Umorea eta geure buruaren ezagutza

Mundua ulertzeko ipuinak | Egilea: Eloy Moreno | Itzultzailea: Fernando Rey Escalera | Ilustrazioak: Pablo Zerda | Denonartean, 2021

Izenburuak iradoki dezake liburu honek helburu praktikoa duela, bertako ipuinek erabilera nagusiki instrumentala (formatzailea) dutela, eta alde horretatik mesfidantza puntu batez barneratu nintzen ipuinon irakurketan.

Hasieratik, baina, sorpresa atsegina izan dudala aitortu behar dut. Egileak –gure artean ezaguna izan daiteke aurretik argitaraturiko Ikusezin gazte literaturako obragatik– herri ipuinetatik abiatuta, berak “antzinako ipuinak” dio, hauen aldaera berria eta gaurkotua egin du: “Gaur egungo denboretara egokitu nahi izan ditut: egoerak aldatu ditut, pertsonaiak, hizkera… baina mamia, mamia betikoa da: mundua ulertzen laguntzen digun hori”.

38 ipuin laburrek osatzen dute liburu hau –bigarren eta hirugarren liburuak iragarrita daude horren amaieran– eta nahiko arin irakurtzen diren piezak dira. Gehienetan gertakari bat kontatzen zaigu amaiera ironiko, barregarri edo harrigarri batekin. Eta amaiera horrek, narrazioaren ondorengo amaierak ematen du zer pentsa, gogoeta egitera bultzatzen gaitu gizakion jokabideez.

Hona hemen, adibidez, Errespetua, liburuko ipuinik laburrena, kontakizunen estiloa eta nondik norakoa argi erakusten duena:
“Emakume bat loreak jartzen ari zen bere senarra zenaren hilobian, eta, agure bat ikusi zuen ondoko hilobian plater bat bete arroz uzten.

Emakumea hurbildu, eta, burlaizez, galdetu zion:

-Egiatan uste duzu zure ahaidea zena etorriko dela arroz hori jatera?

-Bai, jakina –erantzun zion agureak–, zurea lore horiek usaintzera etortzen den egun berean”.

Ipuinak sinpleak dira, irakurtzeko zailtasunik gabeak, eta ez oso luzeak –hiru orrialde gehienez–; alde horretatik oso aproposak dira egileak proposatzen duen bezala egunero pare bat irakurtzeko, baina baita ere arratsalde batean, lasai asko, liburuko kontakizun hauekin irribarre egiteko; gehienetan, horixe delako irakurleari sorrarazten dion lehen inpresioa gogoeta egitera ere bultzatzen duten ipuin hauek.

Beraz, liburu oso gomendagarria da beste bati irakurtzeko –zergatik ez ohera doazen haur txikiagoei?– edo norberak une atsegina igarotzeko; hori bai, ipuinok lagunduko digute mundua ulertzen, baina, batez ere, lagunduko digute une goxoa igarotzen.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburuak
2025-01-30 | Iker Barandiaran
Gure iragan eta oinarria testuinguruan

Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025

------------------------------------------------

Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]


Umeek debekatuta dute Debako liburutegian egotea, denboraren zati handienean

6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]


2025-01-08 | ARGIA
Donostiako Hontza liburu-denda itxi egingo dute, erreleborik aurkitu ezean

Donostiako Okendo kaleko liburu-denda mitikoaren lokala salgai jarri dute eta erreleboa hartuko duen talde bat prest agertu ezean, ateak itxiko ditu. Liburu-dendako arduradunek ARGIAri azaldu diotenez ez da erraza izan erabakia hartzea, baina jabeetako batzuek erretiroa hartzeak... [+]


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


Erraldoi eta buruhandien kalejirak lagunduta aurkeztuko dugu ‘Abentura erraldoia’ liburua, ostiralean Donostiako Grosen

Donostiako Gros auzoko erraldoi eta buruhandien konpartsak giroturiko kalejira eta dantza izango ditu lagun, ostiral honetan ARGIAk antolatu duen liburu aurkezpenak: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira aurkeztuko dute Gorka Bereziartua eta Adur Larrea egileek.


2024-10-21 | Garazi Zabaleta
"Haziak" liburua
“Liburuarekin jendea animatu nahi dugu haziak ekoizten hastera”

Hazien munduan buru-belarri ari dira urte askotatik Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal, Haziak liburuaren egileak. Hazien ugalketari buruzko azalpen praktikoez gain, elementu historiko, ekonomiko, politiko eta kulturalak jaso dituzte; beraz, baratzerik ez dutenentzat ere... [+]


Eztizen Artola Iturrate
“Horrenbeste erromantizatu dugunez auzia, ez gara kontziente espetxeak sor ditzakeen ondorioez”

Heldu da eguna: espetxetik aterako dute Ihintzaren aita. Une horixe du irekiera Eztizen Artolaren (Bilbo, 1999) Gurpilak eleberriak (Txalaparta, 2024). Hortik egingo du atzera, aita bisitatzeko kartzelara egiten dituen joan-etorrietan haur motxiladuna hazten, egoeraz jabetzen... [+]


2024-10-09 | Leire Ibar
Jon Gerediaga, Harkaitz Cano eta David de las Heras izango dira Euskadi Literatura sarietako irabazleak

Urriaren 9an Bilbon egindako prentsaurrekoan, Ibone Bengoetxea Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak iragarri ditu aurtengo Euskadi Literatura sarien irabazleetako batzuk.


2024-09-16 | Estitxu Eizagirre
‘Haziak’ liburua irailaren 20an aurkeztuko da, Azpeitiko Elikagunean

Liburuaren lehen aurkezpena irailaren 20an izango da, ostiralarekin, 18:30ean Azpeitiko Elikagunean. Bertan izango dira Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal egileak, Markel Lizasoain itzultzailea, Maitane Gartziandia diseinatzailea eta Dani Blanco argazkilaria. Egileen azalpenak... [+]


Euskal Herriko kartografia historikoa
Mapen lorratza herri baten historian

Kartografiak herri edo lurralde baten ezaugarriak baino askoz gauza gehiago adierazten dituela jakina da. Mapak eskuan konkistatu dira kontinenteak eta eraiki dira inperioak historian zehar, eta eskoadra zein kartaboiez definitu dira identitate kultural eta politikoak. Euskal... [+]


Kronika: 'Liburu ausartak' jardunaldia
Isilak, mutuak, zuriak... eta ausartak

Otsailaren 23an abiatu ginen Zaragozara (Aragoi) lagun bat eta biok. Bera Haur Hezkuntzako maistra eta ni literatur dinamizatzailea. Album! elkarteak (haur eta gazte literatura argitaratzen duten argitaletxe independenteak biltzen dituen egitura) antolatutako ikastaroak gure... [+]


Borrokak eta liburuak

Konturatu orduko apirila joan da, bere intentsitate eta kolore guztiekin. Egun beroak, epelak eta hotzak utzi dizkigu. Ostadarra eta izotza. Euri jasak eta bero sapa. Jaio berri diren arkume apurrak belardian dabiltzan bitartean, labanak eten egin du bizitza eman duten hiru... [+]


Eguneraketa berriak daude