Ipularra da etorkizuna
Espainia aldean ikerketa interesgarri bat egiten ari dira. Soroen edo elgeen inguruan landare jakin batzuen haziak erein dituzte. Landareak ez dira uzta jasotzeko asmoarekin jarriak. Helburua albo mesedeak edo zehar mesedeak sortzea da. Batez ere intsektuak erakarri nahi dira, polinizatzaileak barne, eta haien atzetik txoriak.
Alorrak zenbat eta txikiagoak eta orduan eta emaitza hobeak lortzen dira: intsektu polinizatzaile eta txori gehiago. Nabarmen emendatzen da bioaniztasuna.
Europako Nekazaritza Politika Bateratu berrian argi eta garbi adierazten da nekazaritzaren eta bioaniztasunaren arteko uztarria, eta nekazaritza jardueran lehen aipaturikoa bezalako lanak hartuz gero trukean jasoko den dirulaguntza handiagoa izango da.
Espainian egin den ikerketa hori nekazaritza sindikatu batek sustatu du eta dotore asko dio egitasmoaren arduradun teknikoak: “Naturalki iraunkorrak izateko, aurrera egin behar dugu, ez itxi ateak eta nekazariek egin ditzaketen jarduera onak ikertu".
Horrelako ekimenek ondare naturala eta bioaniztasuna sustatzeko eta zaintzeko aurrerapenak dakartzate, eta era berean klima aldaketaren aurka egin eta ekonomia berdea bizkortzen dute.
Gure inguruko nekazarien elkarteek zer ote diote horrelako ekimenei buruz? Intsektuak, polinizatzaileak, txoriak, ondare naturala, bioaniztasuna, klima aldaketa, ekonomia berdea eta horrelako hitzekin bati baino gehiagori ilea laztuko zaio, eta ez daukanari haserrearen sua piztu eta haren kea urrutitik igarriko zaio.
Soro ertzean landare batzuen haziak zabaltzea eta haien loreak zabaltzen uztea besterik ez da. Baina loreak eta haien polinizatzaileak eta haiek erakartzen dituzten txoriak buruan ere kabitu egin behar baitira...
Soro ertz edo soro bazter ziztrin bat da jendearentzako garai batean ipularra zena. Ipularra horixe da, soroan lan egiteko (gurdiak, idi-parea goldearekin...) inguruan nahitaez behar den landu gabeko zirrindara. Hor hazten ziren bioaniztasuna aberasten zuten landareak, eta askotan zuhaixkak, fruta arbolak eta zuhaitzak ere izaten ziren. Mugak indartzeko hesiak edo landaresiak ere jartzen ziren bestelako animalia laguntzaileak ere erakartzeko: triku, harrapari eta abar.
Ipularra da benetan nekazaritza iraunkorra eta gure eta ondorengoen bizitza kalitatea bermatu nahi dituenak egin beharko lukeena. Uztaren emana bezain garrantzitsuak diren beste emari batzuk ekarriko dituen ipularra. Itelur eta italar ere esaten zaion ipularra.
Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]
Apirilak asaba zaharrengana garamatza. Apirila urte osoaren gakoa izango da. Lurrak antolatzea, ongarriketa osatzea, haziak plantatzea, pardak, makilak, sareak, lokarriak atontzea… Hamaikatxo lan bada, sasoi berrirako urratsik handiena, gero uda eta udazkena azkurriz eta... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gaur aurkezten dugun intsektuaren izen zientifikoak, besteak beste, bi gauza azaltzen dizkigu: alde batetik, gorria dela (ez erabat) eta ez duela hegorik. Okerrak ez dira biak ala biak, baina gorria ez da bere kolorazio bakarra, eta hegoak ere izan baditu, baina beraien tamaina... [+]
Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Sugea entzun eta leku lehor bat etorriko zaio burura askori, narrastiek beroa behar dutela ondo barneratua baitu gizakiak. Suge guztiak ez dira berdinak, ordea; denek ez dituzte baldintza berak gustuko, eta horri esker dago, besteak beste, dagoen dibertsitatea. Bakoitzak bere... [+]
Udaberrian orain dela egun gutxi sartu gara eta intxaurrondoa dut maisu. Lasai sentitzen dut, konfiantzaz, bere prozesuan, ziklo berria hasten. Plan eta ohitura berriak hartu ditut apirilean, sasoitu naiz, bizitzan proiektu berriei heltzeko konfiantzaz, indarrez, sormen eta... [+]
Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau aproposa da udako eta udazkeneko mokadu goxoak emango dizkiguten landareen haziak ereiteko.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Itsasoan badira landareen itxura izan arren animalia harrapari diren izaki eder batzuk: anemonak. Kantauri itsasoan hainbat anemona espezie ditugun arren, bada bat, guztien artean bereziki erraz atzemateko aukera eskaintzen diguna: itsas-tomatea.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]