Kuxkuxean ibili naiz Twitter Analytics-en, joandako urtebetean txiokatutako burutazioen artean. Hamabi hilabeteotan, nabarmendutako txioen artean hilero agertu da bateren bat euskaraz bizitzen saiatzeagatik euskaldunok pairatzen ditugun zailtasunei buruzkoa (tira, martxoan ez, Ategorrietako etxe kaleratzea eta Eneko Goiak areagotu duen etxebizitza arazoa izan ziren izarrak). Kasu batean izan ezik, txioetan aipatutako zailtasunen eragileak EAEko erakundeak izan dira: Epaitegi Nagusia (2), saltegiak (4), Donostiako Udala (6) eta Eusko Jaurlaritza (7; Osakidetza, Ertzaintza, Hezkuntza, EITB). Hau da, eta txio horiek balio bezate erakusgarritzat, euskaltzale ugarik sentitzen duela geure erakundeak direla EAEko euskaldunok euskaraz bizitzeko izaten ditugun oztopo nagusien eragile nagusienetakoak.

Horregatik, harrigarria iruditu zitzaidan Euskara Aurrera ekimenak, mobilizazioaren beharra argudiatzeko azaldutako euskaldunonganako zapalkuntzaren adibideen artean, nagusiki, Frantziako Estatuaren, Nafarroako erakundeen eta EAEko Epaitegi Nagusiaren bazterkeria eta jazarpenak aipatu izana, eta EAEko erakundeak, ordea, zeharka baizik ez aipatzea; eta argi gera bedi ez naizela ekimen hori zalantzan jartzen ari, behar-beharrezkoa iruditzen baitzait ildo aldarrikatzailea berreskuratzea, eta, batez ere, gazteen artean kontzientziazio euskaltzale erradikala eragitea. Uler dezaket erakarri nahi izatea euskarak aurrera egitea nahi dugun guztiak, eta pentsatzea gauzak gordinegi esanda, agian, zenbait ez zirela eroso sentituko.

Baina euskararen egungo egoera EAEn ere bada berrogei urteotako erabaki politikoen, asmatzeen eta akatsen ondorio. Noizbait adierazi izan dut uler dezakedala instituzionalizazioaren lehen urteetan motelago joan izana euskararen berreskurapenean; ez nator bat, ordea, azken urteotan gertatzen ari den moteltze programatuarekin. Inoizko euskaldun kopuru handiena dugularik, ezin da ulertu nola araudiak ez duen garapen eraginkorragoa izaten, nola erakundeek ez duten garaiarekin bat egiten, nola euskaldunon eskubideen bermeak jarraitzen duen etorkizuneko gai izaten. Euskarak eta euskaldunok aurrera egin behar dugu, eta egin egingo dugu, sasitza bihurtuta dauden oztopoen eta aitzakiak eta hitz hutsak eskaintzen dituzten arduradun politikoen gainetik igaro behar badugu ere.