Nork garbitzen du zuen etxea?
Etxea garbitzen lagunduko dizuen pertsona bat behar duzue”. Guraso naizenetik, hainbat senide eta lagun tematuta daude aholku horrekin. Nekatuta nagoela esaten dudanean, hori da otutzen zaien irtenbide bakarra: alegia, irtenbide indibiduala, pribatua eta merkantilizatua.
“Laguntza” eta “pertsona” eufemismoak erabili ohi dituzte. “Laguntza” deitzen diote lan prekarizatuari. “Pertsona” esaten dute, “emakume” esan ordez. Emakume horien gehiengoa, gainera, migratu eta/edo arrazializatuak dira; arrazakeriak haien lan aukerak murriztu dituztelako garbitzen dituzte “gure” etxeak. Gainerako emakumeen kasuetan ere erraza da diskriminazio faktore ugari topatzea.
Eta nori laguntzen diete andre horiek? Hain dira kaxkarrak etxeko langileen lan baldintzak, ezen mila euro ozta-ozta irabazten dugun bikoteok aise ordaindu dezakegula “laguntza” hori. Nire ustez, horrek klase ertainen langile kontzientziari kalte egiten dio; etxeko langilea izatea klase adierazlea delako. Familia heterosexualen kasuan, emakumeek bete ohi dute ugazabaren rola: patriarkatuak egotzi dienez lan hori, haien ardura da lana azpikontratatzea. Gizonezko bikotekideekin gatazka lausotzea da erabaki hori hartzeko motibazio bat.
"Hain dira kaxkarrak etxeko langileen lan baldintzak, ezen mila euro ozta-ozta irabazten dugun bikoteok aise ordaindu dezakegula 'laguntza' hori"
Sara Lafuente Funes soziologoaren arabera (irakurri ezazue Katakrak-ek argitaratu duen Mercados reproductivos saiakera), Espainiako Estatuak dituen “etxeko enpleguaren zifra handiek adierazten dute desberdintasun ekonomiko handia dagoela, harreman heteropatriarkaletan sakonak direla eta bizitzari eusteko erantzukizun kolektiborik ez dagoela”.
Lafuente Funesen esanetan, zaintza krisiaren osagai bat da, emakumeek esfera publikora mugitu diren bitartean, gizonek, estatuek eta jendarteak ez dutela esfera erreproduktiboari arreta jartzeko mugimendu handirik egin. Hortaz, zaintza ardurek feminizatuta jarraitzen dute, baina sistema ekonomikoaren bazterretan konpontzen dira: izan gainkarga, tentsio eta gatazka handiarekin; izan beste emakume prekarioak azpikontratatzearen irtenbidearekin.
Baina emakume feministontzat, azken irtenbide horrek ez du (edo ez luke) gatazka erabat lausotzen, kontziente garelako (izan beharko ginelako) genero, arraza/jatorri eta klase zapalkuntzak ardaztutako sektorea dela etxeko langileena. Bateragarria al da feminista izatea eta etxeko langilea izatea? artikulua idatzi zuen Beatriz Gimenok 2013. urtean eta argudiatu zuen, besteak beste, norbera bere zikinkeriaz arduratzea oinarrizko eginbehar etiko, feminista eta antikapitalista izan behar duela.
Aipatutako bi feministen ustez, gai honetan erreferente den Amaia Pérez Orozcoren ustez, etxeko langileen baldintzak hobetzea beharrezkoa da, baina ez da nahikoa: zaintza arduren banaketa parekidea sustatzea, zaintza sareen sendotzea eta lan merkatuko dinamikak iraultzea ezinbestekoa da. Iruditzen zait etxeko langile bat kontratatzen duenak (kontzientzia politikoa badu, behintzat) pentsatu beharko lukeela nola lagundu sakoneko eraldaketa horietan. Etxeko langileen borroka babestea izan beharko luke lehenengo pausoa.
Artikulu honek idaztea deserosotasun puntua eragin dit. Eztabaida honetan zaila da emakumeak jomugan ez jartzea. Horregatik, irakurtzen didazuen gizon ezkertiar eta profeministei bota nahi dizuet azken interpelazio zuzena: zenbat aldiz atera da gai hau zuen militantzia kideekin, kuadrilakoekin edo eskolako beste aitekin solasean?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Azken urteotan, industria politikaren kontzeptua hainbat mailatan indarrez berragertu da. Neoliberalismoaren mailua izandako erakundeak, Nazioarteko Diru Funtsak, gaur egun zera azpimarratzen du: merkatuek baliabideak modu eraginkorrean esleitzeko eta arazo horiek konpontzeko... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]
Zalantza asko izan ditut, meloia ireki ala ez. Ausartuko naiz, zer demontre! Aspaldian buruan dudan gogoeta jarri nahi dut mahai gainean: ez da justua erditu den emakumearen eta beste gurasoaren baimen-iraupena bera izatea. Hobeto esanda, baimen-denbora bera izanda ere, ez... [+]
Mundu mailako erasoaldi inperialista betean gaude, mendebaldeko burgesiak gidatuta. Ofentsiba inperialistak hartu duen forma gerrarena da, aldaera guztiekin: gerra ekonomikoa, gerra kognitibo eta kulturala, lawfarea; eta, noski, gerra militarra. Mendebaldeko inperialismoak... [+]
Beste detektibe triste baten telesail bat ikusi berri dut. Eskoziako irla urrun batean gertatzen dira trama guztiak. Badakizue nola funtzionatzen duten fikzio horiek: hildako asko, jende arrunta baina ez hainbeste, eta paisaia berde iluna. Oraingo honetan duela urte pila bat... [+]
Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]
Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Bizitzak dena inguratzen du, mugatua eta hauskorra da. Bizitza onak bizitzeko, gorputzak zer egin badakiela iruditzen zait, buruak ordea, nahiz eta jakin (ondo informatuta dagoenean), askotan gorputza nahita isiltzen duela ikusten dut. Isiltze horretan burua beste buru... [+]
Eroso gaude ingurunea gure egoera fisiko/emozionalera egokitzen denean. Besteak ni kontuan hartu nauenean, izan gizaki bat, objektu bat, espazio bat. Erosotasunaren klabea produktu eta espazio diseinuan beharrizan handi gisa sartu da, erosotzat jotzen dena erosgarria delako... [+]