Jokabideen datuak merkatuen lehengai bezala erabiltzeko ibilbide batean izan gara azken hamar urteetan. Gizartea ezagutzeko eta gizartean eragin eta balioa sortzeko aukerak ematen dituen lehengaia da datua, eta beraz botere harremanetan eragin handia izan dezake.
Jokabideen datuen azterketak onurak ekarri ditzake, adibidez autobusa hartzeko jokabideak aztertuz autobusen maiztasuna indartu dezakegu pertsona gehiago dagoen uneetarako. Baina jokabideen azterketaren etekina bestelakoa izan daiteke: ekonomikoa edota politikoa, botere metaketara bideratua.
Europan badugu lege bat, horren inguruan pausoak ematen hasi zena orain dela lau urte: GDPR (General Data Protection Regulation, Datuak Babesteko Lege Orokorra). Bada, lege horren eta datuekiko merkatu dinamikaren inguruan azterketa egin du Eskubide Digitalen Europako Zentroak, eta honako ondorioa partekatu du: datuen industriak GDPR legearekin bizitzen ikasi du, bere negozio dinamikan aldaketa sakonik egin gabe.
Hona azpimarratu dituen bi ideia. GDPR oraindik ez da guztiz ulertzen, eta mehatxutzat hartzen da eragile askoren aldetik, babesten dituen oinarrizko eskubideak gutxiesten direlako. Legea ez betetzearen kontrola gero eta zailagoa bihurtzen ari da, digitalizazio teknologien gardentasun faltak eta dinamikak direla-eta.
Interesatzen zaidan beste ideia bat da datu pertsonalen izaera aldatzen ari dela, eta zentzu horretan, GDPRk izan behar duela garai hauetarako lege bizia.
Datuen –eta aztertzen diren jokabideen– oinarrizko eskubideak eremu digitalean ezartzea ez da erraza izango, dugun digitalizazioari forma ematen diotenean sortzen duten teknologia gehiena datuen ustiapenera bideratuta dagoelako. Beraz, GDPR eta beste lege batzuk atzetik ibiliko dira beti. Horregatik, eskubide hau defendatzen ikasi behar dugu, bai dagoena erregulatuz, bai GDPR datuen izaeraren ustiapen ereduetara egokituz. Eta baita teknologia eta digitalizazioa modu etikoagoan ulertuko duten eredu ezberdinak sortuz ere.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Garai kuriosoak bizi ditugu eta bizi gaituzte, zinez. Hezkuntza krisian dela dioten garaiak dira eta, gutxien-gutxienean, aliritzira, ba aizue, 2.361 urte ditu gaurgero boladatxoak.
Ez zen ba debalde joan Aristoteles bere maisu maite Platonen akademiatik lizeo bat muntatzeko... [+]
Transfeminismoak argia eta konplexutasuna ekarri ditu gorputz, genero eta desirei buruzko eztabaidetara. Hala ere, itzalak ere sortu ditu. Ustezko koherentzia politiko erradikal baten izenean –askotan hegemonia oso zehatz bati lotua–, diskurtso transfeminista batzuek... [+]
Kointzidentzia harrigarriak daude bizitzan. Izan ere, zenbat ikusle elkartu litezke Arriaga antzokian? Zenbat komun ote daude solairu bakoitzean? Zein probabilitate dago Gipuzkoako emakume bik sartu-irtenean leku eta istant berean kointziditzeko, 35 urtean elkar ikusi barik egon... [+]
Bekatu bat aitortu behar dut hemen. Duela lau urte, ohitura berri bat sarrarazi nuen nire bizian: igande gauetan, kaka kanoi baten antzera "informazio" jarraikia hedatzen duen CNews telebista kate ultraeskuindarra begiratzen hasi nintzen. Hasieran ordu erdi bat astero... [+]
Ikaslez lepo zegoen Leioako Hezkuntza Fakultatea pasa den asteazkenean, Samantha Hudson zetorrelako. 1999an jaiotako Mallorcako artista, abeslari eta influencer transgeneroa da. Kantatzen Duen Herria topaketetako izarrak ilara amaigabea zuen selfie eta autografoak emateko, eta... [+]
Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]
Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]
Badira etxebizitzak saltzeko atarietara harpidetuta daudenak, etxe bat erosi nahiko luketelako. Tarteka etxeak ikusteko hitzorduak ere egiten dituzte, eta seguru nago saltzaileak badakiela pertsona horiek ez dutela etxea erosiko, ez bisitan etxeari aurkitzen dizkioten baina... [+]
Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.
Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]