“Zuen hilotzen aurrean makurtuko naizenean, guraso maiteak, zuen azalari musu eman ordez, atximur egin eta ile-sorta bat kenduko dizuet” idatzi zuen Hervé Guibert-ek Mes Parents nobela laburrean. Gurasoen heriotzak hainbat sentimendu azaleratu ditzake, baita ilun eta mingarrienak ere. Gurasoen heriotzak hainbat min eta esan gabeko hitz jar ditzake mahai gainean, munduaren aurrean babesgabe egotearen sentimendua piztu dezake gugan, baita mamu zaharrak bizitzara ekarri ere. Hildakoak bakean utzi behar direla esan diguten arren, batzuetan ezinezkoa zaigu beraiekin hitzik ez egitea.

Amancay Gaztañagak zuzendutako Atzerrian lurra garratz antzezlanean, Laurak (Laura Penagosa) haren mundua kolokan jarriko duen deia jasoko du. Badira urteak Kolonbiatik Euskal Herrira etorri zena eta orain, hainbat oztopo gainditu ondoren, bere lehenengo arte erakusketa inauguratu behar duenean, albiste txar batek kolpatu du: ama hil egin da, Kolonbian, eta hara itzuli beharko du hiletara.

Laurak deia jaso eta hegaldiaren ordua heldu bitartean hainbat mamu, zalantza eta beldurri egin beharko die aurre. Zer egin galderari erantzun beharko dio: bere bikotekidearekin (Ander Lipus) Euskal Herrian geratu eta bere bidea jarraitu, ala Kolonbiara, jaioterrira, itzuli. Bihotzak zer dioen ez du argi Laurak. Ez da hemengoa, hemen arrotz sentitzen baita, umezurtz. Han, Kolonbian, ezer gutxi du, mamuak baino ez. Han, sortu zen lekuan, ez du argi pena guztiak kontsolatuko dituen, bizitza familiarraren plazerak topatuko dituen. Erabakia hartu bitartean, amarekin lotutako hainbat oroitzapen berreskuratuko ditu. Ander Lipusek antzeztuko dituen hainbat pertsonaiarekin, hangoak eta hemengoak, hitz egin eta eztabaidatu beharko du. Barre eta negar egingo du. Ibon RG-ren musikaren erritmoan dantzatu beharko du Laurak etorkizun hurbilak planteatzen dizkion galderei erantzuna aurkitu bitartean.

Antzezlanaren une batean, ohe azpian ezkutatu den mamuak eskua luzatu eta Aurora orkatilatik oratu du. Orduan, mamua parez pare duela berarekin hitz egin behar du, erantzukiak egingo dizkio, esateko geratu direnak entzun beharko ditu mamuak. Bizitzan egindako sakrifizioak eta bidean utzitakoak aurpegiratuko dizkio. Baina, atsegin edo ez, mamuei entzun behar diegu, bestela, nork kontatuko du beraien historia?

Artedrama konpainiaren argazkiak: