Salbamendurako letrak
.jpg)
Denonartean, 2020.
Liburuaren hitzaurrean autoreak berak eta itzultzaileak kontatzen dute bigarren horrek aukeratutako 112 poemen antologia aurkituko dugula. Zenbaki hori da larrialdietan erabiltzen duguna. Arriskuan gaudenean laguntzarako telefono unibertsala. Salbamendurako poemak dira, beraz, Begoña Abad de la Parterenak.
Gustatu zait argitalpenak jatorrizko hizkuntza, gaztelania, eta euskarazko itzulpena jasotzea. Modu desberdinetan irakurtzeko aukera ematen digu: lehenengo osorik gaztelaniaz eta gero dena euskaraz edo poemak banan-banan bi hizkuntzak tartekatuz. Azkenengo modu hori aukeratu dut eta gustura aritu naiz jolasean: itzultzaileak nola pentsatu, esan eta idatzi duen kontrasta daitekeelako jatorrizko hizkuntza ezagutuz gero. Zein soinu ematen dion hizkuntza bakoitzak eta nola edo nora iristen diren poemok.
Antologiaren egileak proposatutako ordena jarrai daiteke edo liburua zabaldu eta parean egokitu den orrialdea irakurri. Azken hori izan da nik hautatutakoa. Poema batzuk bi, hiru eta lau aldiz irakurri ditut. Beste batzuk behin eta ez ditut ongi gogoratzen.
Eguneroko gauza txikiak eta mezu sakonak nahasten dira. Poema batzuk deskribatzaileagoak, narratiboagoak dira, beste batzuk aldarrikapen zuzenekin osatuta daude. Hausnarketez josi ditu hitzak eta borborka darie maitasuna; bere buruari, inguruari eta bizitzari. Politika, desobedientzia, murrizketak bezalako hitzak irakur ditzakegu. Paradisua, infinitua, duintasuna eta barkamena bezalako ideia abstraktuagoak ere badaude.
Idazle eta poeta izateaz hausnartzen du Eta zer… poeman, eta Gloria Fuertesen poemaren bat ekarri dit gogora. Galdera erretorikoak, bere identitatearen inguruko galderak, zalantzak eta baieztapenak egiten ditu.
Topikoa izango da istorioek salbatzen gaituztela esatea, baina ideia hori defendatzea gustatzen zait, nahiz eta Manifiesto por la lectura (Irakurketaren aldeko manifestua) liburuan Irene Vallejok askoz hobeto azaltzen duen. Udarako maletan etorri da azken hori ere. Bikiniz, kuleroz eta liburuz bete dut motxila. Errazagoa litzateke liburu elektronikoa eramango banu; espazio txikiagoan letra gehiago eraman ahal izateko. Baina papera eramatea gustatzen zait eta aurten zeharo asmatu dut aukeraketarekin. Eta zuek, zer irakurri duzue uda honetan?
Otsailaren 23an abiatu ginen Zaragozara (Aragoi) lagun bat eta biok. Bera Haur Hezkuntzako maistra eta ni literatur dinamizatzailea. Album! elkarteak (haur eta gazte literatura argitaratzen duten argitaletxe independenteak biltzen dituen egitura) antolatutako ikastaroak gure... [+]
Konturatu orduko apirila joan da, bere intentsitate eta kolore guztiekin. Egun beroak, epelak eta hotzak utzi dizkigu. Ostadarra eta izotza. Euri jasak eta bero sapa. Jaio berri diren arkume apurrak belardian dabiltzan bitartean, labanak eten egin du bizitza eman duten hiru... [+]
Martxoaren amaieran Donostiara etorri zen Amador Fernández-Savater bere liburu berria aurkeztera: Capitalismo libidinal [Kapitalismo libidinala]. Bisita labur batek mami handia izan dezake. Madrilera itzuli aurretik elkarrizketatu genuen, harilkatuz politika,... [+]
Ramon Oleagak eta Jose Mari Esparzak egina, 300 mapa dakartza Imago Vasconiae izeneko bildumak eta Interneten ere kontsultagarri dago. Euskal Herriaren historiaren bilakaera irudikatzeko eta "ikerketarako jatorrizko materiala izateko" ezinbesteko tresna sortu dute... [+]
Jose Mari Esparza idazle, editore eta ekintzaile menderaezinak bere lanerako txokoan hartu gaitu, Altaffaylla Kultur Elkartea eta Txalaparta argitaletxearen sorlekuan, liburuz inguraturik. Gaztetan 20 urtez aritu zen Luzuriagaren Tafallako fabrikan lanean eta orain berriki... [+]
Abenduaren 1ean inauguratuko dute Gasteizko Alde Zaharrean Eva Forest Liburutopia kafe-liburudenda. Proiektua “pentsamenduaren eta kulturaren hedapen eta gozamenerako topalekua” izatea nahi dute bere bultzatzaileek. Hilabeteko programazioa aurkeztu dute jada... [+]
Akelarre saiakera argitaratu zuen 2021ean, eta, iaz, berriz, perla urregorrizko bat: Elurzuriren hiru heriotzak. Grimm anaien ipuin ezaguna berridatzi zuen, eskuizkriburik zaharrena abiapuntu harturik, Grezia zaharreraino joanez, eta Elurzuriren istorioko zenbait elementuri... [+]
Euskal idazle eta irakurleentzat sortutako sare sozial libre berria da Paperjale.eus. Irakurritako liburuak erregistratzeko aukera ematen du, puntuatu, kritikak eta iruzkinak egin… Abaraskak sortu du, software librea, euskara eta Fedibertsoa sustatzen dituen taldeak. Ez... [+]
Zer eta zertarako da espetxea? Zer zigor kodea? Zeri esaten diogu birgizarteratze? Kartzelak present dituen herri honetan, nago gutxi hitz egiten dela beronen eraginaz eta zigorraren kulturaz. Milaka herritarren errealitatea dena, hormez kanpoko errealitatetik hain urrun. Preso... [+]
Naufragioaren aztarnategi edo porrot egindako proiektuen nolabaiteko antologia ei dugu Angel Errok (Burlata, 1978) argitaratu berri duen olerki bilduma. Izenburua bera atentzioa emateko modukoa da: Poema liburu bat –irakurtzeko jarraibideak– (Erein, 2022). Liburua... [+]