Laranjondoari eta etxeko beste zuhaitz guztiei
.jpg)
Manex eta Ximun Fuchs eta Maite Larburu. Hirukote bat oholtza gainean, Amua antzezlanean, maitasunaren gogoetan: “Bi laranja erdi eta hiru bihotz”.
Antzerki obra baterako egindako soinu banda? Edo disko bat antzezlan bihurtuta? Harrigarria egiten zait nola uztartu dituen bi hizkuntzak horren ongi. Antzerkia entzuten ari zara, eta musika ikusten, istorio bera kontatzen, bide ezberdinetatik.
Amu(r) kantua, adibidez, antzezlaneko gidoitik osatutako collagea da. Saltoka, obran aurrera eta atzera eramaten zaituena, teaser baten moduan edo laburpen gisa. Kasu honetan, Carlos Taroncherren klarinete baxuaren dotoreziarekin. Esaldi modernoak eskaintzen ditu jazzera jo gabe. Diskoaren kolore tonalitatea zabalduz doa kantuz kantu.
Erritmoaren arduradun Karlos Arancegui dugu. O kantu erritmikoena dantzagarri izateaz gain, beti bezala bere lekuan mantentzen da. Badaki, bai, gutxirekin kantuari asko ematen.
Larbururen konposizioa eta kantaera ez da esperimentalismoa, baina kategorietan ezin dezakegu sartu. Bertso forma berreskuratzen du Arrailak-en, poesia konkretu artzetarra Igualak Igual-en (kasu honetan Harkaitz Cano lagun).
Ion Celestino gogora ekarriz –zenbatgarrenez lerro hauetan?–, euskal kantuaren inguruan honela zioen: “Anarik nola kantatzen duen: Anari biluzten baduzu, izan liteke beste garai bateko abeslaria...”. Antzekoa pentsatu dut Larburuz. Pop abangoardistan badabil ere, tradiziotik asko du, modu minorretatik. Bedaxagarrek –adibidez– soiltasun eta indarrarekin hartzen du eszena. Zein apaingarri gutxi eta zenbat dotorezia.
Maitasunari buruzkoa da beraz diskoa eta obra. Baina maitasuna zer da? 'Maitasuna da' kantuan ematen digu erantzun bat, akaso konbentzituko ez gaituena, akaso. Hala dio letrak: “...mmmmmmm...”.
Lekuari eman diote garrantzia. Nondik eta nora maitatzen den. Fuchs anaiek ondo dakite lekua izaten eta “lekutik” egiten, letrak dioen moduan. Diskoan leku asko asmatzen dira. Galdera gehiago erantzunak baino, agian: “Nondik balitz?” edo “Hautetsia izan al naiz?”.
Izan ere, maitasunaren gogoeta ezin da laborategian gauzatu. Denok daramagu erantzuna barnean, maitatzeko gure modu egoista, biktimista, pelikuleroa, prestamista, gaupaseroa, peloteroa, inbidiatsua edo interesatua agertzen delako gutxien espero dugunean. Eta Larburuk, Jean Paul Sartre parafraseatuz, argi uzten digu erantzun semantikorik ez dela, izan ere: “Maitasuna ekintzetan gauzatzen duk. Ez emozio eta sentimenduetan... Horiek beren kabuz bizi dituk, joan-etorrian dabiltza”.
PD: Itoizen As noites da radio lisboa kantuagatik soilik, merezi du diskoa eskuratzeak.
ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.
Harritu nau –zentzu onean– proiektu berri honek. Adiera edo zentzu asko ditu hitzak eta Bergaran Aitor Aldanondok harri baten inguruan sortutako honek baditu hainbat. Urteetan hartutakoa –bizitakoa– nolabait atera nahi izan du lan honetan.
Ibilbide... [+]
Eñaut Elorrietaren inguruko dokumental bat egin zutela-eta, Tabakalerara gonbidatu ninduten orain bizpahiru aste. Gustuz hartu nuen lagunarteko estreinaldirako gonbita, baina zinema aretora hurbiltzean jende asko hasi nintzen topatzen; hor Paul eta Itziar, hor Sarri, hor... [+]
Batzuetan elementu asko elkartu behar dira aurreikusi ez duzun emaitza bat ateratzeko. Hori gertatu da nolabait Gernika eta Bermeo artean sortutako Feline taldearekin. Primeros Auxilios punk taldeko Iñaki Baini-k etxean elektronikarekin jolasteari ekin eta maketa batzuk... [+]
"Hemen, errebelazio bat bezala, espazioa eta denbora argiago ikusten dira". Miren Narbaiza bueltan da berriz, eta eskerrak. Eszenak eman duen kantugilerik berezienetako bat da Narbaiza. Kanta berriak nola gobernatzen dituen ikustea besterik ez dago.
Zeren, sortzaile... [+]
Asko poztu nintzen Artza anaiek diskoetxe berria abiaraztearekin bat Barrakos-en maketa –non erosiko nuen, Boga tabernan?– berreskuratu eta biniloan ateratzeko asmoa zutela jakitean. Izan ere, aipatutako maketa –1990koa– gure musika historian oharkabean... [+]
Ez dago beste biderik, gustuko ez duzuna aldatu eta beste zerbait sortzeko apurtu egin behar da: apurtu eta zerotik hasi. Hori izan zen punkaren oinarria; eta horixe bera da Leire Led Infiernok (ahotsa) eta Txerra Bolinagak (bateria) erabaki zutena Piztupunk taldea zena nahita... [+]
Interneten musika entzuten duzunetakoa bazara, ia seguru ezagutzen duzula Kokoroko. Agian uste duzu ezetz, baina hartu segundo bat eta bilatu Abusey Junction. Oscar Jeromeren gitarra riff malenkoniatsua ezaguna egin da Spotify eta YouTube gisako plataformetako algoritmoaren... [+]
Neomak taldeak tradizioaren perkusioa dakar, molde elektroniko zainduarekin. Arrasateko Leire Etxezarreta, Amets Ormaetxea eta Irati Gutierrez, Asteasuko Garazi Otaegi, Zarauzko Eneritz Aulesti, Zizurkilgo Maria Lasa eta Debako Alaitz Eskudero dira zazpi kideak. Denak dira... [+]
1988an, Euskal Herrian gazteria punkean eta RRVan buru-belarri murgilduta zegoen garaian, Bilbo eta Santurtzi artean La Secta taldea sortu zuten ozeanoz bestaldeko –antipodak barne– musikari so egiten zioten lau gazte ausartek; haietako bat zen La Herencia de los... [+]
Searching for sugar man bezalako istoriorik ez du emango Euskal Herriak. Gutxitu eta gutxietsiak, zer egingo diogu. Baina herri txiki –eta infernu handi– honek eman ditu hainbat mito, itzaletatik agertu eta itzaletara itzultzen direnak.
1980ko hamarkadan eduki... [+]
Arrasateko Perlata taldea ez da, bada, ia inorekin ezkontzekoa. Haien bide propioa egiten dihardute 2015etik, inguruan zer egiten den begiratuta bai, baina norabide eta erritmo propioan, eta ez lasaian, hain justu. Disko eta kilometro dezente daramate bizkarrean. Harritu nau,... [+]
Krisi pandemikoa ere izan da birsortzeko aukera berri bat, halaxe erakutsi du Usurbilgo Odolaren Mintzoa taldeak. Normaltasunari iseka egiten dion lana, su txikian ondu dute Hauskor Andoaingo Garate estudioetan. Kaki Arkarazoren laguntzarekin findu diren 8 kanta biltzen... [+]
Gutako edozein, gutako bakoitza isla bat gara ezinbestez, mehatxuz, aukeraz eta bestelako bizidun ugariz inguratutako itsaso erraldoian igeri egiten. Lan ederra daukagu gure flotazio-marra propioa kudeatzen, alboetatik etortzen zaizkigun olatu, uhin eta bestelakoen artean zer... [+]
Azkenean egin du. Azkenean, urtetako ibilbidearen ostean, Odei Barroso bertsolariak atera du bere bakarkako lehen lana. Tira, bertsolaria ez. Raplaria baita bertsolari izan aurretik. Baina bertsoaren jakintza ondo baliatuta dator, esatekoak zituenak errimaz esateko eta... [+]