Belaunaldi berriak lehen sektorean trebatzeko gunea Urbasa-Andian
Nekazaritzako eta abeltzaintzako sektorean belaunaldien arteko errelebo falta da azken urteetan azaleratu den arazo nagusietako bat. Nafarroan, egoera horri aurre egiteko asmoz, proiektu berezi bat abiatu du Andia Mankomunitateak: Zunbeltz nekazaritzako test gunea. Hain zuzen, etorkizun hurbilean hasi nahi duten pertsonei haien abeltzaintzako proiektuetan trebatzeko espazioa eta azpiegiturak eskainiko dizkie egitasmoak. Ekoizpen ekologikoko Kontseiluaren, Nafarroako Unibertsitate Publikoaren eta Gobernuaren babesa ere jaso du proiektu pilotuak.
Andia Mankomunitateko Edorta Lezaun presidenteak eta Elena Cereceda teknikariak eman dizkigute azalpenak: “Jendeak haien abeltzaintza proiektua frogatzeko esparru babestua da test gunea”, diote. Hiru esparrutan eskainiko die Zunbeltz espazioak babesa lehen sektorean trebatu nahi duten horiei: esparru fisikoan, legalean, eta formakuntzan.
Alde batetik, hasi nahi duten horiei proiektu batean sartu eta inbertsio handiak egin aurretik, lurra, azpiegitura eta tresneria eskuragarri utziko dizkie test guneak. Bestetik, Zunbeltz elkartearen bidez, erosketak eta salmentak modu legalean egin ahal izango dituzte partaideek. Azkenik, formakuntzaren atalari dagokionez, aktiboan dauden abeltzainen tutoretza modukoa izanen dute. Proiektuan parte hartzen duen bakoitzak jarduera berean profesionalki diharduen tutore bat izanen du.
Proiektua, abiatze fasean
Ipar Euskal Herriko Trebatu elkartea eredutzat izan dute Andia Mankomunitateko kideek. “Frantziako Estatuan horrelako 60 bat esparru dituzte martxan. Espainiakoan, zortzi inguru ari dira prestatzen, eta bakarra dago aktibo”, diote. Horiek guztiak RETA sarean daude bilduta, baita Zunbeltz bera ere. Nafarroako proiektu pilotu honetan, momentuz, abeltzaintzako proiektuek soilik dute lekua, baina aurrera begira, nekazaritzako egitasmoetara ere zabaltzeko asmoa azaldu dute bultzatzaileek.
Zein fasetan dagoen Zunbeltz? Bada, lehen pausoak ematen ari da, momentuz. Ukuilua eraikitzen ari dira, eta asteotan interesa duen jendearekin bilerak egiten ari dira. Datorren asteetan hasiko dira aukeraketa fasearekin. “Lauzpabost lagunek izanen dute Zunbeltzen trebatzeko aukera. Gainera, dinamizatzaile bat ere egonen da gunean, partaideak laguntzeko”. Aukeraketa prozesurako hainbat aldagai izanen dituzte kontuan: Andia Mankomunitateko bizilagunak izatea, formazio eta esperientzia edukitzea, generoa –emakumezkoek lehentasuna izanen dute–, adina –gazteek aukera gehiago–, eta proiektu kolektiboak izatea, besteak beste. Hori bai, Zunbeltzen parte hartzeko, abeltzaintzako ekoizpen eredu estentsibo eta ekologikoko proiektuak beharko dute izan. Informazio gehiagorako, Andia Mankomunitateko edozei udaletako webgunera jo dezake interesa duenak.
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]