Jose Luis Alvarez Txillardegi hil zela hamar urte bete dira. Efemerideek ematen dute aitzakia biltzeko, eta ekimenak sortzeko. Donostiar euskaltzale eta ekintzailearen gogoa omentzeko, zer hoberik liburuak baino. Zelulosa eta tinta ekarpen erraldoia utzi baitzuen atzean.
Kronikak liburuaren aurkezpena
Noiz: urtarrilak 13
Non: Donostiako San Telmo museoa
Susa argitaletxeak batu ditu idazlearen bidaia kronikak, eta bestelakoak. 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Anaitasuna, Punto y hora, Plazara, Argia eta Zeruko Argian argitaratutako testuekin egin dute bilduma. Txillardegi artikulugile, ipuinlari, eleberrigile eta saiakeragileaz gain, “aitortu gabeko Txillardegi bat daukagu hemen, aitortu gabeko genero literario eder eta baztertu baten eredu gorenena” Koldo Izagirreren ustez.
Txillardegiren bidaia kronikak ez dira, noski, turistaren bidaia arruntak. Erbestean zegoelako batetik, berezko jakintza egarri batekin zihoalako, bestetik: “Exilioa gehi jakin-mina Txillardegi, mundua gehi Euskal Herria, Txillardegi”.
Donostiako San Telmo museoan izan da hitzaldi-aurkezpena. ARGIAko Gorka Bereziartuak argi esan du: “Txillardegiren kronikak biltzen dituen liburu hau ospatzeko moduko zerbait dela uste dut. Erakusten digulako gauzak bestela egiten zirela idatzi ziren garai horretan”.
Bereziartuak azpimarratu du ez duela “idealizatu” nahi 1960ko eta 1970eko hamarkadetako kazetaritza –bizi zuen krisi, arrisku eta prekaritateagatik–, “baina Txillardegiren kronika hauek badute etorkizunari egindako dei bat. Gaur egungo kazetariak beste era batez begiratzera gonbidatzen gaituztenak; dena datu hotzetara mugatu nahi duen garai horren tranpetatik ihes egitera. Gure zer eta nola guztien kronista izatera gonbidatzen gaitu”.
Txillardegi “oso humano, oso gertuko agertzen da. Bere ondora eramaten zaitu”, Juan Luis Zabalaren ustez. Kezka ere adierazi zuen, euskara batuari Txillardegik egindako ekarpena nola ulertzen den egun. Chill Mafia taldea ekarri du hitzaldira –publiko edadetuaren barreak entzun dira, eta eskerrak ez duela Chill-Ardegi gisako bromarik egin–, Kiliki Freskok elkarrizketa batean Sabino Aranarekin lotu zuelakoan euskara batua. “Euskara batua garbizalekeriaren kontra” egin zela azpimarratu nahi izan zuen.
Koldo Izagirrek osatu du gogoeta. Sabino Aranak eskultura bat du Bilbon: “Euzkadi da euzkotarron aberria” leloarekin. Txillardegik grafitti xume bat Antiguan “Euskara da euskaldunon aberria”. Aitorpena ez delako zorizko. Aitorpena borrokatu behar da. Memoria bezala.
Kiosko bat, krisian, Benidormeko giri artean. Eta egunkarien atzean, txandaka, adinak eta mundu ikuspegiak desberdintzen dituzten bi lagun. Kontrastezko osagai horiekin garatu du Lizar Begoñak bere lehen eleberria: Mundu zitalaren kontra. Gisa bereko inguru batean batu... [+]
Irakurtzen al dute –eta irakurritakoa ongi ulertzen al dute– haur eta gazteek? Eta helduok? Eskolan zein tarte eskaintzen zaio irakurketari eta literaturari? Nola prestatzen da ikasleei eskaintzen zaien liburu zerrenda eta nolako liburutegiak dituzte ikastetxeek,... [+]
Emazte batek zendua den euskal idazle eta poeta bat akusatzen du, abusuak egin zizkiolakoan, eskolan zebilen nerabe garaietan. Erbia kitzikatzea, arrazoi du Gorka Bereziartuak. Beste edonor izan balitz, afera ez zen isilik geldituko, feministak eta ni barne, salaketategi... [+]
Poesia mailu bat da jaialdia antolatu du Azpimarra irakurle taldeak Gasteizko Gaztetxean. Ikasturtean egindako saioetan landu dituzten auziak plazaratu dituzte tailer, solasaldi, errezitaldi zein hainbat erakusketatan. “Garaia kolpatuko duen literaturaren alde” egin... [+]
Idazle gazte batek ba al du espaziorik trebatzeko eta gaitasunak garatzeko? Ba ote dute idazkiek zirkulatzeko aukerarik, lokaztuta ito ez daitezen? Bakarrik egin behar al du bidea idazleak, halabeharrez? Nolako zirkuitu literarioak nahi ditugu? Galdera horien itzalean sortu dute... [+]
Ostiraletik igandera Literaturia jaialdia egin dute Zarautzen (Gipuzkoa) (B)egia izenburupean. Booktegi webgunea omendu dute antolatzaileek. Hiru ikuskizun estreinatu dituzte, denak Literaturiarako beren beregi sortuak.
Ekainaren 1ean izango da Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarlanean antolatzen duten euskara hutsezko azoka, eta oparo dator bosgarren edizioa. Aurten 41 argitaletxe izango dira bertan (inoizko gehien) eta egitarauan ordu erdiro izango da ekitaldiren bat musikaz eta literaturaz... [+]
Ziburuko Baltsan elkartean aurkeztu dute antolatzaileek euskara hutseko liburu eta disko azokaren 5. edizioa. 41 argitaletxe izango dira bertan (inoizko gehienak), 120 metro erakusmahai beteko dituzte denen artean (inoizko gehienak) euskarazko irakurgai eta musikarekin eta... [+]
Ostegun arratsalde honetan Mirande, film bat egiteko zirriborroa dokumentala ikusgai izango dute Ziburun, Baltsan elkartean 18:30etan. Josu Martinez zuzendaria ere bertan izango da solaserako. Ziburuko Azokaldiaren egitarauaren barnean, aurten lehenbiziz kultur ekitaldiak egingo... [+]
Karmele Jaioren Maitasun kapitala-rekin lehiatu da finalean. 2023ko “libururik gogokoen” izendatu dute Bidegainen “bihurgune askotako” thriller politikoa 111 Akademia osatzen duten literaturazaleek.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako liburutegietan 2,7 milioi mailegu egin ziren 2023an, 2018an baino 100.000 inguru gehiago.
Gizakiak istorio kontatzaileak gara, hainbeste, ezen esan ere egin daitekeen narrazio gaitasuna dela gizaki egiten gaituen ezaugarrietako bat. Kontakizunak behar beharrezkoak zaizkigu geure burua eta errealitatea eraikitzeko, eta bereziki aipatzekoa da ipuin klasikoek horretan... [+]
Uxue Alberdiren lanari begira jarriko gara oraingoan. Lehenengo artikulu honetan helduentzako idatzi dituen ipuinak, eleberriak, saiakera eta kronika hartuko ditugu kontuan. Bigarren artikulu batean ilustratutako anekdotez, istorioez, filosofia liburuez eta idatzizko bertsoez... [+]