Otsoaren aurrean ez zaudete bakarrik
Azteka Inperioaren mendekotasun kolonialaren 500. urteurrenean, ordezkaritza zapatista bat Europa bisitatzen ari da. Helburua: mugaz gaindiko sareak sortzea eta ikuspegi orokorra izatea. 421 deituriko eskuadroia ez da sinbologiazko hizkietan gelditu. Lau emakumek, bi gizonek eta 'beste' batek (otroa, esaten dute zapatistek gazteleraz) osatutako taldeak, hainbat ikasgai eman dizkigu egun gutxi hauetan.
"Borroka berdinak egiten ari gara". Hitz horiekin agurtu gintuen zapatisten bozeramaile batek Basileako kanpalekuan. Abuztuaren 27-29 bitarte, elkarren borroka eta iraultza txikiak ezagutarazteko parada izan genuen. Hitz apalez eta kidetasunez, zapatistak ez baitzaizkigu irakastera etorri, nola borrokatzen dugun ikustera eta entzutera baizik, gero bueltan beraien herrian kontatzeko.
Lehenengo ekintza epaiketa feminista da, egitura patriarkalen menpean dauden guztiek aukera dute egileak eta zapalkuntzak publikoki salatzeko. Emakumeek eta genero disidenteek hainbat hizkuntzatan egin zituzten salaketak. Lupita, Yuli, Ximena, Carolina, Mari Jose, Bernal eta Felipe begira, entzuten, beren kaieretan apunteak hartuz.
"Zapatistak ez baitzaizkigu irakastera etorri, nola borrokatzen dugun ikustera eta entzutera baizik, gero bueltan beraien herrian kontatzeko"
Handik Jurako mendietara joan ziren eskuadroiko zazpi kideak, eta beste bi egunez Zürichen izan genituen solaskide. Hitz gutxikoak zirela esan ziguten zapatista emakumeek, ekintza edo praxi zaleak direla gehiago. Baina esandako hitz gutxi eta xumeetan eman zizkiguten zertzelada ederrak... Beren borroken eta egiteko moduen adibide praktikoak kontatu zizkiguten. Nola parte hartzen duten antolaketa politikoan eta gizarte mailan. Patriarkatu hitza aipatu gabe biolentzia estrukturalari nola egiten dioten aurre. Galderen tartean, ihes egiten zioten gure borrokari buruzko proposamenik egiteari: “Zuek bilatu behar duzue zuen bidea. Asko poztu gaitu emakume askok borrokan diharduzuela ikusteak. Baina konturatzen gara ze zaila den antolatzea eta horregatik gure mezua: ez zaudete bakarrik”. Hori esatera ere etorri gara bidai honetan…
Beste hitzaldi batean, honakoa galdetu zien batek: Ze abantaila eta desabantaila ikusi dituzue zuen eta gure egoeraren artean? “Zuek otsoa oso hurbil daukazue eta horrek borroka eta antolaketa zailtzen du, guk otsoa aspalditxo aldendu genuen”. Zapatistak sistema kapitalistatik kanpo eraiki zuten autonomiari buruz ari ziren. 1994. urteko altxamenduaren ondoren herritik eta herriarentzako eraiki eta autogobernatzen baitute, otsoarengandik urrun…
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]
Mundu mailako ekonomiak gorakada nabarmena izan zuen COVID-19aren ostean. Orain, baina, gorakada hori agortze-fase batera heldu den zantzuak agerikoak dira, krisi klimatikoak nabarmen baldintzatuta: munduko potentzia nagusien ekonomiaren hazkunde-tasa murrizten ari da,... [+]
Nire lehendabiziko poema liburua argitaratu nuenean errezitaldi bat ematea eskaini zidaten unibertsitate batean. Musikariak dirutan kobratu zuen eta niri Jorge Oteizari buruzko liburu bat eman zidaten, hartu ez nuena, baneukalako etxean. Horixe izan zen onartu ditudan eskaera... [+]
Ekainean jarri du martxan Bilboko Udalak Emisio Gutxiko Eremua, irailera arte isunak jartzen hasiko ez bada ere. Neurri horrek auto zaharren sarrera mugatuko du Bilboko zabalgune burgesera astelehenetik ostiralera. Hasiera batean 2000. urtea baino lehen matrikulaturiko... [+]
Badirudi hamasei urteko semea buruhauste handirik gabe ari zaigula batxilergoaren ondotik jarraituko duen bideari buruzko gogoetak egiten. Batean, batxilergoko gai berezien hautaketari buruz hitz egiten digu, bestean, egin beharko dituen pausu administratiboei buruz, galderarik... [+]
Kapitalismoan lana salgai bat da, beraz, ohiko ekonomialarien pentsamoldea jarraituz, eskaintza eta eskariaren arteko orekak bai prezioa, bai kantitatea erregulatu beharko lituzke. Agerikoa denez, hori ez da errealitatean betetzen. Emango balitz, lan harremanak leherraraziko... [+]
Zutabe hau idazteari uko egin behar nioke, baina berandu da. Hauteskundeak izan dira Frantzian. Non dago Frantzia? Bai, hemen goian, iparraldean; baina, munduan, ez dakit oraintxe non dagoen Frantzia, noren zer den. Eta ez dakit noiztik begiratzen diodan ia soilik... [+]
Badator uda, eta horrekin batera, herri, auzo eta hirietako jai herrikoiak. Jaiak beti izan dira aldarrikapen sozial eta politikoen, auzokideen arteko harremanen eta euforia herrikoiaren aterpe. Gure kaleak hartzen dituzte, eta egun batzuez autogestioaren, desberdinen arteko... [+]