Eugenio Agirre Alvarezen hilotzak Atarrabiako Udaletxe plazatik kultur etxerako bidea egin du alaba eta biloben sorbalden gainean, bandera gorria hilkutxan zabalik, hamarnaka jende bere gorpuaren atzetik. Hortik aurrerakoa, lau paretaren artean pasa da.

Agirretarren bandera Oskorriren kantu batez harago, antzezlana da ere orain, Ekida arte ekimenaren eskutik aurkeztua. Bi ahizpa, haien hiru seme-alabak eta hauen aitatxiren heriotzak utziriko ondare materialaren kudeaketa esku artean, mila faktore medio.

Ekidak eta, orokorrean, Mugimendu Sozialistaren edozein adarrek diseinaturikoaren estetika txukuna ezin da aipatu gabe utzi. Oraingo honetan ere asmatu dute: soil eta dotore. Argi gehiegirik ez, kolore gutxi batzuk oholtzan eta musika zuzenean: Eñaut Zubizarreta Trigger celloa eskutan eta looper-a oinetan, hor ere gutxiago askotan gehiago dela erakutsiz.

Antzezlanak panfletotik badu berea, baina ez dut uste Ekidako kideek hori ezkutatzeko asmorik dutenik batere. Zentzu horretan, piezak ez du deus berririk kontatzen, edukian ez dago sorpresarik. Bai, aldiz, formetan. Lehen aldiz egin du Mugimendu Sozialistak publikoki zerbait umoretik eta horrek sinesgarritasun puntu gehigarria ematen dio haien jardunari. Tonuaz aparte, bestelako errekurtsoek aberastu dute antzezlana: koro hautsi baten presentziak eta bandera/mantelaren tratuak. Edo, hobe esanda, amen eta seme-alaben arteko bandera/mantelarekiko tratu diferenteak. Nork izan du, bi belaunaldien artean, dena errazago? Nor borrokatu behar izan da gehiago bere etorkizunaren alde? Zer da orain hautatu dezakeguna? Horren guztiaren gainetik argi dute gazteek: sinistea ez da berme, baina bai baldintza. Eta geldirik dagoenari hautsa ateratzen zaio.

Eszena eta eszena arteko trantsizio gisa agertu zaigu batzuetan koroa, koro hautsia. Badu Oier Zuñigaren Eresia antzezlanetik pixka bat honen kokapenak. Koro hautsia koro oso bihurtuko da mila gorputz ahots bakarrez mintzatuko direlarik, baina dena zailtzen du hori nola egin jakinen zuena hil berria izateak. Keinu egin diote imaginario kolektibo zehatz bateko zenbait erreferentziari: entzun ditugu Eusko Gudariak eta C Tangana eta ikusi dugu Cristiano Ronaldoren mugimendu ospetsua. Azken biak umorearen bueltan. Horiek bakarrik harrapatzera heldu naiz ni.

Ezagutu gabe ezin daiteke aurrera egin eta oroitzapenek ez dute gorputzik. Ez nuke trama gehiegi biluztu nahi, baina familia honetan ere beste askotan bezala bukatu dute: isildutakoak errepikatzen. Noiz arte? Etxe guztietako mantelak bandera izan arte.