Ipularra da etorkizuna

  • Espainia aldean ikerketa interesgarri bat egiten ari dira. Soroen edo elgeen inguruan landare jakin batzuen haziak erein dituzte. Landareak ez dira uzta jasotzeko asmoarekin jarriak. Helburua albo mesedeak edo zehar mesedeak sortzea da. Batez ere intsektuak erakarri nahi dira, polinizatzaileak barne, eta haien atzetik txoriak.


2021eko maiatzaren 27an - 05:27
Mitxoletak galsoro baten ipularrean.

Alorrak zenbat eta txikiagoak eta orduan eta emaitza hobeak lortzen dira: intsektu polinizatzaile eta txori gehiago. Nabarmen emendatzen da bioaniztasuna.

Europako Nekazaritza Politika Bateratu berrian argi eta garbi adierazten da nekazaritzaren eta bioaniztasunaren arteko uztarria, eta nekazaritza jardueran lehen aipaturikoa bezalako lanak hartuz gero trukean jasoko den dirulaguntza handiagoa izango da.

Espainian egin den ikerketa hori nekazaritza sindikatu batek sustatu du eta dotore asko dio egitasmoaren arduradun teknikoak: “Naturalki iraunkorrak izateko, aurrera egin behar dugu, ez itxi ateak eta nekazariek egin ditzaketen jarduera onak ikertu".

Horrelako ekimenek ondare naturala eta bioaniztasuna sustatzeko eta zaintzeko aurrerapenak dakartzate, eta era berean klima aldaketaren aurka egin eta ekonomia berdea bizkortzen dute.

Gure inguruko nekazarien elkarteek zer ote diote horrelako ekimenei buruz? Intsektuak, polinizatzaileak, txoriak, ondare naturala, bioaniztasuna, klima aldaketa, ekonomia berdea eta horrelako hitzekin bati baino gehiagori ilea laztuko zaio, eta ez daukanari haserrearen sua piztu eta haren kea urrutitik igarriko zaio.

Soro ertzean landare batzuen haziak zabaltzea eta haien loreak zabaltzen uztea besterik ez da. Baina loreak eta haien polinizatzaileak eta haiek erakartzen dituzten txoriak buruan ere kabitu egin behar baitira...

Soro ertz edo soro bazter ziztrin bat da jendearentzako garai batean ipularra zena. Ipularra horixe da, soroan lan egiteko (gurdiak, idi-parea goldearekin...) inguruan nahitaez behar den landu gabeko zirrindara. Hor hazten ziren bioaniztasuna aberasten zuten landareak, eta askotan zuhaixkak, fruta arbolak eta zuhaitzak ere izaten ziren. Mugak indartzeko hesiak edo landaresiak ere jartzen ziren bestelako animalia laguntzaileak ere erakartzeko: triku, harrapari eta abar.

Ipularra da benetan nekazaritza iraunkorra eta gure eta ondorengoen bizitza kalitatea bermatu nahi dituenak egin beharko lukeena. Uztaren emana bezain garrantzitsuak diren beste emari batzuk ekarriko dituen ipularra. Itelur eta italar ere esaten zaion ipularra.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Landareak
Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta, bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu

Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.


2024-12-23 | Irati Diez Virto
Ez naiz sagua, ezta satorra ere; lursagua naiz

Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]


2024-12-23 | Jakoba Errekondo
Ilarraren entzumena

Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.


2024-12-23 | Garazi Zabaleta
Ekin Dulantzi
Nekazaritzako elikagaien test gunea Dulantzin

Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]


2024-12-16 | Jon Torner Zabala
Euskal Sagardoa
Ipar eta hego, mendeetako tradizioa txapel beraren pean

Euskal Sagardoa Jatorri Deiturak erronka ezarria dio bere buruari: Euskal Herri osoko sagar eta sagardogileak biltzea. “Sagardoaren kultura lurralde osoan dago, eta lurralde osoan mantendu dira sagardotarako sagarrak”, esan digu Unai Agirrek, sor-markaren... [+]


2024-12-16 | Garazi Zabaleta
Ozaetako (barrundia) sagar zuku ekoizpena
8.000 sagar zuku litro ekoitziak, 900 biztanleko herrian

“Aterako dut sagar zuku bat?”. Galdera horrekin hasi da Barrundiako Ekonomatoko kide Koldo Lopez Borobia, Susana Lopez de Ullibarri eta Santi Txintxurretarekin izandako elkarrizketa. Sagar zukuaren bueltan eta sagarrondoz inguratutako lorategian elkartu gara. Hau ez... [+]


2024-12-16 | Garazi Zabaleta
Xiberoko kolektiboa
Baratze kolektiboa Maulen, harreman sozialak ereiteko

Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]


2024-12-16 | Jakoba Errekondo
Txokolate menpekotasuna negozio

Txokolatea kakaotik sortzen da. Kakaoak Theobroma cacao du izena; Theobroma hitzak “jainkoen janaria” esan nahi du. Aspaldikoa da txokolatearen gurtza; jainkoena zena azkar asko egin genuen geure. Euskal Herrian, azukrearekin eta kafearekin batera elikagaien... [+]


Buruan urrea, gehiena akuikulturan ordea

Badira hainbat espezie arrandegietan beti egotera derrigortuak diruditenak. Haien arteko arrain batek dirdira berezia du, urrezko koroarekin begiratzen baikaitu: urraburuak (gazteleraz ere, ezaugarri berari men eginez, dorada-k). Ondoan haien artean anaiak diruditen sorta dago,... [+]


Non dago herria?

Mikro eta makro kontzeptuen arteko muga lausoa da, eta elkarren arteko eragina lausoa izan arren, eragiten du. Baita gugan ere. Arazoa dator lainopeko itsutasunean asmatzen ez dugunean gu geu non gauden, herria non dagoen.


2024-12-09 | Jakoba Errekondo
Errastiko ogia
Ilarretan dilista nafarra

Zeruka, zeru bete on dakar zerukak. Zeruka, magitxa, magintxeta, mihauria, magina, baina, ilar-axala, mantxa, teka edo, ezagunena, leka. Lekak barruan dakarren leka-gauza, leka-bihia, lekalea edo lekazia bezalako jaki ederrik ba al da negua goxatzeko? Pertzak bete lekari,... [+]


2024-12-09 | Garazi Zabaleta
Errastiko ogia
Aurrekoen jakintza eta makrobiotika uztartuta sortutako ogia

Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]


Basoko ehiztaria

Gaua da. Zuhaitzetan geratzen diren hosto gutxien artetik igarotzen da ilargiaren argia. Isiltasuna da nagusi. Txoriak sasi artean daude, babestuta lo, lo-edo. Baina bat batean zerbaitek kolpatu du sasia. Txori gehienak izutu diren arren, izoztuta bezala geratu dira, isilik... [+]


Armarri-zimitz jaspeztatua
Gonbidatu gabeko turista

2016an ikusi omen zuten lehen aldiz Herrialde Katalanetan. Bi urte geroago, 2018an alegia, Xanti Pagola eta Imanol Zabalegui entomologoek Gipuzkoan azaldu zela jakitera eman zuten. Eta euskaraz izendatu ere bai! Urte batzuk pasa dira eta ez dut esango gure artean ikusteaz ohitu... [+]


Tomate hazien bildumagileak eta bioaniztasunaren zaintza logikak

Bukatu da (bukatzen ari da) tomatearen sasoia eta unea aprobetxatu nahi nuke uda honetan izandako kezka eta amorruak orriotara ekartzeko.


Eguneraketa berriak daude