2009an The Ecologist hedabidean argitaratutako "Drogen ingurumen-inpaktua" artikuluak banakako kontsumitzaileengan jarri zuen ardura: ingurumena babesteko bidea, norberaren ohiturak aldatzea da. Eskakizun moral hori ulergarria bada ere, ez da bide bakarra droga-politiketan ingurumen-kalteak murrizteko.

Suntsitzailea
Transnational Institute (TNI) erakundeak uztailean argitaratutako txosten batek drogen eta ingurumenaren arteko loturan sakondu du, ikuspegi berezia eskainiz legez kanpoko hiru droga nagusien landaketen gainean: cannabisa, koka eta opio-belarra.
Mundu osoko hainbat kasu jorratu dituzte txostenean, drogak oinarri dituen nekazaritza-ekonomia horiek eragiten dituzten ingurumen-inpaktuak aztertu dituzte, baita horien aurrean estatuek emandako erantzun politikoak ere. Inpaktu horiek oso errealak dira.

Afganistanen, eguzki-energiaren bitartez funtzionatzen duten ur sakonetako putzuak ustiatzeko teknologia berde berriak – Txinatik inportatutakoa– aukera eman die nekazariei lurpeko ur-erreserbak aprobetxatzeko eta basamortuko lurretan opio-belarra landatzeko.

Ondorioz, geruza freatikoa murrizten ari da –urtean hiru metrotik gora–, eta horrek nabarmen handitzen ditu lehorteak gertatzeko arriskua eta haien larritasuna.

Amerika Erdialdeko Andeetako eskualdetik AEBetako merkatura doan kokaina trafikoaren ibilbide berriek eragin dute zenbait biosfera zaurgarritako eta parke nazionaletako basoak moztea, merkantziez betetako hegazkinak lurreratzeko.
Legez kontra lortutako irabaziak zuritzen dituzte oso suntsitzaileak diren nekazaritza-produktuak ekoizteko beste sistema batzuetan inbertituz, bereziki abeltzaintzan, ustiaketak ekosistema hauskorretaraino eramanez.

Sendagaia
Marokoko Rif eskualdean, gero eta handiagoa den kanabisaren ekoizpenaren industrializazioa, Espainiako Estatutik eta Herbehereetatik inportatutako errendimendu handiko barietate berriak erabiliz, eragiten ari da mendi-hegaletako lurren higadura, degradazioa, deforestazioa eta biodibertsitatearen galera.

Ingurumenari egindako kalte horiek begi-bistakoak badira ere, atzean dauden faktoreak lehen begiratuan eman dezakeena baino konplexuagoak dira. Gaur egun “legez kanpoko drogen laborantzatzat” jotzen dena mendeetan barrena, milurtekoetan ez bada, landatu dute herri indigenek eta landa-komunitateek.

Hori egin zuten ingurumen-suntsiketa handirik eragin gabe, eta zeremonia eta praktika tradizionaletan erabiltzen dira oraindik ere, tokiko medikuntza gisa.

Praktika eta tradizio horiek, askotan, ekonomikoki ez-eraginkortzat eta beraz ekologikoki kaskarragotzat jotzen ditu garapenari buruzko pentsamendu ildo mainstream-ak.

Horrek, ordea, ez du kontuan hartzen "garapen alternatibo" gisa proposatutako irtenbideak –bizimodu zilegi alternatiboak sortzea– ingurumenaren aldetik irrazionalak direla.

Glifosatoa
Myanmarren, adibidez, landaketa ibiltaria egiten duten talde etnikoei egotzi zaie deforestazioa eragitearen errua, hau da, urrutiko goi lurretan elikagaiekin batera opioa ere landatzen dutenei.

Hala ere, “drogen arazoari” aurre egiteko ezarri zen laboreak ordezteko programak eragin du gero eta lur gehiago bideratzea kautxua eskala handian landatzeko eta beste monolabore industrial batzuetarako. Eta horrek kalte sozial eta ekologikoak biderkatzea besterik ez du ekarri.

Garapen estraktibistak eragin dituen ingurumen-ondorio negatiboei gehitu behar zaizkie drogen aurkako gerra delakoaren inpaktu kaltegarriak. Horien artean daude, agrokimiko toxikoekin egindako aireko fumigazioak, hala nola glifosatoarekin. Gainera, Kolonbiaren kasuan bezala, horiek debekatzeko egindako ahaleginek soilik eragin dute laboreak gero eta urrunago dauden zonaldeetara mugitzea, askotan babestutako eremuetara, parke nazionaletara, esaterako.

Neurri horiek ez dira batere eraginkorrak izan; izan ere, kokainaren ekoizpena eta kontsumoa munduan handitu baino ez dira egin urterik urte, horiei aurre egiteko erabili dituzten praktiken gainetik, ingurumenarentzat kaltegarriak direnak. Beraz, drogen aurkako gerra globala amaitzeak ingurumen-onura handiak ekar litzake.

Kalitate handia
Aldaketa batzuk abian daude drogen erregimen globalean, nabarmenenak kanabisaren inguruan. Mundu osoko gero eta herrialde gehiago ari da begi onez ikusten marihuanaren merkatu arautua, terapeutikoki erabiltzeko edota adinez gorakoek kontsumitzeko. Halere, araututako merkatu horiek ez dute zertan ingurumenaren jasangarritasuna hobetu.

Erabilera medikuetarako kanabisaren egungo arauen erregimenak, neurri handi batean,  kalitate handiko eredu farmazeutikoa du oinarri eta Iparraldeko herrialde askok nahiago du inportazioak ordeztea, eta ikuspegi horrek indoor laboreak sustatzen ditu.

Hori karbono-aztarna izugarri altuarekin lotu izan da, batez ere berokuntza- eta hozte-sistema aurreratuei eta hazkunderako intentsitate handiko argiei esker. AEBetan egin berri den ikerketa baten arabera, adibidez, lau pareta artean 28 gramo belar lehor ekoiztean isurtzen den berotegi-efektuko gas kopurua, 26-60 litro gasolina erretzearen parekoa da.

Ingurumenaren eta garapenaren ikuspegitik, askoz hobe litzateke Hegoaldeko herrialdeetako laborari tradizional txikiek kanabisa ekoiztea, han klima egokia baita aire zabaleko laborantzarako.

Burujabetza
Droga-politiketan ingurumen-justiziaren premia handia dago, eta drogak lantzearen gaia ingurumen- eta klima-erakundeen radarrean jarri behar da. Horretarako, legez kanpoko laboreetatik bizi direnen parte-hartze aktiboa behar da.

Bide iraunkorrak eraiki daitezke drogak agroekologiaren, elikadura-subiranotasunaren, landa-langileen eta herri indigenen aldeko mugimendu globalekin lotzeko. Adibideak badira, koka-tea lortzeko Bolivian koka-hosto organikoa ekoizten dutenekin egindako esperimentuak eta bidezko merkataritzako kanabis-eredu bat garatzeko Karibean egindako proposamenak.

Droga-laboreak barne hartzen dituzten sistema politikoak, legalak, ekonomikoak, sozialak eta ingurumenekoak zalantzan jartzean, landareen erabileren kriminalizazioan edo kontsumitzaileen bizimodu indibidualaren hautaketan fokua jartzen duen eztabaidatik atera, eta harago eraman dezakegu. Horrela, benetako ingurumen-justizia lortuko da pertsonentzat, debekatutako landareentzat eta planetarentzat.