Bi segmentu soziopolitiko nagusiren artean egon da zatituta Ukraina independentea: nazionalista etnikoa (mendebaldar zalea) eta ekialdeko eslaviarren anaitasun zalea (errusiar zalea). Bi ikuskeren arteko entente oligarkikoa izan zen Leonid Kutxma presidentearen agintaldiak (1994-2005) gorpuztu zuena, alderdi komunista oso indartsua zen garaian.
Kutxmaren erretiro iragarpenarekin batera, AEBek herrialde postsobietarretan zuen eragina zabaltzeko estrategia jarri zuen martxan koloretako iraultzak bultzatuz. Ondorioz, mendebaldar zaleek ententea hautsi eta bi segmentuetako oligarkien arteko konfrontazioa eragin zuten, ukrainar komunistak asko ahulduz. 2004ko Iraultza Laranjaren ostean, lehenik mendebaldar zaleek gobernatu zuten eta ondoren errusiar zaleek, azken hauen kontrako Maidaneko estatu kolpea gertatu zen arte 2014an. Ordutik, Ukrainako Gobernu berriak eskuin muturreko sinbologia eta kontakizuna hauspotu eta boteretik kanporatutako segmentuaren jazarpen politiko, ekonomiko eta kulturala hasi zuen, geroz eta bortitzago, aitzakia gisa erabiliz Errusiaren esku hartzea Ukrainako gatazkan eta ekialdeko gerra.
Ukrainako gatazkak bost urte bete ondoren, herrialdeak zulo beltzetik atera ezinik zegoen: ekonomia hondoratuta zegoen, gerrak jarraitzen zuen eta politika liberalen eta antidemokratikoen zirimiria amaigabea zen. Horrekin guztiarekin amaituko zuela hitz eman zuen Volodimir Zelenskik 2019 an Ukrainako presidente hautatua izan zenean.
"Kieveko eta Washingtongo gobernuek Errusiatik Alemaniara itsasoz doan Nord Stream 2 gasbidea bukatzear dagoela ikusten dute eta dagoeneko ez dakite zer beste gatazka sortu edo hauspotu Alemania gatibu hartu eta proiektua geratzeko"
Zelenskik bi segmentu politikoetatik babes pragmatikoa jaso zuen, bakea lortzeko eta ekonomia hobetzeko esperantzarekin. Baina estatu kolpearen osteko erregimenak ideologia oso zurruna du, politikak ñabartzeko edozein saiakera bertan behera gelditzen da mugimendu ultraeskuindarrek, estatuko hainbat aparatuk eta Amerikako Estatu Batuek egiten duten presioagatik.
Zelenskik ez du lortu aurrerapausorik bake bidean, ezta ere arlo ekonomikoan. Ondorioz, herritarren artean bere babesak behera egin du nabarmen eta une honetan inkestek bere alderdia bigarren bezala kokatzen dute errusiar zaleen alderdiaren ostean. Errealitate honen aurrean, bere posizioa berrindartzeko hartu duen bidea izan da neurri liberalak eta antidemokratikoak hartzea –besteak beste, Auzitegi Konstituzionaleko presidentea legez kontra kargugabetu du eta hiru telebista kate itxi ditu–, muturreko nazionalismoa besarkatzea, eta ekialdeko gerran tentsioa areagotzea tropa eta armamentu mugimenduekin gerrarako prest dagoela ohartaraziz. Aste batzuk geroago errusiar erantzuna etorri zen, ariketa militar masibo batzuk antolatuz Ukrainako muga egiten duten errusiar estatuko lurraldeetan. Beste behin, errusiar esku hartze militar bat desiratzen duten ustezko analisten eta iritzi-emaileen legioak huts egin du, Errusiak ariketak bukatu eta armada kuarteletara erretiratzen hasi delako.
Halere, Zelenskiren irudia indartu da. Joe Bidenek telefonoz hots egin dio eta AEBek gerraontziak bidali ditu Itsaso Beltzera. Zelenskik ikasi du Errusiarekin gogor agertzeak saria duela Washingtonen, eta horretarako Ekialdeko Ukrainako gerran egur gehiago bota behar bada, botatzen da; izan ere, Kieveko eta Washingtongo gobernuek Errusiatik Alemaniara itsasoz doan Nord Stream 2 gasbidea bukatzear dagoela ikusten dute eta dagoeneko ez dakite zer beste gatazka sortu edo hauspotu Alemania gatibu hartu eta proiektua geratzeko. Horregatik Washingtonen eta bere ekialdeko aliatuen partetik Errusiarekin tentsioa handitzeko dagoen interes berezia azkeneko urtean.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
Autoestimuak batzuetan gauza intimoa dirudi. Baina autoestimuak zerikusia baldin badu norberak bere buruaz duen irudiarekin, norbere buruari ematen zaion balioarekin, zerikusia izango dute hartu ditzakeen erabakiek ere. Zer balio du erabakirik hartu ezin duen norbaitek? Eta... [+]