Maiatzaren 9an Deriva eta Niños Futuros igo ziren oholtzara tenpluan, LeBukowski tabernan (Iñaki Peman-en argazki ederrez inguraturik). 30 lagun eskasentzat lekua baino ez, eta, sarrerak airean saldu zirenez, bi txanda egin zituzten. Inondik ere, bakarlariaren musika ibilaldiaren zati handi batean hogeita hamar laguneko publikoa izatea arrakastatzat joko zen. Gogoan dut, tipuletaki, Complot tabernan jo zuen kontzertu bat; dozena bat izango ginen, eserita, eta haren arreba etorri zitzaigun, harriturik, zer egiten genuen han galdezka; gu, artean gazte eta areago berde, eta euskaraz mintzo. Baina, jakina denez, heriotzak bizitza edertzen du, eta omenaldi hauetan behin baino gehiagotan gertatu da kontzertuak bikoiztu beharra eta, halere, sarrerak agortzea. Bistan da, ez zion alferrik jarri bere disko bati Paradoja izenburua.

Zer ordutan eta 16:30etan joan ginen, bada, Berrio omentzen zuen kontzertu batera, eta ezin ekidin tipoa imajinatzea, dagoen lekuan dagoela, irribarre sardoniko bat ezpainetan. Derivaren Harresilanda diskoan hasi nintzen haren ibilbidea jarraitzen (Gaztelupeko Hotsak-ek banatu zuen) eta bereziki nahi nituen garai prerrafaelitako (Rafa Berrio zenekoa, alegia) abesti haiek eguneratuak entzun. Talde hartako kideak, Alberto Bosch, Borja Iglesias eta Jon Intxausti, izan ziren,  Mariano Hurtado (teklatua) eta Usoa Uriberen (ahotsa) laguntzarekin, oholtzara igo ziren lehenengoak. Harresilanda abiatzen duen La piel a tiras (Azala tiratan) abestiarekin hasi eta disko horretako eta aurreko Planes de fuga (Ihesaldi planak) diskoko abestiak tartekatu zituzten. Elkarrekiko disko aski ezberdinak dira produkzio aldetik; lehenak gaizki samar zahartu den kutsu elektronikoa du, bigarrenak pop sotilagorantz jotzen du, eta kasu honetan taldeak abestiei kutsu loureedarra eman zieten (kantariaren erreferentzia nagusietarik zen Lou Reed, nagusiena ez bazen), nahiz eta Bronca (Liskarra) bezalako kantu pausatuagoetarako tarterik ere egon zen. Ez alferrik, Femme Fatale abestiaren bertsio batekin amaitu zuten beren boloa.

Niños Futuros izena hartu zuten okasiorako Los Bracco-ko Pablo Fernandezek (ahotsa) eta Toni Medinak (gitarra), Andoni Etxebestek (bateria), Ikerne Giménez-ek (baxua) eta Grande Days-ko Rumano Powerrek (teklatuak eta gitarra) osatutako taldeak. Berriok azken urteetan zuzenekoetan berreskuratu zituen Derivaren zenbait kantu jo ondoren –tartean Perfecto en soledad (Bakardadean bikain) abesti misantropo borobila–, batez ere Paradoja diskoan zentratu ziren, eta Los Braccok berezkoa duen rock & rollerantz eraman zituzten kantuak, Mis ayeres muertos (Nire atzo hilak) kantuarekin goia joz.

Beste paradoxa baterako tarterik ere egon zen, baina. Egokiera horretan zaila baitzen duela bost urteko apirilaren 23ko gau harekin ez akordatzea: Berriok Bukowskin jo zuen (frakik jantzi gabe, noski), eta kontzertu gogoangarri harengatik tabernak isuna jaso zuen,baimendutako edukiera baino jende gehiago omen ginelako barruan. 2016 kulturazko urte hura zen, eta hortik aurrera, aurreko urte jorietan ez bezala, tabernetan kontzertuak antolatzeko erraztasunak joanak ziren. Ez zegoen jada zer kapitalizatu.  

Victoria Eugenian maiatzaren 19an (eta 20an) emandako kontzertua oso bestelakoa izan zen: profesionalagoa, bitarteko gehiagorekin, preziosoagoa. Paradoxek, ordea, hor jarraitzen zuten. Berriok ez zuen sekula bakarlari gisa Victoria Eugenian jotzerik izan. Amor a Traición taldearekin Principal aretoan jo zuen 80etan, eta bakarkako bere azkena ere han izan zen, 2019ko urrian. Victoria Eugenian estreinatu zuten Adios a la bohemia (Bohemiari agur), Berriok Joserra Senperenarekin moldatutako Pablo Sorozabal eta Pio Barojaren opera. Baina bizirik zela ez zuen heriotzak eman zion aukerarik izan.

Musikalki Senperenak gidatutako kontzertua izan zen omenaldikoa, eta oroz gain, haren lana da nabarmendu behar dena. Ez da lan batere erraza hainbeste musikarik (eta elkarrekiko hain ezberdinak) parte hartutako kontzertu bat nahas-mahasean ez erortzea, eta kartelari erreparatuta (Rafa Rueda, Charly & Pavlyuchenko, Amateur, Virginia Pina, La Oreja de Van Gogh, Petti, Paul San Martin, Sanchís y Jocano, Mursego (20an bakarrik), Abraham Boba, Julia Cristina, Txetxo Bengoetxea, Miren Iza, Mikel Erentxun eta Diego Vasallo), arrisku hori zen burura etortzen zitzaizun lehenengo gauza. Haatik, ez zen halakorik gertatu. Eta hori posible izan zen, funtsean, Senperenak (pianoa eta organoa), Joseba Irazokik (gitarra eta ahotsa), Karlos Aranzegik (bateria) eta Lutxo Neirak (baxua eta kontrabaxua) osatutako taldeak egindako lanagatik. Abesti gehienetan beraiek izan ziren banda, eta musikarien antzeak eta abestien moldaketa bikain eta koherenteak kalitatea omenaldiaren maila berean egotea eragin zuten.  Hain justu, parada ezin hobea izan zen ikusteko mainstreamarekiko aldea ez dela ausazkoa, ez diskurtsiboa: La Oreja de Van Goghek Las tornas cambian (Egoera aldatzen da) bertsionatu zuten, eta beren erregistroan ondo aritu baziren ere, besteekiko aldea nabarmena suertatu zen, hala moldaketetan nola exekuzioan.  

Gauza on asko egon ziren eta ezin denak nabarmendu, baina bereziki gustatu zitzaizkidan Amateur-ekin jotako El principio de una buena racha (Bolada onaren hasiera) dylandarraren eta Diego Vasallorekin egindako No pienso bajar más al centro (Ez naiz gehiago hirigunera jaitsiko) aski eraldatuaren moldaketak.

Hirigunerako azkeneko txangoa izan zen, bai, zer eta Victoria Eugeniara, gainera. Tira, orain badakizu, frakak ere ondo ematen dizu, amigo.