Supermerkatuaren poetikaz

  • Bilboko erdigunean etxarte baten bila nabil. San Mames Zumarkaleko 11. zenbakian kale-kantoi urdinxka bat omen dago, eta, bertan, ezohiko arte-galeria bat. Galdu samar nabil bi dendaren artean hondo urdinean El Callejon Zollo. Molcris idatzita ikusi dudan arte. Pasadizoa igaro eta aldapan behera noa kale estu eta sakonean barrena, alde batera eta bestera urdinez margotutako etxabeak aurkitzen ditut. Gezurra dirudi hau Bilbo denik. Leiho-ate bi ikusten ditut, kaktus luzexka bat, zintzilik erortzen den landare zukutsua, eta horien erdian urre koloreko lau hizki handi: A I R E. Aire galerian burua sartu orduko antzeman ditut Iñaki Imazen margolanak.

Argazkia: Aire galeria.
Argazkia: Aire galeria.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Pentsatu dudan lehenengo gauza izan da Iñaki Imazen (Donostia, 1965) azken lanak ikusteko ezin litekeela toki aproposagorik egon. Alde batetik, galeriaren kokalekuak, Bilboko erdigune zaratatsu eta komertzial honetan, erakusketaren izenburuarekin erabat bat egiten du: Alimentación, lenceria, bazar [Elikadura, lentzeria, bazarra]. Bestetik, Aire galeria bitxia da: gainontzeko galeria komertzialen asmoetatik urrunduta lan egiten du, eta Bilboko Arte Ederretako Fakultateko ikasle eta irakasle askoren topagunea da, beraz, Imazen lana hemen erakusteak zentzu handia du. Imaz pintorea da, baita irakaslea ere EHUko Arte Ederretako Fakultatean. Hamarkadak daramatza bere margolanak han eta hemen erakusten, gehienbat Euskal Herrian, eta bai bere egiteko erak, bai pintura ulertzeko moduak, belaunaldi askorentzako maisu bilakatu dute.

Imaz 80ko hamarkada bukaeratik ari da aktiboki lanean, batez ere pinturan, nahiz eta hiru dimentsioko piezak ere egin dituen. Artelekuko testuinguru artistikoaren parte aktiboa izan zen 90eko hamarkadaren bueltan non, besteak beste, 2005. urtean Lupa eta imana. Arte-jarduna pinturaren esperientziatik lantzeko tailerra zuzendu zuen. Artelekuk argitaratzen zuen Zehar aldizkarian maiz atera dira bere ekarpenak argitaraturik, horietako asko erakusketen kritikak eta pinturari buruzkoak dira. Gurean bere lana ikusi ahal izan da CarrerasMúgica galerian, Bilboko Alhondegian, Alegria galerian, baita Donostiako Tabakalerak 2016. urtean antolatu zuen Arenzana, Imaz, Intxausti, Montón, Peral erakusketan ere. Erakusketa hartan, belaunaldi bereko bost artista horien 80ko eta 90eko hamarkadako lanak ekoizpen berriekin batera ikusteko aukera egon zen, eta beraz, artista horien lanen bilakaeran atentzioa jartzeko abagunea izan zen. Imazen pintura itxuraz abstraktua da eta kutsu ironikoa du, eta esango nuke bere estiloa dagoeneko ezaguterraza dela, eta testuinguruko hainbat artistarengan marka utzi duela.

Argazkia: Aire galeria.

Aire galerian batik bat pintura erakusketak antolatzen dituzte eta horietako askok talde-erakusketa formatua daukate. Fito Ramírez-Escuderok 2018. urtean zabaldu zuen Aire, unibertsitateko ikasleei beren lanak erakusteko espazioa ahalbidetuz. Ramírez, artista eta irakaslea, aspalditik dago Arte Ederretako Fakultateari lotuta eta orain lau urtetatik, bere ikasle direnek, izandakoek eta unibertsitateko hainbat irakaslek bere lanak erakusteko aukera daukate galeria honetan. Agian Aire galeriako gauza interesgarrienetako bat da belaunaldien arteko harremanak oso modu naturalean ematen direla, eta artearen praktika hizpide, ezagutzak, proiektuak eta kolaborazioak elkartrukatzen direla. Xarma handiko tokia da, espazioa bera informala delako, baita artista askorentzako lehen erakusketak egiteko saiakera-lekua delako ere. Eta artista gazteen lana modu desinteresatuan erakustea eta bultzatzea ahalbidetzen dituzten ekimenak beti dira ongietorriak.

Argazkia: Aire galeria.

Zolloko kale-kantoiaz liluraturik sartu naiz Imazen erakusketa ikustera. Espazioak, beti bezala, asko baldintzatzen du ikusiko duzunaren esperientzia eta oraingo honetan kuriositate handiz ibili naiz espazio txikian barrena. Galeriak etxe edo lokal bateko planta du, zoko ugari du han eta hemen eta korridorea da gelatxo horiek lotzen dituen zilbor-hestea. Imazen mihise koloretsuek galeriako horma grisak kolorez zipriztintzen dituzte eta egin dudan lehen paseo azkarrean kolore horia nabarmentzen zela iruditu zait. Ia mihise guztiek dute ñabardura horiren bat. Sarrerako sofan bi neska daude beraien artean hitz egiten, klasean aurkeztu behar duten proiektu baten inguruan berbetan. Beraiengana hurbildu naiz eta katalogo bat ematearekin batera esan didate BM supermerkatuetan inspiratutako margolanak direla. Hara kolore hori sutsuaren zergatia!

Beraz, asteko erosketa egitea bezain ekintza berez-ez-transzendentala izan liteke, kasu honetan, mihise hauek margotzen hasteko abiapuntua. Motibo hori aintzakotzat hartuta, Imazek elikagai-denda horien logoaren koloreak errepikatu, konbinatu eta aldatu egin ditu tamaina handiko mihiseetan. Koadro bakoitza mundu bat da eta ariketa iradokitzailea da bakoitzaren parean jarri eta ñabarduratan atentzioa jartzea: koloreen aukeraketa, formen gainjartzea, motiboen errepikapena, erabilitako teknika eta bakoitzaren atzean dagoen gogoa eta desira zein den asmatzen saiatzea. Margolan batzuetan supermerkatuaren adreiluzko eraikin biluzien argazkiak txertatu ditu artistak, baita poltsak, eskaintzen esku-orriak edo komertzio horien iruditegiaz identifikagarriak izan litezkeen beste hainbat elementu ere. Gainjartzeak ere badaude, eta koadro batzuek beste koadro txikiago batzuk dituzte bere baitan mihiztadura formal batean, betiere formatu angeluzuzenean. Trazuak, kolore masak, forma iradokitzaileak unibertso propio bat eraikiz doaz jatorrizko ideia hori ia-ia desagertzera eramateraino.

Imazen pintura itxuraz abstraktua da eta kutsu ironikoa du, eta esango nuke bere estiloa dagoeneko nahiko ezaguterraza dela

23 margolan daude espazioan zintzilikatuta, bata bestearengandik oso gertu, koloredun masa bat sortzeraino. Mihiztaduraren ideiarekin jarraituz, etxeko sarreretan jartzen diren lanpas zatiekin –beltza, grisa, marroia– osatutako margolanak ikusiko ditugu. Izan ere, badago beste margolan multzo bat non bazarraren edo azokaren iruditegi hori presenteagoa egiten den. Imazek alfonbrak eta lanpasak zursareak balira bezala margotzen ditu, batzuetan mila detailez, beste batzuetan bertatik abstrakzio ariketa bat proposatuz. Koadro handi horietan, kolore arrosak eta lilak nabarmentzen dira. Azkenik, lentzeria-moda motibo duten pinturak ere badaude, handiak, koloretsuak, umoretsuak, aparteko teknikaz egindakoak.

Eskertuta atera naiz erakusketa ikustetik. Kale-kantoi isilaren bukaeran Molcris marko-dendara hurbildu naiz kuriositateak piztuta, eta polita da galeriak eta denda honek kale estuari ematen dioten bizitza. Gora begiratu eta emakume bat azpiko arropak zintzilikatzen ari da kaletxora ematen duen esekilekuan. Barruan ikusi dudan margolan bat gogorarazi dit estanpak.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Pintura
Van Goghen koinata eta fenomenoaren ama

Bussum (Herbehereak), 1891ko azaroaren 15a. Johanna Bongerrek (1862-1925) zera idatzi zuen bere egunerokoan: “Urte eta erdiz lurreko emakumerik zoriontsuena izan nintzen. Amets luze eta zoragarria izan zen, amestu litekeen ederrena. Eta ondoren sufrimendu izugarri hau... [+]


2023-09-13 | Julen Azpitarte
Beste munduko margolanak

Hilma af Klint (Solna, 1862 – Danderyd, 1944) artista suediarra pintura abstraktuaren sortzailetzat jotzen da egun, baina Vasili Kandinskiren aurretik, bere obra abstraktua ezkutuan izan zen 1980ko hamarkadaren erdira arte. Milaka margolan, testu eta koaderno sekretupean... [+]


Ekilore-zopa

Klimaren aldeko ekintzaile batzuek Van Goghen Ekiloreak koadroari zopa poto bat jaurtitzeaz, lehenbizi, zera esan behar da: munduko intentziorik onenarekin egindako ekintza izan dela. Bigarrenik berriz, aurrekoari erantsi behar zaio munduko intentziorik onenak ez duela askorik... [+]


Esnezaleak ezkutatzen duena

Johannes Vermeer margolariaren artelan ezaguna eskaneatu dutenean ezusteko elementu batzuk azaldu dira, egileak gero kendutakoak.


Hilma Af Klint, abstrakzioaren ama

Stockholm (Suedia) 1896. Hilma Af Klint (1862-1944) margolariak eta beste lau lagun artistek boskote bat osatu zuten espiritismo saioak egiteko. Saio horietan oinarrituta, idazketa eta pintura automatikoan jarduten zuten taldekideek. Handik urte batzuetara, Klintek... [+]


San Telmori egindako dohaintza bati esker lehen lerrora itzuli da Amable Arias, Gaur taldeko artista ‘outsider’-a

San Telmo Museoak Amable Ariasen (1927-1984) 61 akuarela eta 43 marrazki jaso ditu dohaintzan, artistak azken 14 urteetan bikotekide izan zuen Maru Rizoren eskutik. Teatro Principal  (Antzoki Zaharra) izeneko serie horrekin erakusketa egiteko asmoa dute datorren urtean,... [+]


2022-05-11 | Ander Perez
Xabier Morras. Margolaria
“Nirea ez da pintura atsegina, tragikoa da”

Laster beteko dira 50 urte Iruñeko Topaketek hiriburua hartu zutenetik. Huarte enpresari familiak finantzatuta, mundu osoko arte garaikidearen erakusgarri izan zen hiria 1972ko uda hasieran, astebetez. Baina arteaz gain, garaiko tentsio politikoen isla ere izan zen... [+]


2021-08-16 | Erran .eus
Mikel Tabernarekin luze eta zabal

Mikel Taberna idazlea elkarrizketatu dute Xorroxin irratian. Arkanbele kantak (2021, Susa) poema-liburua eta Ignacio Larra margolariak Beran ikusgai duen erakusketa izan dituzte mintzagai.


Ibarrolaren ‘Guernica Gernikara’ obra Bilboko Arte Ederren museora eramango dute

Eusko Jaurlaritzak, Bizkaiko Foru Aldundiak eta Bilboko Udalak 300.000 euro ordaindu dituzte lana Madrildik Euskal Herrira ekartzeko. Ekainean, José de la Mano galeristak eraman zuen Madrilgo Arco erakusketara.


Ibarrolaren “Guernica Gernikara” obra Madrilera eramango dute

Picassoren Guernica obra Euskal Herrira ekartzeko aldarrikapen gisa egin zuen Ibarrolak Guernica Gernikara mihisea. Madrilgo Arco erakusketara eramango dute orain, 1981etik gordeta egon ondoren.


2021-06-24 | Peru Iparragirre
Erakusketa Bilboko ITsas museoan
Agustin Ibarrolaren itsasadarra

Bilboko itsasadarreko paisaiak margotu zituen Agustin Ibarrolak (Basauri, 1930) joan den mendearen azkenetan, desindustrializazioa heldu aurretik. Museoak daude lehen ontziolak zeuden lekuan, ibai ertzeko paseoak dikeen lekuan. Bilboko itsasadarra ez da horren grisa azalean... [+]


2021-02-08 | Peru Iparragirre
Donapaleuko frantziskotarren komentuko ondarea berriro argitara

Donapaleuko frantziskotarren etxeak garrantzia berezia du herritarrentzat, baina Euskal Herriko kulturgintzan eta herrigintzan ere esanguratsua da. Herriko etxeari saldu ziotenetik, ordea, erabat hustu dute, bertako jarduera guztiak kanporatuz eta ondarea ezabatuz. Esaterako,... [+]


Lee Krasner eta Lygia Clark
Bidea urratzen

Ez da ohikoena Guggenheim bezalako museo batean bi emakumezko artistaren bakarkako erakusketak aldi berean ikusteko aukera izatea. Beraz, aitzakia hau baliatuta, museora sartzeko bidesaria ordaintzeak merezi duela esango dugu. Lee Krasner margolariaren atzera-begirakoan... [+]


Eguneraketa berriak daude