Euskal hezkuntza eraldatzeko txostena eta euskaltegiak
Berriro inbidiaz begiratzen diogu hezkuntza arautuari euskaltegien talaiatik. Lege berriaren karietara, eztabaida gogorrak tarteko (greba deialdi eta guzti), hainbat gako jarri dituzte mahai gainean, oraindik zirriborro den horretan.
Publikotasunaren kontzeptualizazioan dago eztabaida gogorrena. Bada, euskaltegietan badira titulartasun publikoa duten euskaltegiak (udal gutxi batzuetan, izaera juridiko ezberdinekin eta sarerik osatu gabe), zerbitzu publikoa eskaintzen duten herri ekimeneko euskaltegiak (irabazpide asmorik gabekoak), elizaren titulartasuna dutenak eta, hezkuntza arautuan ez bezala, mozkin banaketak dituzten enpresak ere bai; horiek ere diru publikoa jasotzen dute.
Hezkuntzan “eredu eleanitza” ere gatazka iturri. “D eredu osatua” beharko luke, murgiltzea izan baita euskalduntze prozesurako baliagarria izan den bakarra. Baina egia da atzerriko hizkuntzetan zer hobetua baduela. Hizkuntzen trataera modu egokian eginez gero, asko hobetu daiteke hirugarren eta laugarren hizkuntzen ikasketan. Metodologia eta materialetan sakontzeko, “Euskararen Ikaskuntzarako Institutua” sortzea aurreikusten da zirriborroan. Gustura partekatuko genuke tresna euskaltegietakook.
"Inbidia sanorik ez dagoela onartuta, adituei, sindikatuei, politikariei… Helduen Euskalduntze Alfabetatzeari begira ere jar daitezela eskatuko nieke!"
Ikastetxe bakoitzak hizkuntza proiektu bat egin beharko du, testuinguru soziolinguistikoa kontuan hartuta, eta proiektu hori adituek gidatu eta ebaluatuko dute. Euskaltegiok Curriculuma egin behar izan genuen orain bost-sei urte, baina aditurik ez gurera, ez aurretik, ez ostean, eta hortxe daude curriculumak, tiradera sakonetan galdurik.
Ikuskaritza sistema ere aipatzen da dokumentuan, baina ikastetxeen errealitatea aztertu eta hobetzen laguntzeko tresna gisa. Euskaltegietan urte asko dira ikuskatzaileen lana ikasleek matrikula ordaindu dutela konprobatzera mugatzen dela.
Ekosistemetan eragiteaz ere aritzen da. Aspaldi ari gara euskaltegietako hainbat lagun esaten ekosistemak izan behar direla gure helburua, ez norbanakoak! Adibidez, eskoletan kirol entrenatzaileak, gurasoak, irakasleak, bestelako langileak, eskolara euskararik gabe heldu berri diren ikasleak… horiek guztiak eta eskolako erabilera plana bera gure lan esparruak dira! Berdin enpresa, administrazio edo edozein ekosistematan. Baina inon ez gaituzte kontuan hartzen.
Irakasleen prestakuntzaz ere, besteak beste, prestakuntza langileen eskubidea dela aipatzen du. Begiak talo hori irakurtzean. Oraindik zor diot HABEri orain dela 8 urte nire egun libreetan egindako ikastaro bat!
Beraz, eta inbidia sanorik ez dagoela onartuta, adituei, sindikatuei, politikariei… Helduen Euskalduntze Alfabetatzeari begira ere jar daitezela eskatuko nieke! Hezkuntzako zirriborroa bera baliagarria izan daiteke hasteko.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]
Zalantza asko izan ditut, meloia ireki ala ez. Ausartuko naiz, zer demontre! Aspaldian buruan dudan gogoeta jarri nahi dut mahai gainean: ez da justua erditu den emakumearen eta beste gurasoaren baimen-iraupena bera izatea. Hobeto esanda, baimen-denbora bera izanda ere, ez... [+]
Mundu mailako erasoaldi inperialista betean gaude, mendebaldeko burgesiak gidatuta. Ofentsiba inperialistak hartu duen forma gerrarena da, aldaera guztiekin: gerra ekonomikoa, gerra kognitibo eta kulturala, lawfarea; eta, noski, gerra militarra. Mendebaldeko inperialismoak... [+]