Landare-baratze botanikoa, itsasertzeko ingurune naturalaren erakusleiho
Itsasertzean egotea da Donibane Lohizuneko landare-baratze botanikoaren bereizgarrietako bat. “Bizi-baldintza bereziak dira itsaso ondokoak, eta bertako landareen berezitasunak erakustea da gure asmoetako bat”, azaldu du Jon Sudupe teknikariak. 2008an ireki zituen ateak parkeak, elkarte batek bultzatuta. 2013. urtetik Udalak kudeatzen du landare-baratzea, baina helburuak bera izaten jarraitzen du: itsasertzeko ingurune naturalen dinamikak aurkeztea.
Haizeari eta gatzari aurre egin behar
Lorategi botanikoaz baino, landare-baratzeaz hitz egiten du Sudupek. “Lorategiak loreari baino ez dio egiten erreferentzia, eta pena ematen dit horrek, lorea landarearen zati bat delako, eta batzuk lorerik ere ez dute izaten”, dio. Bada, bi hektareako lur zatia hartzen du landare-baratzeak, eta mila landare espezie inguru topa daitezke bertan. Aipatu bezala, itsasoko espezieek garrantzi berezia dute. “Badira landare batzuk hemen bakarra aurkitzen direnak eta mehatxuan daudenak, itsasertzeko ingurune naturalak presio handia dutelako”. Azken batean, gizakiaren jardueraren eta eraikuntzen ondorioz itsasertzeko ekosistemak murrizten ari dira pixkanaka.
Zeintzuk diren itsasertzeko landareen ezaugarriak? Nabarmenenak haizea eta gatza direla dio teknikariak. “Haize bortitza izaten da askotan itsasoaren parean, eta horregatik, landare edo zuhaitz handirik ez da egoten”. Gatz kantitatea ere landare gutxik jasan dezake, ura galarazten baitie eta horren aurka egiteko egokituak egon behar direlako. “Landareek ur erreserbak egiten dituzte hostoetan, eta morfologiari begira ere txikiak izaten dira, arrastariak, lurretik hurbil egiten direnak eta ez handitasunean hedatzen direnak”, gehitzen du.
Mila landare espezie, bi hektareako baratzean
Itsasertzekoaz gain, bestelako inguruneak ere aurkituko dituzte bisitariek landare-baratze botanikoan. Girondako eta Landetako pinudi berezia, munduko bost kontinenteetako landareak biltzen dituen gunea, landare erabilgarriena –tartean sendabelarrak eta baratzekoak–, eta beste zenbait bilduma. Landarediaz gain, itsasertzeko faunaren inguruko azalpenak ere ematen dizkiete bisitariei. “Landaredia ingurumena orokorki lantzeko abiapuntu bat da ingurumena, fauna eta floraren arteko loturak egiteko, polinizatzaileez hitz egiteko…”, dio Sudupek.
Udaberrian irekitzen dituzte ateak, martxo bukaera aldean, eta urri bukaera arte egoten da zabalik landare-baratzea, udan egunero eta udatik kanpo asteburuetan eta asteazkenetan. Bisitez gain, animazio, tailer eta zikloak ere antolatzen dituzte, eta inguruko eskoletako ikasleen bisitak ere maiz-maiz izaten dituzte.
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]