“Geure burua zaintzeko ezinbertzekoa da planeta zaintzea”
Kataluniako Greta Thunberg goitizenarekin identifikatzen du batek baino gehiagok Lucía Pàmpols Teixidó (Corbins, Katalunia, 2012). Familiarekin txangoak egitean topatutako zikinkeriarekin kezkatuta, Lulú Clean Planet egitasmoa abiatu du, zabor bilketak antolatzeko egitasmoa.
Noiz eta nola jaio zen Lulú Clean Planet ekimena?
Duela urtebete, gutxi gora behera. Aitarekin batera mendian txangoak egiten genituenean zikinkeria pila topatzen genuen. Gehiegi. Halako batean zerbait egin behar genuela pentsatu eta aitari proposatu nion ingurumena zaintzeko ekimenen bat sustatzea. Hasieran, aitarekin batera egiten genituen bilketak: txangoa egitera joan eta poltsa batzuk eramaten genituen motxilan zikinkeria biltzeko. Baina, poliki-poliki, konturatu ginen guk egiten genuenarekin ez zela nahikoa, eta harago joatea pentsatu genuen. Hasieran, mugikorreko aplikazio bat sortu nahi genuen, baina garestiegia zenez Instagrameko profila sortzea erabaki genuen. Horrela jaio zen @LuluCleanPlanet. Jende gehiagorengana iristea zen helburu nagusia.
Zeintzuk dira zure erreferenteak?
Egia erran, ez dakit. Tira, Greta Thunberg jarraitzen dut eta egiten duena miresten dut. Bertzalde, ikaragarri gustatu zait Raül Hurtado, José Ibañez eta Claudia Mosqueraren Aturem la invasió liburua, gauza anitz ikasi ditut. Adibidez, bi orduz plastikozko botilak pilatuko bagenitu ilargiraino iritsiko ginatekeela jakin nuen. Pentsa!
Ingurumenaren aldeko aktibista zarela erranen zenuke?
Duela gutxi arte ez nekien zer zen aktibista izatea. Baina, hein batean bai, uste dut. Izan ere, gustatzen zaizkidan gauzak egiten ditut planeta zaintzeko ekimenen bitartez, eta ingurumena zaintzearen aldeko kontzientzia areagotzen saiatzen ari naiz. Beraz, bistaratzen ari naiz nire ekarpenik gabe jorratuko ez liratekeen gaiak….
Zenbateraino dago barneratuta zure adineko lagunen artean ingurumena zaintzearen garrantzia?
Bueno, denetarik dago… Erranen nuke gutxi batzuek kontzientzia hartu dutela, baina bertzeek ez. Egia da gelako lagun batzuek parte hartu dutela nik antolatutako bilketetan, babesa eman didate, baina bertze batzuek ez. Eta larriena da gauzak lurrera botatzen jarraitzen dutela… Paso egiten dute!
Eta helduek?
Hemen ere denetarik dago. Erranen nuke gehienak euren burua zaintzearekin kezkatuago daudela, planeta zaintzearekin baino. Eta nire ustez geure burua zaintzeko ezinbertzekoa da planeta zaintzea, planetarik gabe ezingo garelako bizi.
Eta, zer deritzozu enpresen edo boterea duten pertsonen jarreraz?
Kezkagarria iruditzen zait, plastiko gehiegi sortzen dutelako. Nik kartoizko enbaseak erabiliko nituzke beti…
Nola antolatzen dituzu bilketak?
Hasteko, tokia aukeratzen dugu, zikinkeria aunitz dauden guneak identifikatuz. Gero, bideo bat publikatzen dut Instagramen deialdia iragartzeko; eguna eta ordua zehaztuz. Ondoren, hitzorduan bertan antolatzen gara eta gunea handia bada taldeetan banatzen gara. Zikinkeria guztia bildutakoan materialen bereizketa egiten dugu eta jasotakoa pisatzen dugu. Azkenik, behar den tokian botatzen dugu edo, udalaren babesa badugu, eurei eramaten diegu beraiek botatzeko.
Erakunde publikoen babesik ba al duzu?
Nire familiaren babesa dut beti, eta tarteka, laguntza puntualen bat jaso dugu, bai: bilketaren batean udalak poltsa bat prestatu du ura eta frutaren batekin eta bilketa egiteko behar dugun materiala erraztuz. Baina, normalean, ez dugu erakunde publikoen babesik izaten eta, beraz, guk antolatzen dugu gure kabuz.
Zenbateraino da garrantzitsua erakunde publikoen konpromisoa ingurumena zaintzerako orduan?
Euren konpromisoa ezinbertzekoa da, zerbaitetarako dira politikari, ezta? Eurek dute boterea eta, beraz, eurek kudeatu beharko lukete guk egiten duguna. Planeta pikutara botatzen badugu, ezingo dute botererik izan, gainera. Tira, ardura eurena da eta, beraz, funtsezkoa iruditzen zait ingurumenaren inguruko kontzientziazio honetan erakunde publikoek ere bat egitea.
Nola baloratzen duzu jendearen erantzuna bilketak antolatzen dituzuenean?
Baikorra naiz, jendea animatzen delako. Gainera, bilketa desberdinetan errepikatu duten lagunak ere badaude. Garrantzitsua iruditzen zait hori. Eta biltzen dugunaz gain, erabakigarria ikusten dut kontzientzia sortzen ari garela: gero eta jende gehiagok jarraitzen du egiten duguna eta interesa sumatzen dugu. Gustatzen zait ikustea bilketen ondotik jendea pozik bueltatzen dela etxera.
Irteeraren bat hitzartuta duzue orain?
Egia erran, ez. Nire gurasoek lan anitz dute eta Gabonak iristear direla kontuan hartuz, gehiago. Hala ere, hori gerta zitekeela ikusirik, eta bilketen erritmoa ez gelditzeko, #LuluCleanChallenge egitasmoa sustatu dugu: hainbat eskolatara gutun bat bidali genuen bilketak egiteko irteerak eurek antolatzeko. Parte hartzen ari diren guztien artean nire gurasoen FESTUC Teatre konpainiaren antzezpen bat zozketatuko dugu.
Zein uste duzu dela planeta zaintzeko erronka nagusia?
Batetik, plastikoa eta zikinkeria gutxiago sortzea. Eta bertzetik, gauzak lurrera ez botatzea eta fabrikek ke gutxiago ateratzea. Baina, horren gainetik erranen nuke garrantzitsuena dela biztanleriaren artean errespetua berreskuratzea, gainontzekoekin errespetuz jokatzen badugu ingurumenari ere laguntzen diogulako. Catalunya CleanUp Challenge egitasmoak erraten duen bezala, “ez da gure etxea, baina bai gure planeta”. Beraz, gure etxea izango balitz bezala zaindu beharra dugu. Eta ez gara zaintzen ari.
“Lucía naiz eta 9 urte ditut. Xaviren arreba naiz, bikiak eta haur goiztiarrak gara, baina lehen unetik laguntzarik gabe arnastu nuen; nire aitak borrokalaria naizela dio beti. Corbins izeneko Lleidako herri txikian bizi naiz. Nire adineko haurrak bezalako neska arrunta naiz eta natura maite dut. Ingurumena niretzat altxor bat da, animaliak eta zuhaitzak ikusten ditudan bitartean aire garbia arnastu ahal izateko gunea, hain zuzen ere. Horregatik bihotzak eta gorputzak eskatzen dit nire esku dagoen guztia egitea, merezi duen bezainbertze zaintzeko planeta".
Abenduaren 20an Eusko Jaurlaritzak planaren behin-behineko bertsioa onartu zuen eta gaitasun “baxu eta ertaineko” eremu ugari gaitasun “ertain eta altukoak” bezala ageri dira orain.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
"Ekologismo berria indartzen jarraitzeko eta aldaketa posible egiteko" helburuarekin antolatu dituzte. Arrasaten burutuko dira, martxoaren 28an eta 29an.
2024ko urriaren 29an epaiketa izan zuen Arabako Mendiak Aske taldeko kide batek, 2022ko otsailean jaso zuen isunaren harira. Isuna ordaintzera zigortu du epaileak Mozal Legea aplikatuta. Iturrietako mendietan oinez zihoazen, lehen mendi martxa antolatzeko prestaketa lanetan,... [+]
Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]
Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.
Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]
“Uste dugu distopien eta orokorrean errealitate indibidualista eta etsituaren ofentsiba kulturalaren aurrean utopiak irudikatu behar ditugula, mentalki eta emozionalki indartsuagoak izateko”, erranez banatu berri ditu ipuin eta itzulpen lehiaketako sariak Sukar Horia... [+]
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Legearen arabera, erabiltzen ez diren zabortegi guztiek itxita eta zigilatuta egon beharko lukete 2008tik. Ekologistak Martxan taldea Eusko Legebiltzarrean izan da legea bete dadila eskatzeko: azaroaren 12an Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren batzordean... [+]
Eragile ekologista ezagutzeko edo gai ekosozialetara hurbiltzeko interesa duen edonor gonbidatu dute aurkezpenetara. Aurkezpenak egiteaz gain, hitzaldiak, proiekzioak eta kontzerturen bat ere eskainiko dute zita horietan. Albistearen amaieran egitaraua.
