Amets bustiak eta txakur ametsak
Badirudi multinazionalek, lobbyek eta think tank-ek, klima aldaketa ukatzeko hainbat eta hainbat milioi gastatu ostean (BP, Exxon, FAES, Google…),azkenik konturatu direla negozio handia ere ukatzen ari zirela horrela. Beharra bertute bihurtzearen abantailak. Administrazio kontseiluetan imajinatzen ditut, lukurreru keinuz eskuak igurzten, pozarren, gobernuek egin behar omen duten eta sano ordainduko duten (dugun) zorioneko trantsizio energetikoarekin ametsetan. Negazionismotik negozionismora. Baina amets bustiak eta txakur ametsak bat eta bera dira sarri.
Auto elektrikoez eta energia berriztagarriez nahi besteko berba egin genezake, baina famatutako trantsizio energetikoak lehengai eskas gehiegi ditu beharrezko. Bateriek kobalto, litio, manganeso eta nikela behar dute; LED-ek, galio eta indioa; eguzki panel berriek, kadmio teluluroa… Wood Mackenzie energia arloko aholkularitza-enpresaren kalkuluen arabera, beroketari 2 gradutan eusteko, zera behar da: 19 milioi tona kobre gehiago urtean (%60 gehiago); %30 gehiago aluminioaren ekoizpenean; nikela, %50 gehiago; litioa, %140 gehiago; kobaltoa, %150 gehiago eta abar. Hori guztia ekoizpenak eta kontsumoak gaurko mailetan jarrai dezaten.
"Energia berriztagarriez nahi besteko berba egin genezake, baina famatutako trantsizio energetikoak lehengai eskas gehiegi ditu beharrezko"
Gakoa horixe da, hain zuzen, lehentasuna hona ekarri gaituen sistemari eustea den bitartean, gehien errepikatzen den berba “garapena” den bitartean, “jasangarri” abizen-apaingarriarekin bada ere, prokastinazioan tematzen diren bitartean, gureak egin du.
Etorkizuna heldu da. Zin egin diguten trantsizio energetikorako lehengai nahikorik ez ei dago mehatzetan. Eta mehatz berririk topatzeko eta ustiatzeko ere, pare bat hamarkada beharko lirateke. Errealitate setatiaren aurrean, pentsamendu magikoa: “Teknologiak salbatuko gaitu”. Egin otoitz jainko berriari eta bere trajedun ordezkari lurtarrei.
IPCCkoek ondo ezagutzen dituzte entzungor egiten dieten ordezkari politiko-ekonomikoak. Horregatik filtratu zuten txostena eta azaldu zuten bilorik gabe ahoan: edo ekoizpen eta kontsumo eredua aldatzen dugu edo ez da etorkizunik gizateriarentzat. Erabaki hori hartzen ez den bitartean, sinatzen den paper bakoitza heriotza-zigorren sinadura izango da.
Bestelako tenperatura batzuk ez bezala, enpresek tenperatura soziala neurtzea gustuko dute. Hala, esaterako, Salesforce aholkularitza-enpresak egindako inkestaren arabera, herritarren %73ak uste du premiazkoa dela paradigma ekonomikoa aldatzea. Jadanik ez da antikapitalisten edo deshazkunde taldeen aldarrikapena. Ez da harritzekoa enpresa handien aldetik inoiz baino ordezkari gehiago joan izana oraingo gailurrera, Arantxa Tapia tartean. Santa Teresaren testuetatik ez dago garapen ekonomikoa eta ingurumena bateratzea baino oximoron handiagorik.
Urte bi luze dira Urkulluk klima larrialdia deklaratu zuela. Alferrikakoa izan zen orduan deklarazio hartan neurririk topatzea. Ez zen bere helburua, baina. Egun hartan “estrategia” abiarazteko pistola-tiroa bota zen. Eta, honezkero, beste akordio batzuekin batera, badaukagu Basque Green Deal, 14 enpresa handi eta multinazionalekin lotutako aliantza. PNV akordioaren bere partea betetzen ari da: interes ekonomikoei oztopoak kendu. Honen aplikazio praktiko moduan, besteak beste, Interes Publiko Goreneko Proiektuak, enpresek azpiegitura handiak (zabortegiak, errauste plantak, frakinga edo nahi duten edozer) edonoren eta edozeren gainetik burutu ahal izango dituztela bermatzeko. Eusko Jaurlaritzak ez du atzean presio lobbyrik behar, eurak dira Parkaren lobbya.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]
Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak, polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]
Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]
Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]
Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.
Tesia: Baztango... [+]
Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]
Azken egunak garrantzi handikoak izan dira Bartzelonan, etxebizitzaren aldeko mugimenduarentzat eta espekulatzaileen aurkako borrokarentzat. Urtarrilaren 28an, polizia-armada batek Raval auzoko Massana Zaharrari [zentro sozial okupatua] eraso egin zion goizaldean, aurrez abisatu... [+]
Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.
Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]