Metalgintza sektoreko langileen greba. Bilboko Metroa. Gipuzkoako erresidentziak. Hiru adibideak azken hilabetean martxan jarri diren greba nabarienak dira, agerian utziz langileria bere lan baldintzak hobetzeko prest dagoela. Horien aurrean, patronalak eta administrazio publikoak, langileen bortizkeria eta zorrozkeria salatzen dutenek, klase gatazka isilarazi nahi dute.
Émile Pougetek argi definitu zituen langile klasearen borroka metodo nagusienak: greba, boikota eta sabotajea. Ekintza zuzenaren adibideak dira eta botereek bortizkeriarekin lotu nahi izan dituzte. Sabotajea oso kriminalizatuta dago, eta administrazioa boikota juridikoki desmuntatzen saiatu da. Adibide gisa, 2014an Lehiaren Euskal Agintaritzak 800.000 euroko isuna jarri zien Bilboko portuko garraiolariei, boikota sustatzeagatik. Euskadiko Justizia Auzitegi Nagusiak isuna bertan behera utzi zuen, baina gatazka-une batean, sustatzaileei eta parte-hartzaileei eragiten dien shockak ekintza geldiarazi dezake. Greba eskubidea ere oso mugatuta dago. Espainiar legediaren kasuan, legez kontrakoak dira txandakako grebak, ardura-grebak, sektore estrategikoetan egiten direnak, besteak beste. Legez kontrakoak dira arrazoi politikoengatiko grebak, elkartasunekoak eta beste mota batzuk. Horri gehitu beharko genioke administrazio publikoek egiten duten gutxieneko zerbitzuen erabilera grebak hausteko.
"Erresistentzia kutxa ez da erremedio magiko bat, baina ezinbesteko elementua izan daiteke lan baldintzen okertzeari aurre egiteko. Baita enplegua mantentzeko ere"
Oztopoak oztopo, hala ere, gure lurraldean grebak egiten dira: 2021ean, Espainiako Erresumako greben %47 Euskal Herri penintsularrean egin ziren. Nola azaldu daiteke, orduan, hain mugatuta dagoen eskubidearen erabilera? Greben inguruan erabiltzen diren estrategiak funtsezkoak dira, Las Herasek eta Rodríguezek 2020ko artikulu batean aztertu zuten bezala (Striking to renew: Basque Unions’ organizing strategies and use of the Strike-Fund). Autoreek adierazi zuten, besteak beste, faktore garrantzitsua dela kontrabotereko sindikalismoaren eredua, gatazka berrikuntza-estrategien erdigunean jartzen duena eta egindako greba-kopuruaren adierazgarria izan daitekeena. Antolaketa estrategia horrek ez ditu langileak mobilizatu nahi “indar-ilusioa sortzeko”, baizik eta eredu sindikal kohesionatu eta dinamikoago batera doan mobilizazioa lortzeko. Lehia-estrategia horretan, erresistentzia kutxa antolaketa-botereko baliabide erabakigarria da, sindikatuko afiliatuen erosahalmenetik biltzen dena, behar handiena duten kide militanteei laguntzeko.
Horrela, kontraboterearen eredua jarraitzen duten erakunde sindikalek erresistentzia kutxak indarrean dituzte, edo ezartzeko eztabaidan daude. Enpresek langileen aurrean inolako erantzukizunik ez izateko estrategiak erabiltzen dituzte, eta lan-baldintzen prekarizazio prozesu bortitzean, ezinbestekoa da ahalik eta tresna gehien izatea; erresistentzia kutxa funtsezkoa izan daiteke gatazkak langileen alde konpontzeko. Are gehiago bizitzaren kostua igotzen ari den eta bizi dugun krisi amaigabea gogortzen ari den testuinguruan.
Erresistentzia kutxa ez da erremedio magikoa, baina ezinbesteko elementua izan daiteke lan baldintzen okertzeari aurre egiteko. Baita enplegua mantentzeko ere, eta zergatik ez, kalitatezko enplegua hedatzeko. Kontu horiek analisi ekonomiko konbentzionaletik kanpo uzten dira, baina ekarpen handia egiten diote gizartearen ongizateari, gehiengoa langile garelako.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.
Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]
Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.
Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]
Benetan nahasia da euskara ikasteko dirulaguntzen kontu hori. Euskara ikasi nahi duen herritarrak leihatila bat baino gehiagotara jo beharko du egin nahi duen ikastaroa zenbat kostatuko zaion eta dirulaguntzak nondik, nola eta noiz lortuko dituen jakiteko. Oraindik ere dirua... [+]
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]