AEBetako lehen emakumezko alkatea
Argonia (Kansas, AEB), 1887ko apirilaren 4a. Susanna M. Salter-ek (1860-1961) herri txiki horretako hauteskundeak irabazi zituen, botoen %60tik gora eskuratuta, eta, hala, AEBetako lehen emakumezko alkatea izan zen.
Ordu batzuk lehenago inork gutxik espero zuen emaitza. Susanna Salterrek berak egun berean jakin zuen hautagaien artean zegoela. Salter WCTUko (Neurritasunaren Aldeko Emakume Kristauen Batasuna) kidea zen eta, hortaz, emakumeen sufragioaren eta alkohola debekatzearen alde zegoen. Baina ez zuen bere burua alkatetzarako hautagaitzat aurkeztu, aste batzuk lehenago emakumeek Kansaseko udal hauteskundeetan bozkatzeko –eta hautagai izateko– eskubidea lortu zuten arren; beste 32 urte beharko ziren eskubidea AEB osoan zabaltzeko.
Emakumezkoek politikan parte hartzearen aurka zegoen gizon talde batek aurkeztu zuen Salterren hautagaitza, txantxetan. Salterrek ez zuen botorik lortuko eta, ondorioz, emakumeek, umilduta, kargu politikoetara aurkezteko gogoa galduko zuten.
Garai hartan zerrendak ez ziren hauteskunde goizera arte kaleratzen, eta orduan jakin zuten Susannak berak, WCTUk eta herriko alderdi errepublikarreko kideek, Salterren alde bozkatzeko aukera zutela. Errepublikarrek ordezkaritza bat bidali zuten Salterren etxera eta, Patricia Grimshaw historialariaren arabera, “irabaziz gero alkate izateko prest ote zegoen galdetu ziotenean, baiezkoa erantzun zuen. Salterren gogoa ikusita edo, beharbada, gizon talde hark hauteskunde prozesuaren zilegitasuna zalantzan jarri zuelako, emakumearen alde bozkatzea erabaki zuten Argoniako errepublikarrek”. WCTUko kideek ere erabaki bera hartu zuten.
Urtebetez aritu zen Susanna Salter alkate lanetan, hurrengo hauteskundeetan ez aurkeztea erabaki baitzuen, eta dolar bateko ordaina jaso zuen karguan jarduteagatik. Behin, The New York Sun egunkariak erreportari bat bidali zuen Argoniara. Kazetariak xehetasun osoz deskribatu zituen alkatearen soinekoa eta kapela, eta haren estilo begirunetsua goraipatu zuen. Horrez gain, Salter alkate trebe eta jantzia izan omen zen, bilera labur eta eraginkorrak egin zalea, aldrebeskeriarik onartzen ez zuena.
Horrenbestez, Susanna Salter urtebetez AEBetako lehen emakumezko alkatea izan zen, gizon batzuei txantxa oker atera zitzaielako. Eta 130 urte pasatxo eta gero, Kamala Harris 85 minutuz AEBetako lehen emakumezko jarduneko presidentea izan berri da, gizon bati kolonoskopia bat egin diotelako.
New York, 1870eko apirilaren 2a. New York Herald egunkariak Victoria Woodhull (1838-1927) ekintzaile eta brokerraren eskutitz bat argitaratu zuen, 1872ko AEBetako presidente hauteskundeetarako hautagaitzaren berri emanez. Inoizko hautagai gazteena zen; 34 urte izango zituen... [+]
Badator gerra handi bat. Gastu militar ziztrin horiekin ez goaz inora. Trumpek bakarrik utziko gaitu oraingoan. Herritarrek prest egon behar dute Putinen aurrean... Europar Batasuneko agintarien artean nagusitzen ari den diskurtso hori, hitz bakarrean laburbiltzen da:... [+]
Hainbat herri mugimenduk osatu dute elkarlanean Autodefentsa Juridikorako Gida: errolda eskaera Gasteizen dokumentua. Salatu dute udalak ez duela errolda eskubidea bermatzeko neurririk hartzen, gainontzeko eskubideak lortzeko oinarrizko sarbidea den arren. Gidaren helburua da... [+]
Iragan asteazkenean aurkeztu zuten Gasteizen “Padrón y derechos humanos 2022-2023” txostena hainbat elkartek: Argituz, Enarak kooperatiba, Forum de Síndics, eta Arabako Eskubide Sozial, Ekonomiko eta Kulturalen Behatokiak. Txostena Gasteizko... [+]
Eskubide honek hainbat epairen bermea daukan arren, langile publikoek salaketak jartzen jarraitu beharko dute zaintzarako baimen osoa lortu ahal izateko. Proposamena EH Bilduk egin du Izquierda Ezkerraren sozietateen gaineko zergak igotzearen inguruko mozio batean, baina ez da... [+]
Alarguntza-pentsioak lortzeko izatezko bikote bezala erregistratuta egotea ez dela beharrezkoa zioen doktrina zuzendu egin du Espainiako Auzitegi Gorenak. Udal edo autonomia erkidegoko erregistroan izatezko bikote bezala izena emanda dagoela egiaztatu beharko du alargunak berriz... [+]
Zaldibarko zabortegia kudeatzen zuen Verter Reyclingeko arduradunek astelehen honetan deklaratu dute Durangon, auzia daraman epailearen aurrean. Haietako bik uko egin diote epailearen galderei erantzuteari eta hirugarren batek ezin izan du auzitegira joan, koronabirusarekin... [+]
Baigorri eta Garazi aldeko Bagabiltza biltzarreko hamar kidek Donibane Garaziko mediateka okupatu zuten, paserik aurkeztu gabe, urriaren 16an. Lauren Inchauspe auzapezarekin hitzordua lortu zuten: urriaren 19an dira biltzekoak. Bestalde, Ipar Euskal Herrian Ezpass! Nora Goaz?... [+]
Baionako Euskaldunen plazan hilik aurkitu dute igande goizaldean etxerik ez zuen eta turismo bulegoaren ondoan lo egiten zuen pertsona bat. Berriak eman du albistea, Polizia iturriek "heriotza naturala" izan dela esan dietela. Zenbait eragilek Jean Rene Etxegaraik... [+]
Arrankudiagan ez ezik, Arrigorriaga, Basauri, Galdakao, San Miguel, Zaratamo, Ugao eta Zeberion ere funtzionatuko du sareak. Etxebizitza eta elikadura izango dira egitasmoaren ildo nagusiak.
Eskubide Sozialen Kartak deitu du mobilizaziora. Kartan bildutako eragile eta sindikatuek dokumentu bat osatu dute, “pertsona guztiak eta haien eskubideak erakundeen politiken helburu izan daitezen ezinbestekoak diren hainbat neurrirekin”.
Nafarroako Arartekoak ere aurkeztu du 2019ko txostena. Jasotako kexa gehienak lotuta daude funtzio publikoarekin eta hezkuntzarekin.
Gaur egungo pandemiatik gobernu eta administrazioek ikasi beharko luketen gauzetako bat da gastu sozialeko inbertsio oro oso errentagarria dela ekonomikoki. Ondorioz, erakunde bakoitzak horri buruz dituen politika guztiak berrikusi beharko lituzke.