Berari aldaketak asumitzea kostatzen zaiola aitorturik, jendartean hain errotua dauden hainbat ohitura aldatzeko asmoz sortu zuen Kalaka proiektua Ilazki Gainza Giraldok (Donostia, 1986). Nerea Uria Gigorro lankideak eta biek aholkularitza, diseinua, komunikazioa eta formakuntza feminista eskaintzen dituzte. Motxila lan esperientzia eta konfiantzaz beterik, ilusioz begiratzen du aurrera Gainzak.
Kalaka, kalakarako tresna bat baino gehiago da ezta?
Saiatzen gara! Komunikazioa eta berdintasuna ardatz harturik zerbitzu batzuk eskaintzen hasi ginen orain dela sei urte. Denborarekin ordea, egoera eta beharren arabera, zerbitzu horiek zehazten eta garatzen joan gara eta azken urteetan berdintasun planak, formakuntzak, aholkularitza, komunikazioa eta diseinua eskaintzen ditugu, besteak beste. Uztargarriak diren edo uztargarriak egiten ditugun arlo ezberdinak dira. Mimoz egiten dugu lana. Bezeroa enpresa handia edo txikia izan, kooperatiba hasi berria edo komunikabidea, gure jarrera berdina izan ohi da. Taldera egokitu eta haien helburua betetzeko egiten dugu lan.
2015ean sortu ginenetik urte bakoitza erronka eta sorpresa ezberdinez beterik agertu zaigu. Gure aldetik dena ematen dugu, denak aurrera egin dezan. Garapen bidea oso polita izaten ari da, aberatsa, baina baita gogorra ere. Iaz, adibidez, Pausso izeneko egitasmoa garatu genuen Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat, beste kooperatiba batzuekin elkarlanean. Txiki sentitzen ginen horretarako, baina lortu izanak konfiantza handia eman digu.
Gero eta talde gehiago daude halako zerbitzuak eskaintzen. Zaila da lekua egitea?
Bai, oso zaila da. Gu oso txikiak gara, bi lagun besterik ez. Baina gainontzekoekin elkarlanean aritzeko gogo eta beharra sumatu dugu hasieratik. Lehiaren izenean ateak itxi ordez, eskuak batuz ateak zabaltzen direla uste baitugu. Horrez gainera, gurea proiektu feminista izango zela argi genuen hastapenetik, eta osasun izurriteak hain modan jarri duen “bizitza erdigunean” leloa hasieratik aplikatzen dugu. Hori da gure oinarria. Norberaren erritmoak errespetatzen ditugu, izan lankideenak ala bezeroenak, ez dugu inor ez ezer bazterrean uzten. Eta uste dugu bezeroak hori sumatu eta eskertu egiten duela.
2017an elkar entzun eta laguntzeko helburua duen Ekion emakume ekintzaileon sarea sortu genuen, gure arteko iritzi, aholku, euskarri, baliabide eta esperientzien trukaketak euskaraz egin ahal izateko. Gure proiektua garatzerakoan faltan sumatu genuen espazioa da. Emozioek garrantzia handia dute lan honetan. Norbere emozioei helduta doa edozein proiekturen garapena. Sentimenduek edozer baldintza dezakete. Beraz, elkarren eta norberaren zaintzari garrantzia ematea ezinbestekoa da Kalakan.
Zein da formakuntza feministaz duzuen esperientzia?
Azken urteetan modan jarri dela dirudi. Gaia normalizatu egin da eta politikoki zuzena da berdintasunaren alde egitea, baina zoritxarrez errealitatea bestelakoa da. Formakuntza saioetan erresistentzia askorekin egiten dugu topo. Beti uste dugu besteak direla matxistak eta gurea jarrera egokia dela. Halako saioetan, ordea, berehala ohartzen gara oker gaudela. Gaur egun, kontzientzia feminista izatea ez da nahikoa. Enpresa edo erakundeekin jarduten dugunean, entitatearen marka ahaztu eta bertako langileekin, pertsonekin aritzen gara. Enpresak baino pertsonok ekin behar dugulako. Hortik hasten da aldaketa.
Emakume zuri eta mendebaldarrok ere baditugu pribilegioak…
Horren inguruan ezagutza falta handia dagoela esango nuke. Batzuetan ez dakigu pribilegio horiek zein diren ere, baina ezin ditugu inola ere alde batera utzi. Elkarrizketarako hutsunea sumatzen dut nik. Topaketa handietan, mahai-inguruak eta eztabaidak ematen dira, baina egunerokoan ez dago horrelakorik. Sare sozialetan ere bakoitzak gurea botatzen dugu, pantailak eskaintzen duen distantziatik, baina non dago parez pareko solasaldia? Horrek eman ohi ditu fruituak. Kontzientzia izatetik harago urratsak emateko hautua egiteko eta bidea zinezkoa izan dadin solasaldiak behar dira. Pribilegioen kontua erresistentziaz beterik baitago. Hala ere, zu eta ni honen inguruan aritzea, ondoren norbaitek irakur dezan, bada zerbait.
Hezkuntzan jartzen da pisua baina harago ere badago zer eginik, ala?
Eskoletan eta ikastoletan berdintasun planak garatzen ditugunean “ezin dugu dena egin” esan izan digute, eta egia da. Berdintasun plana dago batetik, baina baita ingurugiroa, euskararen zabalpena, inklusibitatea… Borondate ona ikusten dugu hezkuntza zentroetan, baina gainezka daude. Hezkuntzatik kanpo ere badago non eta nola ekin gainera! Aisialdian, etxe barruan… Haurrei liburu bat eskaintzean, idazlea emakumea izan dadin saia gaitezke, gauza bera film edo telesailekin. Emakume sortzaile ugari dago, erreferente bilaka ditzagun bada! Denona da ardura.
Edozein talderentzat balio dute berdintasun planek?
Entitate bakoitzaren egoerara egokitzen gara. Enpresa txikiek, adibidez, ez dute derrigorrez berdintasun plan handi bat egin behar. Askotan saio batzuekin nahikoa izaten da. Asko aurreratu daiteke txikitik hasita, tailer praktiko gutxirekin. Gogoa duenak egiten du ahalegina. Taldean kafea hartu ostean kikarak garbitzea eta bileran hitza errespetatzea, adibidez; tontakeriak dirudite, baina oraindik ere hauxe da errealitatea Euskal Herrian ere.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Askotariko edoskitze ereduak ikusarazten ditu Todas las lactancias (Txalaparta) liburuak. Erakundeek bularra ematea gomendatzen dute, baina ez dituzte nahikoa baliabide eskaintzen eskubide hori bermatzeko. Ondorioz, edoskitzea nahi dutenek zein biberoia ematea erabakitzen... [+]
Fernanda Callejasek, Tatiana Romerok, Leo Bueriberik eta Vanessa Uyiguosak parte hartu dute Pikara Magazinek antolatutako "Emakume migratuen lana eta egoera ekonomikoa" eztabaida-mahaian.
Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]
“Ikertzaileen esperientziak komunikabideekin eta sare sozialekin duten harremanean” izeneko txostena argitaratu du FECYTeko Science Media Centre Españak (SMC), EHUko Gureiker ikerketa-taldearekin lankidetzan egindako inkesta batean oinarrituta. Emaitzen... [+]
Erasoen aurrean “kikilduko ez direla” eta "nazkaturik" daudela adierazi dute Lezo eta Errenteriako feministek eta autodefentsa feminista eta ekintza zuzena aldarrikatu dituzte.
Baztango Madame Birrots taldea emakumez osatuta dago. Landa eremutik eta ikuspegi feministatik mintzo dira.
Tabernan zaude, barran, eskatu nahian. Mostradorean beste pertsona batzuk ere berdin. Laster izango da zure txanda, baina zuri tokatu arren, zerbitzariak ez dizu galdetu ea zer nahi duzun, salto egin dizu eta zure atzean etorri den gizona atenditu du. Ergel aurpegia geratu... [+]
Bilbon bazterkeria arriskuan dauden kolektiboekin lanean aritu nintzen bost urtez, arrakala digitalaren inguruan, batez ere emakumeekin. Bidean, bortizkeria matxistekin eta beste arazo askorekin aurkitu nintzen. Oso modu organikoan, indarkeria matxista pairatzen zuten... [+]
Bukatu da (bukatzen ari da) tomatearen sasoia eta unea aprobetxatu nahi nuke uda honetan izandako kezka eta amorruak orriotara ekartzeko.
"Oñatiarra da, karisma handia du, baita babes soziala ere", seinalatu dute idatzi batean, sare sozialetako kontu berri baten bidez hedatu dena. Leku ugaritako neska gazteak elkartu dira salaketa egiteko. EITBk bertan behera utzi du, kautelaz, pertsona hori ageri... [+]
Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]