Apenas gara pertsonak; ozta-ozta gara hiritarrak. Kontsumitzaileak gara. Tarteka, erabiltzaileak. Balizko bezeroak: zerbitzu-kontratatzaileak edo ondasun-erosleak. Produktua bera ez bagara, gaitz erdi. Sistemarentzat ez gara askoz gehiago, gauza jakina da hori. Baina, agian, gu geu ere erosoegi sentitzen hasi gara paperean: kontsumitzaile gisa gure eskubideak exijitu, gure interes pertsonalak ase daitezen galdegin eta erreklamazio orriak eskatu.

Alabaina, kontsumitzaile rolean badugu zer eginik nork bere ustezko beharrak asetzetik harago. Zergatik ez, bada, neurriz gain antzeztu? Erakusleihoan jartzen zaizkigun kontsumo-ondasunen artean aukera egitera mugatu ordez, zergatik ez aritu taldean? Zergatik ez baliatu kontsumitzaile gisa izan dezakegun boterea, elkar hartuta bestelako ereduak hauspotzeko?

Martxoaren 4an Nafar hegoaldeko uzta eskutik eskura kanpainaren edizio berria abiatu zuen Errigorak, plateretik baratzera bidea egiteko gonbidapena luzatuz. Izan ere, gure platera zerekin beteko dugun erabakitzean, oharkabean edo ohartuta, gure baratza zerekin bete edo zerez hustuko den erabakitzen dugu. Izan gaitezke, beraz, platerari edo karterari baino begiratzen ez dioten kontsumitzaile etxekotu eta etxekalteak, ala norbere plateraz gain, gure baratzea begiz jotzen duten kontsumitzaile arduratsuak. Bestela esanda, elikadura-burujabetzara bidea gure plateretatik has dezakegu; kontsumitzeko moduak aldatu, ekoizteko erak aldatzeko.

Gurea ekimen xumea da. Ez dugu erraldoi izateko asmorik ere. Kanpaina honek ez du gure baratzea hankaz gora jarriko. Ager vasconum bezala ezagutzen den Nafarroa hegoalde eta erdialdeko oliba-olio birjina estra, kontserbak, arroza eta pasta eskaintzen ditugu, auzolanean oinarrituriko komunikazio eta banaketa-sistemari esker, ekoizlearen jatorrizko prezioan. Iazko kanpainan, esaterako, ia 100.000 litro olio banatu genituen Euskal Herri osoan. Goitik jota, gurean kontsumitu zen oliba-olioaren %1 izan daiteke hori.

Edonola ere, gure ibilbide laburrean frogatu dugu taldean arituta, milaka kontsumitzaileren hautu kontzienteek ekoizpenean eragin handia izan dezaketela eta elikadura-burujabetzaren bidean pausu ederrak eman ditzakegula denon artean, xumeak izanagatik. Ekoizpena eskaerara moldatzen baita; ez da inongo sekretua.

Hala ikusi dugu hainbat produkturen eskaerak gora egin ahala, ekoizpena handitzeko nekazari eta transformatzaileen arteko adostasun berriak beharrezko izan direla, alde guztientzat bidezko harremanak ezarriz. Edo produktu ekologikoen eskaerak gora egin ahala, agroekologiaren printzipioak jarraituz ekoitzitako produktuen kopurua hazi dela eta hainbat ekoizle ez-ekologikotik ekologikora igaro direla.

Hala ikusi dugu Euskal Herriko kontsumitzaileak Nafarroa hegoaldeko baratzera begiratu ahala, gero eta nafar ekoizle gehiago jarri direla Euskal Herriko plazari begira. Eta, adibidez, bestela erdara hutsez leudekeen etiketak euskaraz daude orain. Lehen erdara hutsean zeuden ekoizleen webguneak euskaraz bisitatu daitezke gaur. Azken hilabeteotan, gainera, ekoizleen enpresetan euskara planak garatzen hasi gara. Argi dago: euskaraz kontsumitzeko nahia handitu ahala, bere tokia irabazten ari da euskara ekoizpenean.

Une honetan, hainbat produkturen ekoizpenean muga handiak ditugu. Kanpaina bukatu aitzin agortu zaizkigu pikillo piperrak eta potxa ekologikoak, eta beste hainbat agortzeko bidean dira. Haatik, muga hauek ahultasun gisa beharrean, aukera gisa ikusi behar ditugu: gaur eskaera indartuz gero, bihar produktuon ekoizpena indartzeko pausuak emateko moduan izango gara, orain arte egin dugun antzera. Hartu gogoan gaurko kontsumoaren araberakoa izango dela biharko ekoizpena.

Esan dugu gurea ekimen xumea dela. Ez du Bidea izateko xederik, ezpada bide bat gehiago izatekoa. Bestelako kontsumo, banaketa eta ekoizpen-ereduak sustatzea asmo duten mota eta eskala askotariko ekimenekin soinez soin aritu nahi du Errigorak. Ahal denean inspiratzaile, gehienean xurgatzaile. Tamalez, plateretik baratzera bide luzea dugu egiteko. Zorionez, bideaz gozatzeko parada izango dugu luzaroan.