Egia

EOrain bi urte ozono-zuloa desagertu zela azaldu zen albistegietan. Antza, 2019an mende honetako daturik onenak neurtu ziren eta itxaropena pizteko baino gehiago, baieztapen zientifiko gisa saldu ziguten berria. Edozein ikaslek daki zientzian datu batek ez duela ezer ere adierazten bere horretan eta ondorioak atera ahal izateko datu-sorta zabala behar izaten dela; hortaz, albisteak harritu egin ninduen. 2020an, berriz, kontrakoa gertatu zen. Neurketen arabera, mende honetako zulorik handienetakoa egin zitzaion ozono geruzari, eta aurtengo datuak ez dira hobeak izan.

"2012an, izotz urtze handiena gertatu zen urtean alegia, analisi fatalistak egin zituzten hainbat zientzi estamentutatik"

Iaz eta aurten gertatutakoak normaltzat jotzen ditut, jakina baita ozonoaren deuseztatzea sortzen duten substantziek atmosferan dirauten bitartean ozono-zuloak gurekin jarraituko duela, hauen bizi iraupena ehunka urteetakoa baita kasurik gehienetan.
Hala ere 2019an egindako baieztapenaren inguruan beste irakurketa bat egitea komeni da. Hego Poloa babestutako eremua da 1959an sinatutako hitzarmenari esker, eta honen arabera ezin izan dira ustiapen komertzialak planteatu. Baina jakin badakigu bertan urrea, zilarra, uranioa, beruna, nikela, petrolioa, gasa, mineral arraroak eta beste hainbeste altxor gordetzen direla izotzaren azpian, eta hori mokadu desiragarria da multinazionalentzat.

Hitzarmena hor dago, baina baita Antartikako lurren gaineko burujabetza eskaera eta hitzarmenaren eguneraketaren eskaera ere. Testuinguru horretan ulertu beharko genituzke arestian aipatu analisi interesatuak.

Antzeko egoera gertatzen da Ipar Poloan, bertan urtero gertatzen den izotz galerak bide eman baitiezaioke nazioarteko nabigazioari. 2012an, izotz urtze handiena gertatu zen urtean alegia, analisi fatalistak egin zituzten hainbat zientzi estamentutatik, hamar edo hogei urteetan izotzik ez zela izango iragarriz. Kasu horretan ere, ondorioak azkarregi atera zirela uste dut, egoeraren larritasuna beste era batera eman izango balitz, analisi fatalistak deskalifikatzen dituztenen jarduna oztopatuko litzateke. “Gezurra da 2012an esaten zena”, “Ikus azken bizpahiru urteetan gertatzen ari den izotz errekuperazioa”, eta antzeko iritzi interesatuak 2012an egindako analisietan oinarritzen dira. Dena den, egia da urtero uda amaieran gertatzen den izotz urtzea mendeetan gertatu denaren batez bestekotik gora segitzen duela, eta hortaz berotegiari aurre egiteko neurriak erabat justifikatuta daudela.

Egia zientifikoak datuak behar ditu eta horiek lortzeko askotan denbora behar da.


Azkenak
Maiatzaren 10ean Sorionekuak ekimenak zubi eta ate zeharkatuko ditu euskara nafar guztiona dela aldarrikatzeko

Goizez Nafarroako zubirik esanguratsuenak jendez beteko ditu Sorionekuak dinamikak. Arratsalderako mobilizazio herritarra deitu dute Iruñeko Kostarapea parketik Alde Zaharreko Takonera parkeraino.


Udalek espresuki euskaraz jardutea baliogabetu du Gorenak

EAEko udal legearen euskararen arloko zenbait artikuluren aurkako epaia eman zuen Justizia Auzitegi Nagusiak 2023an, eta orain Gorenak berretsi du. Eusko Jaurlaritzak ez du garaiz aurkeztu epaiaren aurka egin zezakeen helegitea.


2025-04-11 | ARGIA
Lekeitioko musika bandaren zuzendariak jazarpen salaketak jaso ditu

Lekeitioko Udalak jakinarazi du bandako zuzendariak tratu txarrak eman izana jaso dutela, hainbat testigantzaren bidez. Udalak azaldu du, Eusko Jaurlaritzaren aholkuak jarraituta, hainbat pauso eman dituztela, besteak beste, zuzendariarekin hitz egin, eta testigantzak jaso... [+]


Turismo bidaiak antolatu ditu Israelgo Armadak Siriari lapurtutako lurretan

Zibilentzat antolatutako txangoak igande honetatik aurrera egin ahal izango dira, printzipioz astebetez, eta egunero bi ateraldi antolatu dira. Sarrerak berehala agortu dira.


Erdi Aroko emakume kopistak

Orain arte uste izan dugu Erdi Aroan eta inprenta zabaldu baino lehen liburuak kopiatzeaz arduratu zirenak gizonezkoak zirela, zehazki, monasterioetako monjeak. 

Baina Bergengo (Norvegia) unibertsitateko  ikerlari talde batek ondorioztatu du emakumeak ere kopista... [+]


Italiar sukaldaritza ez da existitzen

Florentzia, 1886. Carlo Collodi Le avventure de Pinocchio eleberri ezagunaren egileak zera idatzi zuen pizzari buruz: “Labean txigortutako ogi orea, gainean eskura dagoen edozer gauzaz egindako saltsa duena”. Pizza hark “zikinkeria konplexu tankera” zuela... [+]


Salaketa jarriko du Ertzaintzaren tiro baten ondorioz barrabila galdu zuen gizonak

Ospitaletik irten eta berehala prentsaurrekoa eman du Iker Aranak, Errekaldeko gaztetxearen aurrean. Gaztetxearen desalojoan ertzainek "neurrigabeko indarkeria" erabili zutela salatu du, eta salaketa hurrengo egunetan aurkeztuko du.


Aposapo + Mäte + Daño Dolor
Hutsuneak

Aposapo + Mäte + Daño Dolor
Noiz: apirilaren 5ean.
Non: Markina-Xemeingo Akerbeltz Gaztetxean.

---------------------------------------------------------

Erosketetarako orgatxoa barazkiz beteta egin dut gaztetxerako bidea, eta haiek mozten eman dugu iluntzea... [+]


2025-04-11 | Estitxu Eizagirre
Bertso eta pilota zaleentzat saio berezia Zumarragan larunbatean

Gipuzkoako Euskal Pilota Federazioak 100 urte betetzen ditu aurten. Ospatzeko antolatu dituen ekitaldien artean dago apirilaren 12an Zumarragan egingo den bertso saio berezia. Pilotari bat arituko da gai-jartzen, eta pilotarekin harremana duten Gipuzkoako lau bertsolari kantuan... [+]


2025-04-11 | El Salto-Hordago
“Gatazka eta abusua ez dira gauza bera”, feminismoko eztabaidei heltzeko

Laura Macayaren liburua ekarri du euskarara Katakrakek. Amaia Astobizak itzuli du, feminismoaren baitako eztabaidak ireki eta beste begirada batzuetatik ekiteko helburuarekin.


Palestinaren alde mobilizatu diren 300 ikasleri bisa kendu diete AEBek

Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.


2025-04-11 | Irutxuloko Hitza
Helena Tabernak irabazi du Giza Eskubideen Zinemaldiko Saria

Helena Taberna zinegileak jasoko du aurten Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldiaren Saria. Sariaren entrega ostiralean, apirilak 11, 20:00etan Viktoria Eugenia Antzokian ospatuko den bukaera emanaldian izango da.


Eguneraketa berriak daude