Azken perediküa
Eteten ari naiz euskal komunikabideetan ditudan maiztasun jakineko kolaborazioak. Hiru hamarkada luze daramat paperean, irratian nahiz telebistan iritzia ematen, beti ere herrigintzari aukerak bilatu nahian, liskar hutsetik harago. Ez da lehen etena, noizbehinka egin izan ditut aldi batekoak; baina oraingo hau izan daiteke eten betirakoa.
Badut arrazoi zuzen bat. Ordezkaritza instituzional berri bat hartu dut aurtengo udan, eta halakoetan nire araua da alor publikoan ahots pertsonala isiltzea, ordezkatuei zor diedan errespetuz. Baina, zeharkako eragin batzuk ere nabari ditut, iraupen mugatua duen konpromiso hori baino luzeagoak.
80ko hamarkada amaieran iritzi-emaile hasi nintzenean jende gutxi zegoen euskaraz horretan jarduteko; gaitasuna eta ausardia, biak behar ziren eta artean ez zeuden sobrante. Aldiz, egunotan irakurri dut bagarela 15.000 txiolari aktibo euskaraz, eta urtean 2,5 milioi txio argitaratzen ditugula. Badago hor iritzia emateko gogoa!
"Niretzat iritzi-emaile lanean zati handiena ez da izan idaztea edo esatea, baizik eta irakurtzea edo ikus-entzutea, iritzi propioa sortzeko"
Aukera egonda, komunikabideek profitatu egin dute erruz handitzeko iritzi tarteak, bereziki tertuliak. Eta irudipena daukat ugaritasunarekin nolabaiteko hutsaltzea ere etorri dela: azkarrago esan behar da dena, eskatzen da solaskidea zirikatzea eta ikuskizuna elikatzea, audientzia helburu. Hala ere, iritzi pieza bikainak eta tertulia aberats asko aurki daiteke euskarazko komunikabideetan. Gero eta zailagoa da, niretzat behintzat, ekarpen esanguratsuak egitea.
Bestalde, adina ere pilatzen ari zait. Wikipediaren arabera sartua nago ‘zahar gazteak’ multzoan eta, poliki bada ere, apalagotzen ari zait egunerokoa zelatatzeko neukan grina. Niretzat iritzi-emaile lanean zati handiena ez da izan idaztea edo esatea, baizik eta irakurtzea edo ikus-entzutea, iritzi propioa sortzeko. Urteetan izan naiz albistegien menpeko, eta boladatan nekez hasten nuen eguna egunkari pare bat orrazteke. Orain libreago nabil, neurri handian sare sozialei esker, baina grina ez da lehengoa eta gaiak pasatu egiten zaizkit, asko axola gabe. Aspertu samar ere banago agenda komunikatibo derrigorrezko batekin ibili beharraz, amorrua ematen dit ikusteak nola eramaten gaituzten gai batetik bestera nahieran, komeni dena monotema bihurtuz komeni ez dena ezkutatzeko. Ahal dudan heinean nik erabaki nahi dut zerk kezkatuko nauen eta zerk poztuko.
Honenbestez banoa predikarien pulpitutik, seguruenik betirako. Urteotan gaizki esanak barkatu. Aio.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]