAK
Ruben Ruiz
Ilustrazioak: Joseba Beramendi, Exprai.
Elkar, 2022
-----------------------------------------------
Ruben Ruizek kontakizun laburrez osaturiko obra berri bat eskaini digu. Ez dira mikroipuinak, kontakizunek, modu independentean irakur badaitezke... [+]
Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022
--------------------------------------------------
Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Gazte-egarri da euskal kultur sistema. Horixe zioen Leire Vargasek Berria-n idatzitako zutabean. Odol freskoa nahi du industriak: askotarikoa eta dibertsoa. Azkenean, baina,... [+]
Norberak maite duena. Hitza gogoan, irakurketa biziz
Miren Billelabeitia
Pamiela, 2022
------------------------------------------------
Miren Billelabeitia institutuko irakaslea da, literaturzalea eta Literatura unibertsala irakasgaia ematen du duela zenbait urtetatik... [+]